• Өнөөдөр 2024-05-11

ГАЛ ДҮРЭЛЗҮҮЛЭГЧ

2022-09-06,   866

             Тэр дахиад л гал дүрэлзүүлэх нь. Үзэгчид мэднэ дээ,  Соёлын тэргүүний ажилтан, найруулагч Б.Тамирын бодол оюунаараа өрдөн "түлсэн" гал "Фантастик" гэх айлын тулганд дүрэлзэн асдагийг. Монголын кино урлагийн энэ хот айлаар орж дулаацаагүй, түлсэн галынх нь илчинд дугхийгээгүй хүн ховор. Тэр бол галтай аавын цогтой хүү. Нэг тийм сэтгэл, оюунаа "дүрэхэд" хоосон биш, чинээнд нь тултал бодож, бүрэн гүйцэт "чанагдсан" бүтээл "Фантастик" продакшнаас төрдөг. Үзэгчид ч хүлээдэг. Энэ ч утгаар ирэх баасан гарагт мөн үзэгчдийн хүлээлт, түүний бодол, сэтгэлээ тэмтэрч хийсэн бүтээл хоёр уулзах гэж байна. 

       Анхны уран бүтээлээ нээж, хүмүүсийн өндөр итгэлийг авсан цагаасаа Б.Тамир найруулагч нэг ч өдөр сэтгэл амар байгаагүй байх. Үргэлжийн сайхан бүтээл хийх халуун хүсэлд “шатаж” явдаг нь гарцаагүй. Тоолбол нас, төөлбөл бие чацуу найзуудтайгаа тэр нэг гараанаас эхэлж, тэднийг уран бүтээлд нээж яваа. Зэвүүн мөртлөө жинтэй бүтээлүүдийн эзэн найруулагч тэрбээр үзэгчдэдээ ээлжит бэлгээ задалж байгаа нь энэ. Энэ сацуу бид түүний тухай бичвэр дэлгэхийг зорьлоо. Ингэхдээ бидний хэдийнэ мэдэх болсон хоёр гавьяатын хүү, эсвэл сайхан эр хүн, сайн хүү гэж онцлохыг хүссэнгүй. Харин тулхтай найруулагч, сайн найз гэсэн өнцгийг нь барихыг хичээсэн минь энэ. Б.Тамир театрт жүжигчнээр ажиллаж байгаад, нэг л өглөө тайзнаасаа дэлгэцийн урлаг руу явсан. Магад тэр дэлгэцийн урлагт өөрийн орон зай, өнгө төрхийг харсан ч байж мэдэх юм. Юутай ч кино урлагт дүүрэн инээмсэглэл тодруулаад л ороод ирсэн.                

     Тэгэхдээ “Унаж яваа энэ салбарыг чинь би өөрийн өнгө төрх, найзуудынхаа авьяас билгээр босгоно” гэж хэлэх шиг л уран бүтээлүүдийг араас нь төрүүлж эхэлсэн. Чацтай, чансаатай архаг ах, эгч нарынхаа дэргэд бол тэр нас болон туршлагын хувьд “балчир” л даа. Гэхдээ аливааг харах өнцөг, сэтгэлгээ, уран бүтээлчдээ таньж байгаа түүний авьяас билиг яах аргагүй кино урлагт шинэ цагийн салхи. Үндсэндээ ийм л байх ёстой гэсэн тогтсон хэв маяг, мөнгө л олж байвал гээд дутуу дулимагхан хийсэн бүтээлээс түүнийх өнгө төрх, ул суурь, жинтэйгийн хувьд хамаагүй даацтай.

-НӨХДӨӨ, УРАН БҮТЭЭЛЧДЭЭ "ӨРДӨГЧ"-

     “Дурсамж төгсгөл үгүй” гэж 60, 70 оны бүтээн байгуулалтад зүтгэж явсан хүмүүсийн хөдөлмөр, амьдралыг харуулсан бүтээлээр эхэлж, дараа нь “Аз жаргалын шок, “Миний ах атаман” зэрэг энгийн мөртлөө сонирхолтойгоор сэтгэж, гэр бүлийн аз жаргал юунд оршдогийг хэлээд өгчихсөн. За тэгээд л түүхэн киногоор "нүүлгэж" эхэлсэн дээ. “Зүрхний хилэн”, “Маш нууц”, “Байтаг богд” гээд л эх орныхоо төлөө амь биеэ үл хайрлан тэмцэж явсан баатруудын түүхэн гавьяаг үзүүлсэн. Хамгийн сүүлд гэхэд "37-р Точка" хэмээх 70, 80 оны орчин ахуй, хүний мөс чанарыг илтгэсэн олон ангит кино хийж, улс даяар байлдан дагууллаа. Тэгээд хуульч, шүүгч нарын үнэн бодит байдлыг харуулсан “Зура”  цуврал бүтээлийг хүргээд, тун удахгүй хоёр дахь цувралыг нь нээхээр зэхэж байна.

