Хөдөө орон нутгийн наадамд 24 удаа түрүүлсэн гэдэг. Г.Самдан аваргыг хавар гэрээсээ гараад өмссөн дээлээ гандтал, унасан морио гундтал наадамчлаад намар гэртээ ирдэг хүн байсан гэдэг яриа ч бий. Өмнөдэлгэр сумын нутагт болсон нэгэн наадамд “Бөхөөний төмс” начинд унаж үзүүрлэсэнээс хойш гэрээс гарахаа больсон агаад жил бүр начин намайг гэрт минь оруулсан ачтай хүн хэмээн хадагтай ирж золгодог болсон байна. Г.Самдан аваргын их хүчтэй байсныг түүхэнд тэмдэглэн үлдээсэн байдаг. Тухайлбал, 1913 оны усан үхэр жил 14 настай Самдан хүү жинчидийг даган эрээн цав явах замдаа буудаллаад байх үед нь галзуу чоно дайран ирэхэд нь Самдан чихдэж аваад газар савж алсан аж. Жинчид очих газараа хүрээд мэрэгч ламд үзүүлсэнд “гай нүүрэлсэн байна хийдэд өргөл өрөг” гэжээ. Самдан хятад пүүснээс өргөл юмаа авахаар очиход хятадууд олс дээс барин шуугилдаж байв гэнэ. Тэнд нэг луус чичирч байхаар нь шууд очоод барьж аваад мушгаад унагаж толгой дээр нь гараад авах үед хятадууд олсоор хүлэн авчээ. Үүнийг харж байсан данжаад чи яасан их хүчтэй хүү ва гээд дэлгүүртээ дагуулж ороод юу авах вэ? Гэхээр нь хийдэд хурал хуруулах бараа авна гэж. Данжаад хунз цай, шуудай цагаан будаа өгөөд үүнийг ганцаараа авч явбал үнэ авахгүй гэжээ. Самдан бүсээрээ баглаад үүрээд явахаар нь данжаад толгой сэгсэрч байсан гэдэг. 1914 оны модон бар жил хошууны жинчид Өвөрмонголын Жанчхүү хот ороход 15 настай Самдан цуг явжээ. Жинчид шилийн голын чуулганы зүүн сөнөдөөр дайрч өнгөрдөн байж Жанчхүүгийн давааг уруудахад тэмээн тэрэг замын хажууруу орохоор нь татаад гаргажээ.
1913 оны усан үхэр жил 14 настай Самдан хүү жинчидийг даган эрээн цав явах замдаа буудаллаад байх үед нь галзуу чоно дайран ирэхэд нь Самдан чихдэж аваад газар савж алсан аж
Очих газараа хүрээд буцах үед тэмээнүүд нь тарианд орж хэрэг мандаж үнэгүй ажил хийж өрөө дарах болж гэнэ. Хэдэн зуун шуудай гурил хураах 10 хоног хийх ажлыг Самдан маш их хүч чадал гарган ажилллаж 3 хоногт багтаан дуусгаж өрөө дараад буцажээ. Тэд замдаа Сөнөдийн наадамд Самдангаа түрүүлүүлэн даагаар шагнуулжээ. Жингийн ахлагч хүний нутагт түрүүлэх сайхан ч хэл ам, хараал ерөөл гэж айхтар юм байдаг Гэгээнд бараалхаж даагаа өргөж зам мөрөө даатгаарай гэж тэд ёсоор болгов. 1915 оны зун Жанчхүү хот жин тээхээр явахдаа зүүн Сөнөдийн наадам таарч Самдан 16 настай барилдаж ноёны бөх Содномваанчигийг дотуур дэгээ ороон эргэж өвдөг шороодуулан түрүүлжээ. Мөн жингийн ахлагч юмыг яаж мэдэхэв Бандид гэгээнд бараалхаж бай шагналаа барьж аян замаа даатга гэсний дагуу даатгуулжээ.
