Монголын төр Б.Бат-Эрдэнэ аваргад өртэй юм шиг л байдгаа барьж, хүссэн албан тушаалыг нь өгч эрхлүүлсээр ирсэн. Их хуралд 19 жил тасралтгүй суусан түүнийг өнгөрсөн намар Л.Оюун-Эрдэнэ өөрийн Засгийн газартаа авч, “давхар дээл”-тэй сайдын суудалд томилон ажиллуулж буй. Өөрөөр хэлбэл, түүнийг ард түмний хайртаа бөх, цэнгэлийн манлай гэдгийг олон нийт хүлээн зөвшөөөрөх ч, сайн улстөрч байж чадаагүй гэдэгтэй олон хүн санал нийлэх биз. Тэгвэл Б.Бат-Эрдэнэ аваргыг спортын сайдаар ажиллах хугацаанд Монгол Улс дэлхийн шившиг болох дээрээ тулаад байна.

     Өнгөрсөн долоо хоногт Монгол Улс 2024 оны Парисын олимпод улсынхаа далбаан дор биш Олон улсын олимпын хорооны цагаан туган дор орох эрсдэл үүсээд байгаа талаар холбогдох хүмүүс нь мэдээлж эхэлсэн. Өөрөөр хэлбэл,  олон улсын допингийн эсрэг байгууллага болох “ВАДА”-гийн харъяа “МОНАДА”-д допингийн эсрэг үйл ажиллагаа явуулах чиглэлээр үйл ажиллагаагаа сайжруулах чиглэлд удаа дараа сануулга өгсөн ч түүнийг нь биелүүлэхгүй, алдаагаа засаагүй гэх шалтгаанаар Монгол Улсыг цагаан тугны дор олимпод оролцуулах эрсдэл үүссэн байна.

      Үндсэндээ спортын салбар өнгөрсөн хугацаанд хүчээ тарамдаж, элдэв холбоодоо улстөрчдийн “бай” болгосны гор ийн илэрч байна. Уг нь энэ мэт асуудлыг нэг мөр болгож, спортын салбарыг эзэнтэй байлгах гэж Засгийн газраас бүхэл бүтэн Үндэсний хороо байгуулж, сайдтай хүртэл болгосон атал бүтэн жил тойрчихоод байхад цэгцэндээ ч ороогүй асуудал дагуулсан хэвээр байна. Тэр байтугай спортын салбарын хэдэн холбоод нь улстөржсөөр, улстөржилт нь даамжирсаар эцэстэй хэдэн тамирчдынхаа гавъяаг Төрийн далбааныхаа дор мандуулах гавъяагүй болтлоо хол явчихжээ.

       Урьд нь спортын асуудал боловсрол шинжлэх ухааны харъяанд явж, агентлагийн хүрээнд үйл ажиллагаагаа хэрэгжүүлдэг байв. Харин Л.Оюун-Эрдэнийн Засгийн газар бүтцээ тэлж, спортын салбарыг өөд татах гэсэндээ Б.Бат-Эрдэнэ гишүүнээр Үндэсний хороог нь ахлуулаад спортын салбарын хэдэн тийш болсон хороодыг эмх цэгцэнд оруулах үүрэг даалгавар өгсөн гэж харж байлаа.

        Гэтэл “дээлээ” давхралсан Б.Бат-Эрдэнэ сайд спортынхныг өөд нь татах нь битгий хэл дэлхийд шившиглэх хүртэл нь хүчийг нь тарамдуулж орхижээ. Энэ талаар ЗГХЭГ-ын дарга Д.Амарбаясгалан “Монгол Улс олимпод олон улсын цагаан туган дор оролцох эрсдэл үүссэн тул надаар ахлуулсан ажлын хэсэг байгуулагдсан. Олон улсын допингийн асуудал эрхлэсэн газар нь ВАДА гэдэг байгууллага байна. Монголд допингийн эсрэг асуудлыг МОНАДА гэх байгууллага хариуцан ажиллаж байна. ВАДА-гийн дүрмээрээ допингийн өдөр тутмын болон үйл ажиллагаанд нь шууд утгаараа Засгийн газар оролцох нь хориотой байдаг юм байна. Тэр утгаараа МОНАДА энэ асуудлаа өөрөө хариуцаж явсан. Харамсалтай нь, ВАДА-гийн өмнө хүлээсэн хариуцлагаа биелүүлж чадаагүй юм билээ.

