Муу л бол хойд талын хар овоохой гэдэг шиг хэдэн бор эмч нараа өөд уруугүй дээрэлхэж, зодож, элдвээр хэлдэг боллоо, өнөөд. Эмч өвчин оношилж, эдгээдэг хүн болохоос хүссэн  нь уураа гаргадаг хүн биш. Яарч тэвдэж, өвдөж, шаналж,бэртэж, гэмтэхдээ эмчид л хамгийн түрүүнд ханддаг мөртлөө аргаа барахаараа дээрэлхэж, зоддог оо больё оо, хүмүүсээ.

                   Хамгийн сүүлд гарсан жишээ гэхэд “Өргөө” амаржих газрын эмчийг эхнэрийг нь хурдан дуудаж өгөөгүй гэдэг шалтгаанаар зодсон хэрэг өнгөрсөн гуравдугаар сарын 9-ний шөнө гарсан. “Өргөө” амаржих газар бол манай улсын ачаалалттай эмнэлгийн нэг. Төрөх эмнэлэг учир байнгын үйлчлүүлэгч ихтэй, эмч нар нь хоолоо идэж, унтах ч завгүй ажилладаг. Ажлын тийм их ачааллаас болж мэдээж бага зэрэг удах, бухимдахдаа дуу хоолойны өнгө зандрангуй байх тохиолдол гарахыг үгүйсгэх аргагүй. Гэвч ихэнхдээ өргөсөн тангарагтаа үнэнч байж, хэнийг ч ирсэн халуун сэтгэлээр, анагаах итгэлээр угтдаг. Тэгээд л аюулгүй, эрүүл энх амаржуулж, өвдсөн нэгнийг эдгээгээд л эмнэлгийн хаалгаар гаргадаг. Ийм байхад хаа нэг дурын гар явж ороод л дуртайгаараа хэлж, дур зоргоороо зодож, ажлаа хийж, ачааллын хүндийг үүрч яваа эмчийг зодно гэдэг үнэхээл балмад дээрэнгүй үйлдэл. Эмч бидний өстөн дайсан биш шүү дээ. Тэд ч мөн ардаа аав, ээж, хань ижил, үр хүүхэдтэй. Тэд ч мөн ханиад хүрч, өвддөг. Гэсэн ч эмнэлгээр үйлчлүүлдэг ихэнх хүний сэтгэлгээнд эмч нар өвддөггүй, үргэлж өөрсөд нь эелдэг сайхан хандаж, бараг дуудсан цагт нь урдуур хойгуур бөндөгнөж л сая нэг сайхан үйлчилгээтэй эмнэлэг, алтан гартай эмч, сувилагч болох.

Ийм дээрэнгүй сэтгэлгээ, өөрсдийгөө бодож байвал бусад нь хамаагүй гэсэн буруу байдлаа зогсооё оо. Эмч нараа хайрлаж, хүндэтгэе ээ.

-ЗАЛУУ ЭМЧ, СУВИЛАГЧИЙГ ЭЛЭГ БАРИН ДЭЭРЭЛХЭХ НЬ ИХ-

              Манай улсын эмч нар өдрөөс өдөрт чадваржиж, мэргэжлийн мэргэшсэн эмч нар жилээс жилд төрж байгаа. Тэр дундаа мэс заслын эмч нар улам ч чадварлаг ажиллаж байгаа. Сувилагч нар ээлжээр ажилладаг ч ээлжиндээ өглөөнөөс орой хүртэл “сунаж” унатлаа ажлаад бууж байгаа. Замын түгжрэл, согтуугаар архидан согтуурч жолоо барьснаас үүдсэн осол аваарын хэрээр Гэмтэлийн эмнэлэг өндөр ачаалалтай ажиллаж байгаа. Хөл, гар нь гэмтсэн, тархи нь хагарсан, цуурсан өвчтөнүүд тасрахгүй цувж, цөмд түргэн шуурхай үйлчилгээ үзүүлэх гэж дор бүрдээ хичээх ч эмч нарын ажиллах орчин нөхцөл манай улсын хувьд тааруу. Үүнээс үүдэн дараалал үүсэх, ханиад томуутай өвчтөнүүдэд ор хүрэхгүй шалаар нэг цуварсан дүр зураг наад захынх. Ийм байхад ганцхан эмч руу уурлаж, яамбатай, яхир, хүнд сурталтайгаар нь дуудаж, цохож, цохож үзүүлнэ. Угтаа бол цөм эмчээс аврал эрж, эмнэлэгт ирж байгаа ч өнөө аврах гэж байгаа хүнээ бөмбийтөл тачигнаж, бахаа ханатал доромжлоод гарна. Ингэж эмч нараа дарамталсан, залуу эмч, сувилагчид руу дайрч, давшилсан, тэднийг мэдлэггүйгээр нь дуудаж дээрэлхсэн хандлага бүр газар авсан. “Одоо манай хүүхдийг эмчлэхгүй бол чамайг ажлаас чинь халуулна. Чамайг ална” гээд сүрдүүлнэ. Араас нь өчнөөн хүүхэд жагсаж байхад зөвхөн өөрийнхөө хүүхэд гээд эмчийг айлгаж байгаад үзүүлээд гардаг. Өөрсдөө хүүхдийнхээ ханиад томууг хайхрамжгүй байдлаасаа үүдэн хүндрүүлчээд, ажлаа хийж яваа эмч хүндрүүлсэн мэтээр ярьна.

