• Өнөөдөр 2024-03-29

Тэмээчин Т.БАТЦЭНГЭЛ: Үнэгэн харанхуйгаар мод ачсан тэмээн хөсгөө хөтөлж гараад бага үдэд Мөрөн ороод ирдэг юм

2021-01-09,   7789

-ТЭМЭЭГЭЭ НОМХРУУЛАХААС ГАДНА ТҮЛЭЭ ЗАРААД ОЛСОН МӨНГӨ НЬ АМЬДРАЛД ДЭМ БОЛДОГ ГЭХ ҮҮ ДЭЭ-

Уншигч та Хөвсгөл аймгийн Мөрөн хотын модны захад түлээ ачсан тэмээний зургийг харсан биз ээ. Уг “жин тээсэн” тэмээн цувааны эзэн Т.Батцэнгэлтэй ярилцлаа.

          -Сайхан өвөлжиж байна уу та. Танай нутгаар өвөлжөө тавлаг уу. Та манай уншигчдад өөрийгөө танилцуулахгүй юу?

          -Сайн байна уу. Сайхан өвөлжиж байна. Манай нутгаар цас багатай сайхан өвөл болж байна. Намайг Түмэн-Аюушийн Батцэнгэл гэдэг. Би Хөвсгөл аймгийн Түнэл сумын III багийн малчин. Эхнэр, гурван хүүхэдтэй. Хүүхдүүд маань бүгд тусдаа гарчихсан, олон ач, зээтэй болоод байна. Энэ өвөл хоёр дахь удаагаа түлээ зарахаар хэдэн тэмээтэйгээ аймгийн төвд ирээд байна.

         -Тэмээн дээр түлээ ачаад явж байгаа зургийг нь харсан. Олон хүн монгол ахуйгаараа байгаад тань талархаж байна. Хэдэн тэмээтэй ирсэн бэ?     

          -Манайх 60 гаруй тэмээ малладаг. Өнөөдөр 15 тэмээтэйгээ ирлээ. Жилдээ хэд хэдэн удаа аймгийн төв рүү орж ирдэг болохоор байнгын үйлчлүүлэгч олонтой болсон. Тэмээтэйгээ Мөрөнгийн төв рүү ороод ирэхээр л хүмүүс хэдэн талаас зураг аваад, үнэ ханш их асуудаг. Өнөөдрийн авчирсан түлээг нэг хүн олонхийг нь авах болсон болохоор буулгахаар явж байна. Энэ өвөл хоёр дахь удаагаа түлээ зарахаар ирээд байна. Өнөөдөртөө гэр рүүгээ буцахгүй бол эхнэр минь хонио хараад үлдсэн. Би дүүгийнхээ хүү, өөрийнхөө хүүтэй хамт модоо зөөдөг. Залуу хүүхдүүдийн эрчинд түүртэхгүй зүйлгүй л модоо зөөгөөд, зарчихдаг.

         -Хэдэн оноос мод зарж байна вэ. Хангай нутагт тэмээ маллах хэцүү юү?

         -Манайх 2000-аад оноос эхэлж тэмээ маллаж эхэлсэн. Тэр үеэс л түлээ зарж байгаа. Догшин тэмээгээ номхруулах санаатай л түлээ ачиж, ачаатай явуулж үзэж байсан юм. Тэрнээс хойш л тэмээний маань ч тоо толгой өсөж, жил болгон тэмээгээрээ мод зөөдөг боллоо. Монгол ахуйгаа үр хойчдоо үргэлжлүүлэн үлдээх, өсгөж байгаа тэмээгээ номхоруулж, ачлага, эдэлгээндээ сургах л санаатай энэ бүгдийг хийгээд байгаа юм. Мөн ахуйн амьдралд хэдэн төгрөг нь хэрэгтэй байна шүү дээ. Хангай нутгаар чоно, нохой ихтэй болохоор хэцүү, хэцүү. Байнга л хараа салгахгүй, хяналттай байхгүй бол арай гэж өсгөсөн хэдэн малаа чонын хоол болгочих гээд байх юм. Малаа өсгөж, тэмээгээ арчилж, эдэлж, хүчийг нь жилийн жилд авч байхгүй бол өвчин эмгэг тусна гээд эрсдэлтэй ихтэй. Мөн бага тэмээгээ багаас нь л сургахгүй бол дийлдэхгүй догшин амьтан болно шүү дээ.

         -Хэдэн километр явж аймгийнхаа төвд ирдэг вэ. Сургачихсан тэмээнүүд болохоор түлээ тээхэд хүндрэл бэрхшээл бага байдаг уу?