         Өнгөрсөн зургадугаар сард төсвийн тодотгол хийхдээ олон улсын байгууллагаас тавьж байгаа шаардлагыг хангаагүй, төлбөр мөнгөө өгөөгүй гэдэг үндсэн дээр Засгийн газар "МОНАДА"-гийн өмнөөс шийдвэр гаргаж, нэг удаа төлбөрийн төлөлтийг нь хийсэн байдаг. Нийт 800 гаруй сая төгрөгийн төлбөрийн асуудал үүссэн. Улмаар наймдугаар сард төлбөр мөнгөний асуудалтай байгаа учраас Монгол Улс цагаан тугны дор олимпод орж болзошгүй гэх сануулга ирсэн байна. Хамгийн ноцтой нь энэ мэдэгдэл Олимпын хороо болон Засгийн газарт ирдэггүй Допингийн эсрэг үндэсний хорооны дарга Ж.Хатанбаатарын ахладаг “МОНАДА”-д ирдэг юм байна.  Тиймээс Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ чиглэл өгч, ажлын хэсэг байгуулж, яаралтай танилцуулах шийдвэр гаргасан. Олимпын хорооны Ерөнхийлөгчийн мэдээлж байгаагаар энэ сарын 22-нд "ВАДА"-гийн зөвлөл хуралдах бөгөөд тэр үеэр "МОНАДА" байгууллага шаардлагын хариуг хэрхэн хангасан талаар танилцуулах юм байна. Тэгэхээр бид дараа нь  цаашид яах вэ гэдэг шийдвэрээ гаргана. Допингийн асуудал тулгамдаж байгаа том асуудал учир бид Засгийн газрын хэмжээнд анхаарч ажиллаж байна” хэмээн тайлбар өгсөн.

       ЗГХЭГ-ын дарга тайлбар дээрээ Б.Бат-Эрдэнэ сайдыг өмөөрч, нэг удаадаа өөрөө ажлын хэсгийг нь ахлаад цагаан тугны дор олимпод оролцох эрсдлээс мултарсан гэдгийг мэдээлсэн. Гэхдээ байнга сануулга ирж, Монгол Улс “ВАДА”-гийн хараа хяналт дор орчихсон байгаа нь бодит үнэн.

     Өнгөрсөн хугацаанд спортын салбарыг ёстой л хэдэн бор тамирчид нь нуруундаа үүрч өнөөдрийг хүрсэн нь нууц биш. Гэтэл Олимп, нийтийн биеийн тамир, спортын анхны сайд  Б.Бат-Эрдэнэ үүрэгт ажлаа хүлээж авснаас хойш спортын салбарт чухам хийв гэдэг дүнгээ ийн тавиуллаа. Ухаандаа сэхээнд орсон спортын салбарт сэргэлт авчирч чадсангүй тэр.

      Б.Бат-Эрдэнэ сайдыг МАН-ынхан улс төрд орсон цагаас нь эхэлж алган дээрээ бөмбөрүүлэх шиг л болсон доо уг. Тэрбээр 2004 онд УИХ-ын гишүүнээр сонгогдож, хууль тогтоох дээд байгууллагад тасралтгүй 19 жил сууж байна. Энэ хугацаанд хоёр ч удаа давхар дээлтэй сайдын суудалд очиж, хэд хэдэн удаа Байнгын хороодыг даргалж байлаа. Тодруулбал, 2016-2017 онд УИХ-ын гишүүн, Батлах хамгаалахын сайдаар томилогдон ажилласан бол өнгөрсөн жил Олимп, нийтийн биеийн тамир, спортын анхны сайдаар томилогдсон. Мөн Хууль зүйн байнгын хороо болон Ёс зүй, сахилга хариуцлагын байнгын хорооны даргаар ажиллаж байв. Түүгээр ч зогсохгүй нүүрсний бизнестэй нөхдийн хань, хамсаатан, хамтрагчдын жагсаалтад УИХ-ын гишүүн, Олимп, нийтийн биеийн тамир, спортын сайд Б.Бат-Эрдэнэ орж ирж байна. Тодруулбал, Б.Бат-Эрдэнэ 2010 оны дөрөвдүгээр сараас хойш Содномын Жаргалсайхантай хамтран “Атар чандгана сүү” ХХК-ийг эзэмшиж байгаа. Б.Бат-Эрдэнэ АТГ-т мэдүүлдэг ХОМ-тээ “Атар чандгана сүү” ХХК-ийн 14 хувийг эзэмшдэг гэж мэдүүлж ирсэн. Тус компани Хэнтий аймгийн Хэрлэн сумын Өлзийт тосгонд сүүний чиглэлийн үхрийн ферм ажиллуулж, сүүгээ С.Жаргалсайхан өөрийнхөө “Витафит” ХХК-д авдаг. “Витафит” ХХК нь “Өглөө”, “Өлзий” нэрийн савлагаатай сүүг зах зээлд нийлүүлдэг.

    Тэгвэл УИХ-ын гишүүн Б.Бат-Эрдэнэтэй хамтарч 12 жил сүүний бизнес хийсэн С.Жаргалсайхан 2021 онд нүүрсний бизнест хөл тавьсан. Тодруулбал, С.Жаргалсайхан 2021 оны хоёрдугаар сарын 7-нд “Харгуйн тал транс” ХХК-ийг эзэмшигч болсон. Улмаар ганцхан сарын дараа буюу 2021 оны гуравдугаар сарын 31-нд “Эрдэнэс тавантолгой” ХК-тай нүүрс тээврийн гэрээ байгуулж, урд хөрш рүү автомашинаар нүүрс тээвэрлэж эхэлсэн байдаг.

Ийн Монголын төр Б.Бат-Эрдэнэ аварга байдгаа барьсан ч Б.Бат-Эрдэнэ аваргын балаг дууссангүй.