1915 оны зун Жанчхүү хот жин тээхээр явахдаа зүүн Сөнөдийн наадам таарч Самдан 16 настай барилдаж ноёны бөх Содномваанчигийг дотуур дэгээ ороон эргэж өвдөг шороодуулан түрүүлжээ
1916 онд Өндөрхаан уулын тахилгын наадамд 120 бөхөөс шөвгийн дөрөвт үлдэж, үүнээс хойш нутаг усны наадамд үзүүр, түрүү авдаг болоод 1919 онд хүрээнд ирж уул тайлгын наадамд Сампилдэндэв хэмээх бөхөөр, 1920 онд Түшээтханы Дэндэв заанд тус тус нэгийн даваанд унасан ч огт шантарсангүй 1922 онд үзүүрлэн Улсын заан цол авсан. 1923 онд уул тайлгын наадамд Лу гүний Г.Вандан аваргыг давхар хамж дайран хаяж түрүүлсэн боловч “Богдын дархалсан бөхийг хаялаа” хэмээн хөлийн цэцээс Самданг унасанд тооцож Г.Ванданг түрүүлүүлжээ. Г.Самдан ийнхүүү түрүүлсэн атлаа үзүүрэлсэндээ харамсан сэтгэл машид гонсгор нутаг буцаж ирсэн гэдэг. Г.Самдан аварга тэр үеийн бөхчүүдээс намхан харагдах боловч 190 см өндөр, 120 кг орчим жинтэй, зузаан дөрвөлжин цээжтэй, улаан хүрэн царайтай, хурдтай, даацтай мэхтэй бөх байжээ.
| БОСОО Г.САМДАН АВАРГЫН ЭГЭЛ НЭГЭН ТҮҮХ |
|
Б.Хулан жюү жицү-гийн дэлхийн аваргаас хүрэл медаль хүртлээ
2025-11-03 12:48:07
Дорнод аймагт гарсан гурван хээрийн түймрийг унтраажээ
2025-11-03 10:39:06
Нийт нутгийн 23 хувьд цастай байна
2025-11-03 09:54:47
Нийслэлийн хэмжээнд өнгөрсөн долоо хоногт гал түймрийн 49 дуудлага бүртгэгджээ
2025-11-03 09:51:47
Үндэсний бөхийн өсвөр үе, залуучуудын улсын аваргууд тодров
2025-11-03 09:17:47
2025-11-03 09:00:07
ДАЯН АВАРГА С.ЦЭРЭНГИЙН ОХИН БАТСҮРЭН: МИНИЙ ААВ МОНГОЛ БӨХИЙН 33 ШИНЖИЙГ ЦОГЦЛООХООС ГАДНА ОЙН ОДТОЙ БӨХ ГЭДГЭЭРЭЭ АЛДАРТАЙ БАЙЛАА
2025-11-03 08:15:17
Ш.ГАНБАТ: Сэлэнгэ мөрний усанд ширээний тавцан шиг мөсөн дээр урсаж алга болсон эхнэр, хүүгээ амьд, үхсэнийг мэдэж чадалгүй 13 жил боллоо. Гэхдээ ОХУ-ын Наушик тосгоноос адилхан эмэгтэйн цогцос олдсоныг шинжилж байгаа гэсэн
2025-11-03 07:00:09
БАГШ, ЭМЧ НАРЫНХАА ЦАЛИНГ НЭМЭХ ГАРГАЛГАА ГАРГАХ СЭТГЭЛТЭЙ УЛСТӨРЧ МОНГОЛЫН ТӨРД АЛГА
2025-11-03 07:00:00
ТАНИЛЦ: ТӨСӨВГҮЙ ГЭХ ТӨРИЙН ЭНЭ ОНД ХУДАЛДАЖ АВСАН ТАНСАГ ЖИЙПНИЙ ЖАГСААЛТ
2025-11-03 07:00:00
Т.БАРХҮҮ: Уран бүтээлчийн бүхнээ зориулж, өөрт байгаа нөөц боломж, авьяас билгээ тултал дайчилдаг газар бол тайз
