Бидний сэтгэлд хоногшиж, мөр бүрээр нь санадаг шүлэг байдаг шүү дээ. Зарим шүлгийн мөрийг хэзээ хаана сонссоноо, магадгүй найрагчийг нь санахгүй ч цээжинд хадаатай тэр шүлгүүдэд ямарваа татах хүч бий мэт. Монгол яруу найрагчдын бидний сэтгэлд байдаг шүлгээс түүвэрлэн хүргэж байна.

1. Б.Явуухулан –Би хаана төрөө вэ

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэнхэн төрлөө би

Хөмсгөн сарны аялах алсын алс тойрогт

Холын хоёр одны тохиох бяцхан чөлөөнд

Хоёр нүдний үзүүрт цэнхэрлэх төдий тэртээд

Хөх манхан тэнгэрийг эзэгнэхэн төрлөө би

2. О.Дашбалбар- Амьддаа бие биенээ хайрла

Амьддаа бие биенээ хайрла хүмүүсээ

Алив сайхнаа бусдаас битгий хармал

Хэрэггүй үгийн зэвээр зүрхийг минь бүү шархлуул

Хэн нэгнийгээ харанхуй нүхрүү бүү түлх

3. Ч.Чимэд-Би Монгол хүн

Аргалын утаа боргилсон

Малчны гэрт төрсөн би

Атар хээр нутгаа

Өлгий минь гэж боддог

Цэнхэр манан суунагласан

Алсын барааг ширтээд

Цэлгэр сайхан нутгаа

Сэтгэл бахдан харахад

Үлээж байгаа салхи нь

Үнсээд ч байгаа юм шиг

Өршөөлт ээжийн минь гар

Илээд ч байгаа юм шиг

Энэрэнгүй сайхан санагдахад

Элэг зүрх минь догдолж

Хосгүй баярын нулимс

Хоёр нүдийг минь бүрхдэг.

4. Б.Ринчин-Монгол хэл

Чихний чимэг болсон аялгуу сайхан монгол хэл,

Чин зоригт өвгөд дээдсийн минь өв их эрдэнэ.

Сонсох бүр яруу баялгийг гайхан баясч,

Сод их билэгт түмэн юүгээн бишрэн магтмуу би!

5. Д.Нацагдорж- Дөрвөн улирал

Мөнх тэнгэрийн дор мянга мянган хавар

Монголын сайхан оронд жил жил дэлгэр

Энх улирал ханхлахад хүний сэтгэл тэнэгэр

Өвсний соёо ногоороход морь мал ханагар

Өвөл, хавар, зун, намар дөрвөн улирал

Уул, ус, нар, сартай нөхөрлөнө

Хүн бүр өтгөсийг үдэж нялхсыг угтан

Мянга мянган жил өчүүхэн ч чөлөө завгүй

6. Ц.Хулан

Зүгээр л нэг амьдрах юмсан

Зүлгэн дээр гэрээ бариад . . .

Зүү утас нийлүүлэн хүүдээ дээл оёж

Амрагаа хүлээж

Амраг минь адуунаасаа ирж

Зүгээр л нэг амьдрах юмсан . . .

7. Б. Явуухулан- Туулын урсгал шөнөдөө сайхан

Туулын урсгал шөнөдөө сайхансан

Торгон долгио хаялан мяралздагсан

Хоёр ангир дандаа л хөвдөгсөн

Холын анир авангаа л дугардагсан.

8. Ц.Бавуудорж –Дорно

Өрнө миний эрхэм анд

Өвст тал цаст уулсаа харамлахад сургасан юм намайг

Би дорно

Сарны нууц ,сансрын гуниг

Энэ миний тэргүүн гоёл...

Саруулхан шөнө,анир гүм тал нутаг

Энэ миний дээдийн соёрхол...

Тэнгэр миний гүн ухаан

9. Ш. Гүрбазар –Би монголоороо гоёдог

Хөх Азийн цээжин дээр ирж буцахын учир

Хүмүүний алтан заяа энд байхын учир

Туурайн тамгатай хөрсөн дээр

Унагатай хамт тэнцэж хөлд орохын учир

Тунгалаг шанданы толиог

Хулантай хамт булаалдаж рашаан амсахын учир

Би Монголдоо мэндэлсэн

Газар тэнгэрийн савсалагад гайхуулан байж

Ганц яваа насаараа би Монголоороо гоёно би

10. Б.Лхагвасүрэн –Боржигоны бор тал

Санаа алдахад эхийн сүү тагнайд амтагдаж

Салхины үзүүрийг нь залгихад

Агь хоолойд аргасан

Боржигоны бор тал минь

Тэргэл саран туулж баралгүй хээр хонодог

Тэнгэрийн хэвтэр буурал тал минь

Таанын цагаан толгойноос өөр

Тайтгаруулах цэцэггүй нүцгэн тал минь

11. Р.Чойном – Нүцгэн биеийг алдаршуулъя

Нүгэл хэмээн маяглаж нүдээн таглахгүйгээр

Нүцгэн биеийг алдаршуулъя

Шалиг завхай, шунал тачаалыг цааш нь түлхэж

Шалдан биеийн тэнгэрлэг сайхныг алдаршуулъя

Янаг минь чи хувцсаа тайл

Ялгаа байхгүй өмдөө ч бас тайл

Ядам хуруун дахь бөгжөө ч бүү үлдээ

Яг л урд минь бүр мөсөн нүцгэл 

12. Д.Урианхай- Ганц насанд олон үхэх

Намар, Ой шарлах бүрд би үхдэг.

Насны ганцад олон үхэх

Надад хамгаас хэцүү байдаг!..

Хавар,

Шинэ ногооны үнэрээр

Хөгшин үнээ өеөдөх бүрд би үхдэг!

13. Б.Галсансүх- Англи хэлэнд итгэж зориулав

Загас, сармагчин хоёртой хэлээ ололцолгүй

Зовж, хэлмэрч хайж 1600 үеийг туулахад

Зуслан эсвэл өвөлжөө рүүгээ нүүх аятайхан санагдаад,

Арслан, заан агнаж, агуйд амьдрах аягүй санагдаад 1200 үе өнгөрлөө

Монголын радио Хятадаар мэндлэхэд би үхнэ.
 

14.  Л.Өлзийтөгс –Би цэв цэнхэр атлаа

Би цэв цэнхэр атлаа

БИ цэг цэг цэг атлаа

Би үүлнээс ч илүү үүл, уснаас ч илүү ус, үл баригдахуй атлаа

Би салхины бие, шувууны нисэлт, өвлийн тэсгим жавар атлаа
…
Ганцхан чиний л өмнө үл дүрэлзэн гэрлээ хумьж

Гарт чинь буй сарнай адил нам гүмхэн юунд бөхийнө вэ