Айдастайгаар 11 цагийн мэдээг хүлээдэг асан цаг үе ард хоцорч, амны хаалтаа тайлах амар тайван цаг айсуй. Жишээ нь, өчигдөр л гэхэд 189 хүнээс халдвар илэрч, нас баралт 0 байв. Хоногт 20 хүн нас барж, 2000 хүнээс халдвар илэрдэг байсан тэр хүндхэн цаг үетэй харьцуулахад хэд дахин буурсан үзүүлэлт. Дээрээс нь, Засгийн газраас ч улсаа улбар шараас шард шилжүүлж, “шавар”-т суусан эдийн засгаа сэргээхэд анхааръя, ард түмнээ амьдралынх нь хуучин хэмнэлт оруулъя гэсэн. Ямартай ч, хоёр жил гаруй хугацаанд хүн амыг айдас, түгшүүр, аюул заналхийлэл дунд байлгасан халдвар тахал ингээд биднээс аажмаар холдож байна. Харин цаашид хэзээ ч байгаагүй юм шиг алга болдоггүй юм гэхэд хамрын ханиад шиг ч юм уу, үлдэх л биз. 

Хоёрдугаар дайны “Бүхнийг фронтод” уриа шиг халдварт тахлын хоёр жил яг ийм “уриатай” явж ирлээ. Хөгжингүй орнуудаас хэдэн арав, зуун сая ам.доллароор хэмжигдэх зээл, тусламж тахалтай тэмцэх шугамаар орж ирж байлаа. Татвар төлөгчдийн данснаас төсвийн дансанд шилжсэн мөнгө тэр чигтээ биш юм гэхэд тал нь тахалтай тэмцэхэд зарцуулагдаж байсан. Тэтгэврийн хөгшид хүртэл талх, сүүнийхээ мөнгөнөөс илүүчилж, тав, арав гэхгүй хандивлаж байсан. Тэр байтугай, гуравдугаар ангийн хүү хүртэл гахайгаа хага цохиод, хадгалж байсан хэдэн бор төгрөгөө хандивлаж л байлаа. Хонь, ямаа нийлсэн хориодхон толгой малтай малчин хүртэл халдвартай тэмцэж буй алба хаагчдын хоолонд нь ч атугай нэмэр гэж хундан цагаан хонио бэлэглэж л байсан. Тэгэхээр тэр мөнгөнүүдийн тайланг нь шаардах нь шударга биз дээ. Шингэн дусал, ширхэг тариур, шил уусмал байсан ч алдалгүй тайлагнах нь ардчилсан улсад зүй ёсны зүйл биз дээ.  

        Халдварт тахлын санхүүжилтийн тайлангаас илрэх “но” Хөгжлийн банкны найдваргүй зээлдэгчдийн дуулианыг хэд нугалах том байж ч мэднэ. Бас хавьгүй олон “хавьтагч”-тай, хамаагүй их мөнгөн дүнтэй, хэн нэгэн албан тушаалтны хамаарал бүхий этгээдийн оролцсон гэрээ хэлцэл, төсөл, тендерүүд ч тэр тайлангаар ил болох биз. Жишээ нь, халдварт тахлын үед хоёр Засгийн газар, хоёр парламент, хоёр Ерөнхийлөгч солигдсон, том бүтцээрээ. Тэдний цаана Эрүүл мэндийн сайд, Шадар сайд тус бүр гурав солигдсон бол ХӨСҮТ, УОК, Нийслэлийн шуурхай штаб зэрэг галын шугамны удирдах албан тушаалтнууд ч мөн тооны солигдсон гэх. Ингээд харвал, халдварт тахалд зарцуулагдсан мөнгөнд хэчнээн ч хүн гар хүрч, хамаарал бүхий этгээдүүдээрээ дамжуулан халаасаа түнтийлгэсэн байх боломжтой гэж хардах үндэслэлтэй. ХӨСҮТ-ийн захирал асан Д.Нямхүүгээс эхлээд Эрүүл мэндийн сайд С.Энхболд, ХӨСҮТ-ийн Нэгдсэн лабораторийн дарга С.Энхзаяа, Хүний нөөцийн албаны дарга И.Орхон гээд хэд хэдэн хүний нэр АТГ-тай холбогдсон дуулдаад л байна. Нэмээд, ХӨСҮТ-ийн зөвлөхийн нэг компани, аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчийн бас нэг компани оношлуур, урвалж бодисын тендерүүдийг түүж байсан баримтууд гарч ирээд л байгаа, захаасаа. 

 

Эцэст нь, тэрслүү энэ саналаа дахиад хэлье, Ерөнхий сайд аа. “Зуд болоход нохой зоолох” гэх үгтэй юм. Халдварт тахлын хоёр жилийн сахүүжилтийн тайланг нийтэд ил болгоё, хэний компани хөлжиж томров, хэний компани хоосорч, үгүйрэв гэдгийг харцгаая.