    "Фантастик" продакшн урлагтаа залуу нь. Тэдний үеийнхэн бүтээл хийдэг ч ийм хурдтай, мөнхүү чанартай нь цөөн. Гаргасан бүтээл бүрээрээ нэг шат ахиж, урлагт өсөж яваа энэ залуу продакшны гол суурь бол сайн нөхөрлөл, бат итгэл. Өөрөөр хэлбэл, оюутан ахуй цагаасаа нэгнээ мэдэж нөхөрлөсөн тэд уран бүтээл дээр ч нэгнээ ойлгож, уран бүтээлчээр нь хүндэтгэж чаддаг.  Нөхдөө, уран бүтээлчдээ тэр хамгийн сайн мэдэрч, аль уран бүтээлийн дүрд илүү тохирч, авьяас билгээ нээж, хөгжүүлэх вэ гэдгийг шатрын нүүдэл шиг мэддэг болохоор тэд Б.Тамир гэх залуу найруулагчид итгэдэг байх.

Б.Тамир урлагт мөр зэрэгцэн цоролзож байгаа авьяас дүүрэн нөхдөө гаргаж, илэрхийлж, доторлож чадна гэсэн итгэлийн очийг өвөртөлсөөр яваа. Тэр гаргаж ирж чадаж ч байгаа.

 

     “Байтагбогд” киноны Гиваан баатар, “37-р Точка” киноны Галтын дүр бол яг л  Ж.Алтаншагай байсан. Дотоод их цөлтэй жүжигчин бол тэр мөн. Эдгээр дүрүүд ч илүү товойлгож, тодруулж, Ж.Алтаншагай гэж ямархан жүжигчин гэдгийг хэлж өгсөн. Мөн “Буруу өрөг” киноны Олдохын дүр бол Б.Барслхагва гэж зөөлөн, дөлгөөн дүрийг хачин эвдэж, бидэнд үзүүлсэн. Эв хавгүй, наалдацгүй харагдаагүй. Харин ч тун зохицож, Барсаагаас юу ч гарч болох уран бүтээлч гэдгийг тод харуулсан. М.Баярбатыг "Зүрхний хилэн" киноны Эрболдын дүрээр илүү ур чадвар, авьяасыг нь сорьж чадсан. Үүгээрээ гүнзгий мэдэрдэг найруулагч.

   Ингэж тэр гүнээс нь мэдэрч, харж, татдаг найруулагч. Дотроос нь уудалж, гадагшлуулдаг уран бүтээлч. Жүжигчнээ чиглүүлж, хурцалж, нөөц боломж, авьяас билгийг нь өрддөг нэгэн. Энгийн үед инээж наадаж, эрхэлж, тоглоно тэр найзуудтайгаа.

 Харин кино зохиолоо бариад зургийн талбайд гарч, найруулагчийн суудалдаа тухлахдаа Б.Тамир жинхэнэ найруулагчийн байр суурьд очиж, найз, ах, дүүгийн найраагүйгээр бүтээлээ төрүүлдэг.

     Тэгээд үзэгчдэд дэлгэн дэлгэтлээ өөртэйгээ зөрчилдөж, нэгдэж, дотроосоо шатаж, гаднаа бачуурч, тултал хийх гэсэн эмзэглэл цээжин дотор нь цовхчиж суудаг байх. Тэгж гэмээнэ нэг сайн тулгалаа гэсэн бүтээлээ үзэгчдэд дэлгэж, ямар үнэлгээ авах бол гэсэн айдас, хүлээлтэд мөн хүлэгдэнэ. Найруулагч гэх адармаатай мөртлөө амттай ийм нэг мэргэжлийн замд тэр алхаж яваа болохоор түүний дотор хөнгөн, хүнд шаналал ямагт оршино. Янгинатал өвдөж байж яггүй бүтээл төрдгийг тэр хэн хүнээс ч илүү мэддэг болохоор халшрахгүй, бууж өгөхгүй гэдэгт итгэл дүүрэн байна. Тэр одоо ч бодож, бодлоо цогшуулж, өрдөж, дүрэлзүүлж суугаа.


ГАЛ ДҮРЭЛЗҮҮЛЭГЧ
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188