         -Манайх аймгийн төвөөсөө 35-40, сумаасаа 50 орчим километрийн зайтай байдаг. Сумын төв жаахан зайтай болохоор ихэнхдээ аймгийн төв рүүгээ ирдэг. Дахиад нэгдүгээр сарын 10-д гаргаад модоо зарахаар ирнэ. Гэрийнхээ гадаа хоёр тайлаг уячихсан байгаа тэрийгээ сургаад л ирнэ дээ. Ингээд үндсэндээ миний энэ өвлийн зорилт биелэж байгаа юм. Шөнийн 01:00 цагаас ачааллаж, хөдлөөд зогсохгүй тааваараа явсаар өдөр 12:00 цагийн үед ирдэг.

-Нэг тэмээнд ойролцоогоор хэр их мод ачдаг вэ?

-Өргөн, нарийн нийлсэн 1.70 см урттай найман бөөрөнхий ачдаг. Байнга л ийм тоогоор ачаад ирдэг юм. Нэг тэмээ түлээ 27мянган төгрөгөөрзардаг.Уг нь 30 мянган төгрөг гэдэг ч хүмүүсийн аж амьдрал тааруулаад гурван мянган төгрөг хасаад өгдөг. Хүмүүс ч их дуртай байдаг юм.

         -Тэмээ малласны ашиг, тус их биз?

         -Манайх техниктэй хэдий ч ихэнхдээ хөдөлгөдөггүй. Малаа морьтойгоо хариулдаг учраас тэр бүр унаад байх шаардлагагүй. Мөн аймгийн төв рүү тэмээгээрээ ирэхдээ хэрэгтэй хүнсний зүйлээ аваад буцдаг болохоор машин унах шаардлага бараг байхгүй. Тэмээ малласны ашиг шим их ээ. Хавар, намартаа нүүж, буухад хамгийн их хэрэгтэй. Манай нутаг бартаа, ус ихтэй учраас тэмээгээр нүүхэд түүртэх зүйлгүй амар.

        -Олон жил мод зарж байгаа юм байна. Уулнаас мод буулгахад хүндрэлтэй зүйл байна уу. Модны гарц ямар байна вэ?

       -Машин, техник хүрч очих боломжгүй газар манай нутагт их бий. Мод ихтэй хэдий ч тэр бүр хүссэн газартаа очиж чадахгүй болохоор хүндрэлтэй. Хүрэх газраасаа тэмээгээрээ л зөөдөг.

       -Насаараа мал маллаж байна уу?

       -Малаа маллаад явж байх шиг сайхан зүйл үгүй. Хөдөөний бид суурин газар амьдарч чадахгүй байх. Тэрний оронд морио унаад, хэдэн малдаа шогшиж байсан дээр шүү дээ. Удам дамжсан малчин учраас малаа маллах дуртай. Манай хүү өнгөрсөн жил сумын сайн малчин болсон. Харин би 2018 онд хүүгийнхээ авч байсан шагналыг авч байсан юм.

 


Тэмээчин Т.БАТЦЭНГЭЛ: Үнэгэн харанхуйгаар мод ачсан тэмээн хөсгөө хөтөлж гараад бага үдэд Мөрөн ороод ирдэг юм
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 13
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2023-02-04 10:34:40
    иргэн: Ажилтай, харахад сайхан. Гэхдээ залуу, зулзган нойтон моднууд хөрөөдөөд аччихсан харагдах юм.
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-08 08:11:33
    Цэцэг: Ингээ саагаасай.манай нутагт хоормог олддоггүй дээ.хаана нутаглаж бна айл вэ.
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-06 20:57:06
    Хүүжии Батжаргал: Маш гоё байна монгол хүн таниар маш их бахархаж байна. Одоо ингээ сааж хоормог хийж сурал хүмүүс эмчилгээнд болон бусад зүйлд их хэрэглэх бас залуучуудад үлгэ болох болуу гэж боддог юмаа за амжилт хүсье Хөвсгөлдөө очоод уулзнаа
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-06 17:55:20
    Буянэлгэр: Сайхан үлгэр жишээ юм аа амжилт хүсье
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-06 16:20:30
    2021-01-06 16-25-45: Мундаг юм аа амжилт хүсэе
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-06 15:00:32
    Эрдэнэ: Жинхэнэ монгол малчин бхархаж байна
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-06 09:24:04
    Зочин: Сайхан ярилцлага байна. Амжилт хүсье.
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-05 23:59:47
    Мөнхтөр: Сайхан байна шүү ...
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-05 21:00:44
    Lhagvaa: Ih saihan sanagdaj baina.temeen surgee ulam ih usguurei.amjilt.
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-05 17:32:33
    Бадамцэцэг: Тэмээгээ маллаж монгол ахуйгаа хадгалан авч яваа танд баяр хүргэе. Сэтгэлд дулаахан сайхан санагдлаа.
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-05 17:20:27
    Хонгор: Гэгээлэг, уншууртай юм нийтэлдэг танай хамт олонд амжилт хүсье. Энэ арга барилаа битгий алдаарай
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-05 17:00:55
    Г: Эрүүл энх сайн сайхан бүхнийг хүсэе
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-01-05 16:26:41
    Mahmadi: Ymar goe ym be
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188