-ЭНЭ ШИЙДВЭРИЙГ ГАРГАСАН ЭРХ БАРИГЧ МОНГОЛ АРДЫН НАМ, ТЭР ДУНДАА ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТЭРГҮҮН У.ХҮРЭЛСҮХ, САНХҮҮЖИЛТЫГ НЬ ГАРГАХ “ЭРДЭНЭТ” ҮЙЛДВЭР ТӨҮГ-ЫН ЗАХИРАЛ Х.БАДАМСҮРЭН НАР ГАНЦХАН ХОНОГИЙН ДОТОР “АРДЫН БААТАР” БОЛЖ ХУВИРЛАА-

          Айл өрх, аж ахуйн нэгжүүдийн ус, цахилгаан, дулаан, хогны төлбөрийг долоон сарын хугацаанд төр даахаар боллоо. “КОВИД-19” цар тахлын хямрал айл өрх, аж ахуйн нэгжүүдийн хаалгыг “татаад” эхэлчихсэн энэ үед цагаа олсон дэмжлэг боллоо гэж олон нийт хүлээн авч байна. Ард түмэн алга ташиж байгааг юун түрүүнд хэлэх нь зүйтэй. Хэрэглээний төлбөрийг тэглэх энэ шийдвэрийн ил болон далд агуулга, ач тус, сөрөг үр дагаварын тухай бичихээсээ өмнө цөөн хэдэн тоон мэдээлэл хүргэе.

       Засгийн газрын эл шийдвэрийн дагуу Монголын 900 мянган өрх, 123.800 аж ахуйн нэгж ирэх оны долдугаар сарын 1-нийг хүртэл ус, цахилгаан, дулаан, хогны мөнгө төлөхгүй. Мөнгөн дүнгээр нь тооцвол долоон сарын хугацаанд гэр хорооллын айл дунджаар 240-530 мянган төгрөг, орон сууцны айл 560-1.1 сая төгрөг, жижиг, дунд аж ахуйн нэгж 7-30 сая төгрөг, том аж ахуйн нэгж 500-1.4 тэрбум төгрөгийн бэлэн бус дэмжлэг төрөөс хүртэнэ гэсэн үг. Өөрөөр хэлбэл, 54 м\кв талбайтай орон сууцанд амьдардаг дөрвөн ам бүлтэй айлын сарын цахилгааны төлбөр дунджаар 40 мянган төгрөг, ус, дулаан 50 мянган төгрөг, хогны төлбөр 2500 төгрөг, нийт 92.500 төгрөг гарч байна. Энэ төлбөрөөс долоон сар чөлөөлөгдөнө гэхээр нийт 647 мянган төгрөгийн бэлэн бус дэмжлэг төрөөс авч байна гэсэн үг юм. Айл өрх, аж ахуйн нэгж ирэх долоон сарын хугацаанд цахилгаан, ус, дулааны төлбөртөө төлөх байсан мөнгөө хэрэглээндээ зарцуулах учраас дэмжлэг гэж нэрлээд байгаа юм. Түүнчлэн энэ дэмжлэг суурь үнийг тэглэх зарчмаар хийгдэж байгаа учраас бэлэн мөнгө тараалттай харьцуулахад инфляцид нөлөөлөхгүй буюу үнийн хөөрөгдөл бий болгохгүй давуу талтай гэж албаныхан тайлбарласан.

       Энэ шийдвэрийг гаргасан эрх баригч Монгол ардын нам, тэр дундаа Засгийн газрын тэргүүн У.Хүрэлсүх, санхүүжилтыг нь гаргах “Эрдэнэт үйлдвэр”ТӨҮГ-ын захирал Х.Бадамсүрэн нар ганцхан хоногийн дотор “Ардын баатар” болж хувирлаа. Бүгд л тэдэнд баярлаж, талархаж байгаа харагдана. Хөл хорионд ажилгүй, орлогогүй гэртээ сар суусан ард түмэн хэрэглээний зардлаа хэрхэн төлөх тухай толгой гашилгаж байсан нь тэдний баяр, баяслаас тодорхой харагдаж байна. Энэ шийдвэрийг бүтэн зургаар нь харвал МАН-ын дарга, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд өөрт нь болон намд нь асар их нэр хүнд авчрах зальжин, эсвэл “ангал”-д ч унагаж мэдэх муйхар шийдвэр гэж харагдаж байна.

