Улаанбаатар усанд автаж, мянга мянган өрх орох оронгүй оочих аягагүй болж зутруухан л өдөр хоногийг давж байна даа.

Хоногийн хоолоо арай хийж залгуулдаг, зээлээс зээлийн хооронд амь зуудаг нийслэлчүүдийн насаараа цуглуулсан ганц хөрөнгө нь үерт автаж, ёстой л дээшээ тэнгэр хол, доошоо газар хатуу болгоно гэгч болж байна. Ёстой л амьд мэнд байгаадаа л сэтгэл нь тайвширч, өөрийгөө хуурч сууж байгаа нь өнөөдрийн бодит үнэн боллоо.

Хэдийгээр бид байгалийн давагдашгүй хүчин зүйлтэй нүүр тулсан ч, төлөвлөлтгүй хот, цөөн хэдхэн эрх мэдэлтнүүдийн увайгүй үйлдлээс болж, бүхэл бүтэн хотоороо эрсдэлд ороод байгаа нь нууц биш. Наанадаж, нийслэлд өнгөрсөн хугацаанд хууль зөрчсөн газар олголт хэрээс хэтэрч, үерийн даланг хааж барилга барьсан асуудлаас болж, өнөөдөр бүхэл бүтэн улсын нийслэл тэр чигтэй усанд автчихлаа. Өнгөрсөн хэдэн жилийн хугацаанд бурхангүй газрын бумба галзуурна гэгчээр ёстой л хаа дуртай газраа барилга байшингийн зөвшөөрөл авч, хууль дүрэмгүй юм шиг аашилсны үр дүнд өнөөдөр харсаар байж гэр байшингаа усанд урсгачихаа хий дэмий халаглаж сууна.

                   Наад захын жишээг дурдахад сүүлийн үед олны шүүмжлэлд өртөөд буй Сэлбэ, Дунд голын урсацыг хааж “Акуа гарден” гэх орон сууцны хороолол барьснаар өнөөдөр Баянзүрх дүүргийн хэд хэдэн хороолол үерт автаж, иргэд эд хөрөнгө, эрүүл мэндээрээ хохироод байгаа. Өөрөөр хэлбэл, тус барилгыг анх “Усан парк байгуулна” гэх нэрийдлээр газрын зөвшөөрөл авсан ч, өдгөө 24 давхар долоон блок орон сууцны хотхон барьж, Сэлбэ голын урсацыг хаасан гэх мэдээлэл бий.

      Улмаар тус хотхоныг барьж буй барилгын компанийн ард улс төрийн нөлөө бүхий албан тушаалтнууд нуугдаж, эрх мэдлээ далайлган хуулиас гадуур үйл ажиллагаа явуулж байгаа хэмээн олон нийт дургүйцлээ илэрхийлсэн. Өөрөөр хэлбэл, эрх мэдэлтнээр хамгаалуулж, зөвшөөрөлгүй барилгын ажил явуулсан тус хорооллыг “Авилга” хороолол хэмээн нэрлэх болсон. Хамгийн гол нь тус хотхоны барилгын ажлыг эхлүүлэхдээ Газрын тухай хууль, Усны тухай хууль, Ойн тухай хууль зэрэг байгаль орчинтой холбоотой бүхий л хуулийг зөрчиж, барилга барьснаар өнөөдөр нийслэлд үерийн эрсдэл бий болоход гол нөлөө үзүүлсэн хэмээн мэргэжлийн  хүмүүс тайлбарлаж байгаа юм.

Өчигдөр Ерөнхий сайд ч тус барилгыг барьж байгаа газар дээр очиж танилцаад шүүх дээр маргаантай байгаа асуудлыг нягтлаж үзнэ гэдгээ мэдэгдсэн.

     Дан ганц тус хороолол гэлтгүй манайд хүчин төгөлдөр хэрэгжиж буй хуулийг зөрчиж, барилга барих явдал сүүлийн хэдэн жил гаарсан. Тухайлбал, Усны тухай хуулийн 22.2.Усны сан бүхий газрын эргээс 50 метрээс доошгүй зайд болон гол мөрний татамд онцгой хамгаалалтын бүс тогтооно. 22.2.1.онцгой хамгаалалтын бүсэд барилга, байгууламж барих, газар хагалах, тэсэлгээ хийх, газар тариалан эрхлэх, ашигт малтмал хайх, олборлох, зэгс, шагшуурга, мод огтлох, элс, хайрга, чулуу авах, байгалийн ургамлыг үйлдвэрлэлийн зориулалтаар түүж бэлтгэх, мал угаах болон хөдөө аж ахуйн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх цэг байгуулахыг хориглоно гээд цагаан дээр хараар бичээд батлачихсан хууль хэрэгжиж буй.

    Гэтэл нийслэлд байх цөөн хэдэн гол, горхиныхоо эхээс нь адаг хүртэл битүү байшин сав барьчихсан, хашаа хороогоор хаалт хийж, үерийн даланг хаагаад буучихсан. Орон сууцны хотхон сүндэрлүүлэх нь сүндэрлүүлж, хашаа хатгаж, байшин сууц барих нь барьчихсан. Ингээд л хэдэн өдрийн усархаг бороонд нийслэл даяараа усанд автаж, үерийн гамшигтай нүүр тулчихсан бодит байдал нь энэ байна.

   Цаад агуулгаараа нийслэлийн үе үеийн дарга, даамлууд нь хууль зөрчиж, газар олгосон, төлөвлөлтгүй хотыг бий болгосны гороор өнөөдөр мянга мянган иргэн өмссөн хувцаснаасаа өөр хөрөнгөгүй үлдэж, хог шороо, шавар шавхайтайгаа урсаж байгаа нь нууц биш. Ерөөс манайд барилга барих стандарт нормыг дагаж мөрддөггүй, Усны тухай хуулиа эргэж хардаггүйн гор өнөөдөр гарч байна гээд хэлчихэд буруудахгүй биз. Яг л ийм хүнд үед төрийн зөв шийдвэр зоригтой алхам үгүйлэгдэж байна даа.

Өөрөөр хэлбэл, хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байгаа хуулийн зүйл заалтаа зөрчиж, эрх мэдэл албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж газар олгосон, хууль зөрчиж, нийтийн эрх ашгийг уландаа гишгэж, барилга барьсан компанийн эздийн нэгийг ч үлдээгүй шалгаж, хуулийн хатуу хариуцлага хүлээлгэдэг улс төрийн шинэ соёлын эхлүүлмээр байна Ерөнхий сайд аа.

Турк Улсад өнгөрсөн өвөл болсон газар хөдлөлтийн үеэр хамгийн чанаргүй барилгууд нь түрүүлж нурж, түүнийг нь барьсан компанийн эздэд хуулийн хатуу хариуцлага хүлээлгэсэн, цаашид барилгын компаниуд чанаргүй барилга барихгүй болтол шийтгэсэн жишээ дэлхий нийтэд гарч байлаа.

                Ийм л хүнд цаг үед шудрага ёсыг тогтооно гэх амлалтандаа хүрч, дахиж хууль зөрчсөн барилга байгууламж барихгүй болтол хашраах хатуу зохицуулалт хэрэгтэй байна даа бидэнд. Хэрэв зээ эндээс л шударга ёсыг эхлүүлж, хэлсэн амлалтандаа хүрвэл хуульд итгэх, төрөө хүндлэх жаахан ч гэсэн итгэл төрж, хуулийн зөв жишиг тогтож, ард түмэн алга ташихаар байна, Ерөнхий сайд аа.