-ЦАР ТАХЛЫН ҮЕД БОЛ...

         Цар тахлын үед бол эмч нар хэд дахин илүү ачаалалтай ажилласныг өнгөрсөн гурван жилийн хугацаанд бид ханатал харсан. Хэн бүхэн бэргэж, орох хориотой улаан бүсэд орно, вирусийн яг голомт дээр нь ажиллана. Мэдээж тэд ч мөн өвддөг хүн ч гэлээ ухрах, няцах, хойш суух эрхгүйгээр “тулалдаж байсан. Олон ч шөнө нойргүй явсан. Ар гэрээ хэдэн сар хоногоор орхисон. Хөл хорио тогтоогоод хүн бүр гэртээ байж, эрүүл мэндээ сахиж байхад эмч нар нэг ч гэсэн коронавуирс туссан өвчтөнийг эдгээхийн төлөө шаргуу ажиллаж байсан. Тэгэхээр улс орны хэцүү хүнд цагт, аймшиг өвчин тахалтай нүүр тулсан цагт ч эмнэлгийнхэн л ачаалалтай байж, эмч нар л ажиллаж байсан.

Тэгсэн мөртлөө цалин нь хаанаа ч хүрэхгүй, хангалуун сайхан амьдарсан зүйлгүй. Бусдын л адил өрнөөс өрний хооронд яваа.

-АЙМАГ, СУМ, ХОРООНЫ ЭМЧ НАРТ БҮР АРСЛАН БАРАА, АРСЛАН БАР-

          Цаашлаад аймаг, сумын эмч нарт бүр арслан бараа, арслан бар. Ёстой нөгөө бурхангүй газрын бумба галзуурна гэдэг шиг л эмнэлэгт орж ирээд “дүүлж” өгнө шүү дээ. Одоогоос дөрвөн жилийн өмнө Баянхонгор аймагт нэгэн эмчийг зодсон тухай мэдээлэл гарсан. “Зүрх салгалаад байна” гэсэн дуудлагаар 103 түргэний тэргээр яаралтай эмнэлгийн тасагт ирсэн хүн байгаа юм. Тухайн өдөр жижүүрт гарч байсан эмч түүнийг үзээд эрчимт эмчилгээний тасагт хэвтүүлээд, эхоны зургийг нь харахаар гарч ирэхд нь зодсон гэж байгаа юм. Ердөө ажлаа хийж байхад нь л. За тэгээд суманд бол жижүүр эмчийг шөнөөр тайван байлгана гэж үгүй. Зүгээр ч нэг хандахгүй, хаалга үүдийг балбал, үхлээ, хатлаа хэмээн сүрдүүлсээр шөнийг барна. Суманд эмч нартай зүй бус харилцах, тэднийг хүндэтгэх гэсэн ойлголт ер байхгүй. Загнаж, зандарч, чанга л хашгична. За тэгээд өвчтөн хүндрээд эвгүйдвэл мөн л эмчийн буруу болоод, зүхүүлээд, “алуурчин” болоод дуусна.

         Энэ бол бидний эмч, эмнэлгийн ажилтантай харилцдаг бодит дүр төрх. Хүн ардын эрүүл энхийн манаанд эгнэгт зогсож, өвчнийг нь оношилж, эдгээнэ гэсэн хүнд мөртлөө хүнлэг хашиж байгаа албыг нь бид үргэлж дайны талбар, болгож, эмч, сувилагч нарыг дорд үзэж, муухайгаар хэлдэг ч нэг ч удаа тэд “Тан нарыг үзэхгүй, эдгээхгүй” гэж хэлж байгаагүй. Хэлэх ч аргагүй гэгээн үйлстнүүд. Одоо ч тэд ухаангүй шахам ажиллаж, нойр хоолоо умартаж, ар гэрээ орхин ажиллаж л суугаа.