Засгийн газрын эл шийдвэрийн дагуу Монголын 900 мянган өрх, 123.800 аж ахуйн нэгж ирэх оны долдугаар сарын 1-нийг хүртэл ус, цахилгаан, дулаан, хогны мөнгө төлөхгүй

АЛДАР БУЛААЦАЛДСАН ЗАЛЬЖИН ШИЙДВЭР

      Цар тахлын хямралын энэ үед айл өрх бүрт санхүүгийн дэмжлэг юу юунаас илүү хэрэгтэй байгаа. Энэ бол  улс төрийн нам эсвэл хэн нэг улстөрчийн хувьд ирэх оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн бэлтгэл ажил хангах, нэр хүндээ өсгөх хамгийн таатай суурь нөхцөл. Монголчууд “Аяганы хариу өдөртөө, агтны хариу жилдээ” гэж ярьдаг нь хоосон үг биш. Өөрөөр хэлбэл, өлсөж, зовж, ядарч явсан үед нь дэмжиж тусалсан хүнд заавал хариу барьдаг зантай. Чухамдаа цар тахлын энэ үед хэн ард түмэнд илүү их санаа тавьж, дэмжиж тусална, тэр хүн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшвэл ард түмэн санал өгөхгүй байж чадахгүй. Муухайгаар хэлбэл, зовлон дээр нь дөрөөлж босох тактик юм. Тухайлбал, Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга хэдхэн хоногийн өмнө өрх бүрд бэлэн нэг сая төгрөг олгож, дэмжлэг үзүүлэх санал гаргасан ч У.Хүрэлсүх дэмжээгүй. Тэгмэгцээ өөрөө цахилгаан, ус, дулаан, хог буюу хэрэглээний төлбөрийг тэглэх замаар өрх бүрт 240-1.1 сая төгрөгийн бэлэн бус дэмжлэг үзүүлэх шийдвэр гаргалаа. Ингэснээр хөл хорионы үеийн ардын баатар нь У.Хүрэлсүх болж, алдар хүндийн цомыг Х.Баттулгаас урьтаж хүртлээ. Энэ удаад У.Хүрэлсүх маш зальжин ажиллаж чадлаа. Өөрөөр хэлбэл, ямар ч бэлэн мөнгө тараахгүйгээр ард түмний халаасанд байгаа мөнгөөр өөрсдөд нь дэмжлэг үзүүлж байгаа хэрэг юм. Ингэснээр МАН, тэр дундаа Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн сурталчилгааны нээлтээ албан ёсоор хийлээ гэж харагдаж байна.

        Түүнчлэн “Бэлэн мөнгө тараах бол өнөө маргаашаа л аргацаасан хувилбар. Дээрээс нь иргэдийг үнийн хөөрөгдөлд оруулах аюултай. Харин долоон сарын хугацаанд хэрэглээний төлбөр тэглэх бол иргэдээ бодсон үр дүнтэй хувилбар” хэмээн шийдвэрээ тодотгосон нь бэлэн мөнгө тараах санал гаргасан Х.Баттулгыг ард түмнээ үнийн хөөрөгдөлд дарлуулах гэсэн, эдийн засгийн ойлголтгүй “тэнэг” мэтээр олон нийтэд ойлгуулав. Ингээд хөл хорионы үед дэмжлэг олгож, нэр хүндээ өсгөх гэсэн Х.Баттулгын санаархлыг У.Хүрэлсүх урьтаж гүйцэлдүүлээд, оноог нь өөртөө авчихлаа. 

        Нэгэнт бүх эрх мэдэл нь түүний гарт байгаа учраас Х.Баттулгад ардын баатар болох боломж гаргаж өгөхгүй нь анхнаасаа ойлгомжтой байсан. Ард түмнээс сайн нэр авах ийм сайхан боломжийг тэнэг хүн л алдах байх. Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын хувьд ардын баатар болох санаа, хүсэл нь байсан ч эрх мэдэл, албан тушаал, багийн ажиллагаа аль аль нь дутлаа. Яг одоогийн тэдний эрх мэдлийг нь шатартай харьцуулбал Х.Баттулга бол өрөг дээрх ганц ноён. Харин У.Хүрэлсүх бол бод, бог, хүү нэгийг ч идүүлээгүй бэрс гэж харагдаж байна. Ийм байхад Х.Баттулга яалтай ч билээ.

МАН, тэр дундаа Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн сурталчилгааны нээлтээ албан ёсоор хийлээ гэж харагдаж байна

АЛДАР НЭР АВЧРАХ ШИЙДВЭР ЭСРЭГЭЭРЭЭ “АНГАЛ”-Д УНАГАЖ Ч МАГАД

        Ард түмний У.Хүрэлсүхэд зориулсан алга ташилт нэг их удахгүй байж ч магадгүй гэж учир мэдэх хүмүүс хэлж байна. Өөрөөр хэлбэл, хэрэглээний төлбөрөө тэглүүлсэн айл, өрх, аж ахуйн нэгжүүд ус, цахилгааны хэрэглээгээ дээд цэгт нь тулгавал 1.7 сая хүн амтай Улаанбаатар хот дүн өвлийн хүйтнээр цахилгаангүй болж, паар нь хага хөлдөх аюултайг мэргэжлийнхэн сануулж эхлээд байна. Энэ үүднээс хэрэглээний төлбөрийг тэглэх У.Хүрэлсүхийн шийдвэр алдар хүнд авчрах битгий хэл өөрсдийгөө ангалд унагах шийдвэр ч байж магадгүй гээд байгаа юм.

