-ХУУЛЬ САХИДАГГҮЙ ХУУЛЬЧИД-

            Дээдсийн сэнтийд хүргэж чаддаггүй алхаараа дэргэдээ байгаа иргэдийнхээ толгойг тоншдог хуульчид олширчээ. Ийм байтлаа өөрсдөө ч хуулиндаа захирагдахаас өнгөрч, гэмт хэргийн гол дүрд тоглодог болж. Монголын томоохон гэмт хэргүүдэд нэр нь цохогдож, ял сонссон ч яаж мултрах аргаа төвөггүй боловсруулаад үгсэн хуйвалдаж, хуулийн гаргалгаагаа сайтар хэрэгжүүлдэг бололтой. Тухайлбал, өнгөрснийг заримаас нь сөхөөд үзэхэд 2020 онд Нийслэлийн эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхээс “Салхитын мөнгөний ордын” гэх томоохон дуулиант хэрэгт нэр холбогдон хахууль авсны улмаас гэм буруутайд тооцогдон ял шийтгүүлсэн Чингэлтэй дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ерөнхий шүүгч асан Б.Сайханцэцэгт хоёр жилийн ял оноосон ч гурван сарын дараа нэг жил болгох шийдвэр гаргасан байдаг. Дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ерөнхий шүүгч хүн бусдаас авлигал авч, үгсэн хуйвалдаж байсан энэхүү урьдын хэргээс авахуулаад хууль хяналтын байгууллагынхан хуулиа уландаа гишгэлсээр иржээ.

                Мөн 2021 онд үндсэн хуулийн цэцийн гишүүн Ц.Нанзаддорж, Ш.Цогтоо нар нь хуйвалдаж, тамга тэмдэггүй хуурамч албан бичиг үйлдэж байсан хэрэг гарч байсан юм. Тухайн хуурамч албан бичгийг нэг хүний эрх ашгийн төлөө үйлдэж, хууль, цаазаа умартаж байсан ч гэлцэх. Хуульчдын эцэг ч гэж хэлж болох Үндсэн хуулийн цэцийн гишүүд түүхэнд анх удаа ийнхүү нэг хүний эрх ашгийн төлөө эцэг хуулиа үл тоон, ёс зүйгүй хуйвалдаан хийсэн аж. Харин өнөөг хүртэл “Долоо буудуулсан чоно” шиг тэдний арга улам нарийссаар иржээ. 

-ХУУЛИЙГ ХАМГИЙН САЙН МЭДДЭГ Ч, ХАМГИЙН НОЦТОЙ ЗӨРЧДӨГ НЬ ТЭД-

                “512 шүүгч дотор нэг хүн тэрбум төгрөгийн хадгаламжтай байж болохгүй юу” хэмээн хэвлэлд хээв нэг тайлбар өгсөн Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга асан Н.Лүндэндорж хүн амины гэмт хэрэгт холбогдож дуулиан тариад байсан юм. Тухайн хэрэг гарах үед Н.Лүндэндорж дарга МУИС-ийн Хууль зүйн сургуулийн дэд захирал байлаа. Энэ бол 2011 оны нэгдүгээр сарын 2-нд болсон хэрэг. Эл өдөр Н.Лүндэндорж захирал Хан-Уул дүүргийн нутаг дэвсгэрт байрлах Цахилгаан шугам сүлжээний уулзвараар зам хөндлөн гарч явсан "Аварга” биеийн тамирын дээд сургуулийн оюутан охиныг дайрч амийг нь хөнөөсөн. Хохирогч газар дээрээ амиа алдсан байдаг. Хэргийн анхны үзлэгээр Н.Лүндэндорж захирал согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байж болзошгүй гэж гарсан бөгөөд согтуурлын зэрэг нь 0.45 хувь байсан гэж тэмдэглэгдэн үлдсэн байдаг. Гэсэн ч энэ хэрэгт эрхэм захирал ял сонсоогүй бөгөөд тун удалгүй Шүүхийн ерөнхий зөвлөлийн дарга болж дэвшсэн байдаг. Энэ мэт авилгал, хүн амины хэрэгт хамгийн чангаар цоллуулж байсан эрхэм шүүгч уснаас хуурай гарч чадсанаар барахгүй одоог хүртэл эрх чөлөөтэй явж байна. Гэвч он удаан жил шүүхийн дээд сэнтийд заларч суусан хүн бол Н.Лүндэндорж юм. 

Гэмт хэрэгтнүүдээ улам л дээш нь залдаг мөртлөө, гэнэн иргэдээ хайр найргүй хорьж цагдаж байгаа хуулийнхан улам л эгдүүцэл, зэвүүцэл төрүүлэх аж. 

-ТЭТГЭВЭРТЭЭ ГАРДАГГҮЙ ЦЭЦИЙН ДАРГА-

            Үндсэн хуулийн цэцийн дарга Н.Чинбат нь 2017 онд Дээд шүүхээс нэр дэвшин цэцийн гишүүн болсон бөгөөд 2021 оны арваннэгдүгээр сард төрийн алба хаах насны дээд хязгаар 65 насад хүрчээ. Тийм ч учраас Дээд шүүх түүнийг “орлох” гишүүний орон тоог зарласан байна. Энгийн иргэд 60 нас хүрээд гавьяаны амралтаа авдаг. Гэтэл түүний дээр зөвхөн хөх тэнгэр л байх шиг. Тиймдээ ч Үндсэн хуулийн цэцийн дарга 60 байтугай, төрийн алба хаах насны дээд хязгаар 65 хүрээд ч тэтгэвэрт гарахгүй гэж чардайсаар байна. Үндсэн хуулиа зөрчин байж цэцийн үүд манан зогсох хэрэг байна уу гэж иргэд халаглаж байна. Юун төлөө үндсэн хуулиа зөрчин байж энэ хүртэл чардайж байна вэ. 

Хууль зөрчиж, гэмт хэрэг толгойлдог хуульчдынхаа арьсыг насан туршдаа хамгаалах гэж цэцийн сэнтийдээ наалдсаар байгаа хэрэг үү.