ХӨӨРХӨН ЭМЭЭ

Д. Бямбасүрэн:
Соёл урлаг- Зурвас

2022-06-11, 831

Эмээгээ санаж байна. Эмээтэйгээ аргал түүгээд явж байсан харганат хөндийгөө ч үгүйлж байна. Дахиад ганц л удаа “Авдар дотроо хадгалдаг том бор чихэрнээсээ ахад өгөөд, надад өгсөнгүй гэж” гомдоллон, эрхэлмээр байна...

Гэнэт ийн эмээгээ хачин ихээр санаж, үгүйлсний учир одоогоос жилийн өмнө Төв аймаг руу явах замдаа Д.Цэцэгмаа хэмээх шаливхан биетэй, насандаа баймгүй гэмээр яралзсан сайхан цагаан шүдтэй буурайтай танилцсан юм. Өдгөө 70 гарч яваа гэхэд тун чиг хөнгөн, хүүхэд шиг ягаан малгай өмсчихсөн, өхөөрдөм төрхтэй тэр буурай чанга дуутай гэж жигтэйхэн. “Сайн байцгаана уу, миний хүүхдүүд, гэрт орцгоо” гэсээр биднийг угтсан юм. Тэднийх байшинд суух бөгөөд бидний очиход гэрийн эзэн хониндоо явсан байх бөгөөд эмээ ганцаараа галаа түлж суув. Тэрбээр “Би өвгөнийхөө хойноос явах гэсэн чинь, та хэдийн машин ирж яваа харагдахаар нь буцаад гэр рүү гээ гүйчихлээ. Өвгөн минь мотициклоор, эмээ нь ч явган хонио хариулна шүү дээ. Алхаад явахад амар байдаг юм. Та нар манай өвгөнтэй тааралдсан уу” гэнэ.

Тэгээд бидэнд халуун саванд байгаа цайгаа аягалж өгчихөөд, “Эмээ нь шинэ цай чанаж, цагаан сараар хийсэн буузнаасаа чанаж өгнө” гэв. Хөдөө газар нэгнээ харахаас өөрөөр хүний бараа хавьд хараагүй хоёр уйдсан нь илт. Биднийг үзээд учиргүй баярлаж, хөөр болно. Би ч эмээтэйгээ уулзсан шиг болж, эмээгийн бүхий л үйл хөдлөл, байр байдлыг ажиглалаа. Эмээгийнх хэрдээ тохижсон айл аж. Гэхдээ ихэд замбараагүй байх бөгөөд аргагүй өдөржин хониндоо явах, үнээгээ саах зэрэг гадаах ажлаа амжуулах гээд ахуйн ажилдаа цаг гаргаж амждаггүй болов уу гэмээр. Тэрбээр цай нүдэж суух зууртаа “Одоо цас хайлж хамар хатгах өвс цухуйсан болохоор жижиг мал, бэлчээртэй сайн тогтож байна.Манайх үхрийн фермертэй болохоор өвс, тэжээл нэлээд хэрэглэж байна.Адуугаа хоёр хөгшин хүчирч, маллаж дийлэхгүй болохоор зарчихсан” гэнэ.

Тэгээд цай чанах зууртаа юм угааж байгаа бололтой хажууд нь хувинтай ус байх бөгөөд ажиглаваас эмээ нэгэн зэрэг олон ажил амжуулдаг нь илт байв. Өдөржин л гал зуухныхаа буйдхан орон зайд нааш цааш бөгтөгнөж үдшийн бүрийтэй золгодог гэнэ.

Эмээ минь ч бас багад үргэлж л завгүй байдаг байж билээ. Үнээгээ сааж, сүүгээ хөөрүүлнэ, бидний цайлна. Тэгээд сааль, сүүгээ борлуулж, таргаа бүрж, ааруулаа зүсэж гэр дээр тавиад, үргэлжлүүлэн гэрийн хаяанд оёдлын машинаа тавьчихаад дээл оёно. Хааяа ямар нэгэн зүйл нэхэж сууна.

Д.Цэцэгмаа эмээ яг л эмээ шиг минь санагдаж, тэртээд одсон эмээгээ тэрхэн мөчид ихэд санасан юм. Уг нь би эмээгээ айхтар санаж, үгүйлээд байдаггүй юм. Харин энэ эмээ өөрийн эрхгүй эмээтэй минь ижил санагдаж, түүнийг тэднийхээс гаран гартлаа ажигласан юм. Эмээ биднийг явах гэтэл Мартаар хүүхдүүд нь авчирч өгсөн юм гээд жимстэй вино задлав. Хүмүүс ч түүнийг “Эмээ бараг дэлгүүр ажиллуулдаг юм биш үү” гэхэд, яралзсан цагаан шүдээрээ цовоо гэгч инээгээд “Өвгөн бид хоёр хүмүүсийг ирэхээр задлана гээд хадгалж байсан юм. Ашгүй, хүүхдүүд та нар ирлээ. Зүгээрээ, ууцгаа миний хүүхдүүд” гэж инээнэ. Хавьд хүүхдүүд нь очоогүй болохоор эмээ хүний мөрөөдөл болсон нь илт байв. Гэсэн ч бид дараагийн ажлаа бодоод тэднийд удсангүй. Эмээд дараа тухтай ирнэ гэж хэлээд гарсан юм. Би түр ч болов эмээтэйгээ уулзах шиг санагдаж, жаахан гунигтай, хоргодонгуй буцсан юм. Тэгээд мөн 70 настайдаа ийм гэгээн, ийм хөнгөн шингэн байж чадах болов уу гэж бодож билээ.

Эмээгийнх нь мал нь төллөөд эхэлсэн үед бид очив таарав. Тэгээд гарахдаа "Эмээ таны зургийг авья" гэхэд Д.Цэцэгмаа эмээ хялх хурга тэврэн инээмсэглэн зургаа татуулсан юм. Хурга тэврээд зогсож байгаа эмээгийн төрх одоо ч санаанд тодхон. Ингээд бид явах болоход, эмээ уутанд ааруул, чихэр хийж өгөөд "Хүүхдүүд минь замдаа идээрэй" гээд ирэхэд угтсан шигээ инээсээр үдсэн юм.

ХӨӨРХӨН ЭМЭЭ

Шинэ мэдээ

Нийтлэлчид