ЦАХИЛГААН ХАЛААГУУРЫН БОРЛУУЛАЛТ ЭРС НЭМЭГДЭЖ, ХОЁР ТРАНСФОРМАТОР ЭВДЭРЛЭЭ

        “Үнэгүй юманд нугасгүй” гэж монголчуудын нэг дутагдалтай зан бий. Хэрэглээний төлбөр тэглэх шийдвэр гарснаас таван цагийн дотор Улаанбаатар хотын цахилгааны хэрэглээ 1100 МВт-аас 1213МВт болж, 10 хувиар өссөн мэдээ дуулгаж эхэллээ. Өчигдөр шөнө л гэхэд Улаанбаатар хотод хоёр трансформатор ачааллаа дийлэхгүйгээс шатсан байна. Эрчим хүчний салбарынхан өндөржүүлсэн бэлэн байдалд ажиллаж эхэллээ. Онлайн худалдааны хуудсуудаар цахилгаан халаагуур, тень зарах зар дүүрч, худалдаж авъя гэсэн хүмүүс ч олширч байна. Өөрөөр хэлбэл, цахилгааны мөнгө төлөхгүй учраас айл өрх, аж ахуйн нэгжүүд цахилгааныг дур зоргоороо хэрэглэж эхэлж байна. Энэ бол аюулын дохио.

       Манай улсын цахилгаан, дулааны үйлдвэрлэл хэт их ачаалал даахгүйг мэргэжилтнүүд байнга л хэлдэг. “ДСЦ-4” л ганц түшиц болж байгаа бөгөөд төвийн бүсийн цахилгаан эрчим хүчний 70 хувийг, Улаанбаатар хотын дулааны эрчим хүчний 65 хувийг дангаараа хангаж байгаа. Гэхдээ дийлэнх тоног төхөөрөмж нь 1983 оны үеийнхээрээ буюу хуучирсан гэдэг. Өөрөөр хэлбэл, ганц станцын нуруун дээр хэт их ачаалал үүрүүлж байгаа. Тийм ч учраас ачааллыг нь бууруулахын тулд тодорхой хэмжээний эрчим хүчийг ОХУ-аас импортоор авч байгаа. Гэтэл Засгийн газрын хэрэглээний цахилгаан, дулааныг тэглэх шийдвэрийн балгаар  ард түмэн нь “Үнэгүй юманд нугасгүй” зангаараа хэт их цахилгаан, эрчим хүч хэрэглээд эхэлбэл  цахилгаан станцууд ачааллаа даахгүй, нийслэлчүүд мөдхөн цахилгаангүй, дулаангүй болж, осгож үхэх аюулд орж болзошгүй байна.

         Ямартай ч У.Хүрэлсүх цар тахлын хямралын эсрэг авах арга хэмжээний хүрээнд айл өрх, албан байгууллагын цахилгаан, ус, хог, дулааны төлбөрийг тэглэсэнд ард түмэн баяртай байна. Гэхдээ энэ зөвхөн ерөнхийлөгийн сонгуулийг угтсан “шоу” төдий биш байгаасай л гэж ард түмэн хүсэж байна. Түүнчлэн төсөв мөнгө алдагдалтай байна, хэцүү байна гэж уйлах шахам ярьж байсан Засгийн газар ямартай ч том шийдвэр гаргалаа. “Эрдэнэт” үйлдвэрээс гаргаж байгаа, “Эрдэнэт” үйлдвэр бол төрийн өмч гэж сайрхаж байгаа ч “Эрдэнэт” бол төсвийн тал хувийг бүрдүүлдэг “саалийн үнээ”. Өөрөөр хэлбэл, одоо “Эрдэнэт”-ээс өчнөөн мөнгө гаргаж, цахилгааны төлбөрт зарцуулчихаад ирэх оны дундаас төсвийн орлого тасарлаа гээд гадаад улсуудаас бадар бариад суух вий. 

Яг одоогийн тэдний эрх мэдлийг нь шатартай харьцуулбал Х.Баттулга бол өрөг дээрх ганц ноён. Харин У.Хүрэлсүх бол бод, бог, хүү нэгийг ч идүүлээгүй бэрс гэж харагдаж байна. Ийм байхад Х.Баттулга яалтай ч билээ