Дайны хар сүүдэр дуусаж, дэлхий нийтээр энх тайвныг эрхэмлэж, шугамын радиогоор улс орны хөгжил, цэцэглэлт, бүтээн байгуулалтыг сурталчилж, аж үйлдвэрийн эрин үе ирсэн гэдгийг зарласан 1940 оны сүүл 1950 оны эхэн үе. Улс даяар үндэсний өв соёлоо сэргээхэд хүчин зүтгэж явсан цаг. Яг цаг дор Ж.Шийтэр хэмээх залуу цэргийн албанаас халагдаж, алба амины нийлсэн 600 гаруй адуу маллан аж төрөн буй. Түүний сэтгэлд “Овог нэр, аймаг сумынхаа нэрийг түүхэнд үлдээх хурдан хүлэгтэй болох” бодол уяатай.

О.Шийтэрт нутгийн өвгөн Жамц зөвлөснөөр Шийтэр сонголтоо хийсэн гэгддэг.

          Дун цагаан цас газар дэлхийг бөмбийтөл нь дарсан 1950 оны өвөл Ж.Шийтэр наймаа хийж зээрд даага худалдаж авсан нь хожмоо “Засаг төрийн зандан ширээ” хэмээн алдаршсан хурдан хүлэг юм. Тухайн адууг  алдарт “Даян түмэн эх цавьдар азарга”-ны эзэн О.Санжаабүүрэг гуайн гурван азарга адууг малласныхаа хөлсөнд авсан гэдэг. Тухайлбал О.Санжаабүрэг гуайн хурдан цавьдар азарганы үр төлөөс авахаар тохиролцож, тухайн өвөл адууны өлгий нутаг болох одоогийн Говьсүмбэр аймгийн нутаг алдарт Балхын талд отроор өвөлжөөд хавар айлуудын адууг тараан хөлсөө авахдаа цавьдар азарганы хүрэн зээрд хоёр дааганаас сонгохоор болжээ. Тухайн үед О.Шийтэрт нутгийн өвгөн Жамц зөвлөснөөр Шийтэр сонголтоо хийсэн гэгддэг.

Тэрхүү зээрд даагыг хэн ч харсан “Хурдан” гэж хэлэхээргүй. Харин Ж.Шийтэр “даахитай даага хурдан. Энэ хүлэг олон наадамд түрүү магнайд хурдалж, торгон өргүүлнэ” хэмээн битүүхэн горьдсоор.

            Хаврын урь орж, цас хайлж, энд тэндгүй шар усны хоржигнох чимээ сонсогдоно. Үе үехэн салхин хуйларч, тэнгэр муухайрах хаврын энэхүү өдрүүдэд ж.Шийтэр жижигхэн биетэй, битүү шар үстэй даага хөтөлсөөр гэртээ очжээ. Тэрхүү зээрд даагыг хэн ч харсан “Хурдан” гэж хэлэхээргүй. Харин Ж.Шийтэр “даахитай даага хурдан. Энэ хүлэг олон наадамд түрүү магнайд хурдалж, торгон өргүүлнэ” хэмээн битүүхэн горьдсоор. Эзний бодол, найдлага оргүй хоосон байсангүй. Дараа л жил зээрд шүдлэн насандаа их өсгөлүүн, ааш гэж тамтаггүй булгидаг байж. Тиймээс нутгийн хүмүүс “Догшин” зээрд гэх нь олонтой. Ямар сайндаа уралдаанд унах хүүхэд олдохгүй. Уяачид Ж.Шийдэрт хандан “Эмнэг юм уясан болж “Хүүхэнд хөнгөдөж моринд хүндэдсэн” асман банди нар ацаглаж унуулах мөнгөөрөө арай эвтэйхэн эвлүүлж болмоор ганц нэгэн номхон юм олж уявал дээргүй юу” гэдэг байжээ. Гэвч Ж.Шийтэр олны элдэв үгийг үл тоон хурдан хүлгэтээ найдлага тавин уяж, сойсоор байлаа.

эрх ч юм шиг ааш нь дэндсэн ч юм шиг ер бусын ухаалаг амьтан байж дээ

          Эзэн, морь хоёр хүсэл биелж 1954 оноос амжилтын буухиагаа эхлүүлж гайхам эхэлсэн байдаг. Тухайлбал, зээрд азарга тухайн үеийн онц хурдан азаргануудын нэг болох Төв аймаг Баянцагаан сумын Гомбосүрэнгийн туулай хээр, алдарт Даваанээрэнгийн хүрэн халзан, Дамдинжавын хонгор, Даваасүрэнгийн хонгор Галшарын домог болсон Бөгөн хул, Одон улаан гэх хурдан азаргануудын эрин үед цойлон амжилт үзүүлэн улсын наадамд дөрөв түрүүлж гурав аман хүзүүдсэн амжилт үзүүлсэн билээ.

         Энэ тухай Ж.Шийтэрийн хүү Цэвээнбальдар дурсахдаа “Манай зээрд азарга биеэр дунд зэргийн урт хатангир толгойтой урт хүзүүтэй, сэрвээ өндөр бөгсний их цаана давхихаараа дэл нь шаширлаж босоод байгаагаасаа их томорч харагддаг. Хүмүүсийг үнэр болон дуугаар нь таньж, их ялгаж ааш үзүүлдэг эргээд бодоход эрх ч юм шиг ааш нь дэндсэн ч юм шиг ер бусын ухаалаг амьтан байж дээ” гэсэн байдаг.

АМЖИЛТ:

1954 онд: Аман хүзүү

1956 онд: Түрүү

1957 онд: Аман хүзүү

1958 онд: Түрүү

1959 онд: Аман хүзүү

1960 онд: Түрүү

1962 онд: Түрүү