2025-11-03 07:00:00
Б.БЭЛГҮТЭЙ: АЗИЙН ЗАЛУУЧУУДЫН НААДАМД ШАГАЙН БЭРТЭЛТЭЙ ОРОЛЦСОН Ч ХҮРЭЛ МЕДАЛЬ ХҮРТСЭНДЭЭ БАЯРТАЙ БАЙНА
2025-11-03 07:00:00
Т.УРТНАСАН: Гадаадын тамирчдын бичлэг үзээд л гар дээр суниалтын спортыг сонирхож эхэлсэн
2025-11-03 07:00:00
Дэлхийн аваргад Г.Монголжин V байр, Б.Наранхишиг VII байрт орлоо
2025-11-02 14:32:34
Г.Анужин, Э.Булган нар техник спортын ДАШТ-д улсын дээд амжилтыг тогтоов
2025-11-02 14:16:31
Жюү жицү-гийн насанд хүрэгчдийн дэлхийн аварга эхэллээ
2025-11-02 12:20:05
МҮБХ, Эх хүүхдийн эрүүл мэндийн үндэсний төвтэй хамтарч ажиллана
2025-11-02 10:39:50
“Хасын Хүлгүүд” баг, Тайванийн аварга “New Taipei Kings” багийг 90:76-аар хожлоо
2025-11-02 10:32:26
Л.Болд жюү жицү-гийн мастерсын дэлхийн аварга боллоо
2025-11-02 10:19:27
Т.Нэмэхбаяр жюү жицү-гийн дэлхийн аваргаас мөнгөн медаль хүртэв
2025-11-02 10:12:38
М.Мөнхтулга жюү жицү-гийн дэлхийн аваргаас мөнгөн медаль хүртлээ
2025-11-02 10:06:36
Б.Бат-Эрдэнэ жюү жицү-гийн дэлхийн аваргаас мөнгөн медаль авлаа
2025-11-02 10:00:01
Б.Энхтүвшин жюү жицү-гийн дэлхийн аваргаас мөнгөн медаль хүртэв
2025-11-02 09:54:57
Г.Аварзэд жюү жицү-гийн дэлхийн аваргаас хос медаль хүртлээ
2025-11-02 09:43:37
2025-11-02 09:24:31
АРДЫН ЭМЧ О.СЭРГЭЛЭН: МЭС ЗАСЛЫН ӨРӨӨНД БИДЭНТЭЙ ХАМТ 33 ЦАГ ТЭМЦЭЖ, ЭЛГЭЭ СОЛИУЛСАН ХҮН МААНЬ ЭРҮҮЛ ЭНХ АМЬДАРЧ БАЙГАА НЬ БИДНИЙ ШАГНАЛ ЮМ ДАА
2025-11-02 08:03:00
"ХАЧИН ХҮН"-ИЙ ХАРЦАГА, "НАНДИН-ЭРДЭНЭ" КИНОНЫ ЦОГОО ГЭЭД Л.ЖАНЧИВДОРЖИЙН БҮТЭЭСЭН МАРТАГДАШГҮЙ ДҮРҮҮД
2025-11-02 08:02:05
МАН-ЫН “ХАМГААЛАЛТЫН 30”, “ДОВТОЛГООНЫ 38” БҮЛЭГЛЭЛИЙН АЛЬ НЬ ХҮЧТЭЙ ВЭ
2025-11-02 07:00:00
ЗАСГИЙН ГАЗАР ЦАЛИНГАА НЭМЖ ЧАДАХГҮЙ ЧАРДАЙЖ БАЙХАД ЗАСАГ ДАРГА НАР 900 САЯАР ЖИЙП АВААД ТАНСАГЛАЖ БАЙНА
2025-11-02 07:00:00
Ц.НАНДИН-ЭРДЭНЭ: ХҮМҮҮС НАМАЙГ ТАНИАД “АМИНА, САЙН ЖҮЖИГЛЭСЭН ШҮҮ” ГЭЖ МАГТАЖ, ХҮНДЭТГЭХ НЬ САЙХАН БАЙГАА
2025-11-02 07:00:00
Б.ХОНГОРЗУЛ: ХОРВОО ЕРТӨНЦТЭЙ ДӨНГӨЖ ТАНИЛЦАХ 16-ХАН НАСАНДАА ОЛОН ХЭЦҮҮ ЗҮЙЛ ТУУЛЖ БАЙГАА АМИНАГАА ӨРӨВДӨЖ, ХАЙРЛАЖ ДҮРЭЭ БҮТЭЭСЭН
2025-11-02 07:00:00
| Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц |
| 7509-1188 |