"Энэ хорвоо учралын хорвоо..." гэж энд тэр мөн ч олон удаа дуулсан сан. Тэр домогт "Харанга" хамтлагийн ахлагч нь атлаа хамгийн даруу, чимээгүй, үг дуу цөөнтэй нь байлаа. Харин дуу хуураа хэний ч сэтгэлд хүргэж чаддаг онцгой нэгэн. Түүнийг дуулахад автан сонсохгүй байх аргагүй. Одоо ч "Бүүвэйн дуу", "Харахаас ялдам хонгор бүсгүй", "Хайрын дуу", “Чамдаа дуулах дуу", "Өссөн нутаг", "Манан" гээд сэтгэлд эгшиглэж байна. Тэр
"Ай даа хүний амьдрал
Эгэл жирийн боловч
Энэхэн биедээ багтахааргүй
Их хүслийн далай юм даа..." гэж бичсэн. Мөн
"Алтрах нарны цацраг доор жаргалыг минь тэтгээч
Амьдрах насны минь туршид сэтгэлийг минь хөглөсөн
Хуурын бишрэм эгшиг
Ай сайхан аялгуу..." гэж бичээд, аялгуу хийсэн. Эдгээр дуунуудыг мэдэхгүй монгол хүн үгүй.
Тэгэхээр Ц.Энхманлай гэж хэн байв гэвэл гарцаагүй энэ сайхан үгс шигээ, аялгуу шигээ л хүмүүн байж. Үнэхээр дуу хуур түүнийг амьдрах насных нь туршид сэтгэл зүрхийг нь хөглөж, тэр л хөглөгдсөн зүрх сэтгэлээс бид олон сайхан сэтгэлд дотно дуунуудыг сонсох хувь оноогдсон.

Тэрбээр "Бүх л дуугаа дуулахдаа догдолдог. Хөгжимчин, дуучин ялгаагүй уран бүтээлч хүн өөрийнхөө дотоод сэтгэлийг хүмүүст хүргэх ёстой байдаг. Энэ утгаараа би дуулж байгаа дуундаа өөрөө хөглөгдөж, түүндээ уярч өөрийн дотоод сэтгэлээ гар, хөл, хоолойндоо оруулж байж миний уран бүтээл хүмүүст хүрдэг" гэж ярьсан байдаг. Ёстой л түүний дотоод сэтгэлийг бид 30 гаруй жил сонсож иржээ. Тэр зөөлөн намуун, хайр дүүрэн, өөрийгөө дуу хуураар цэнэглэж, хөглөсөн дулаахан хүмүүн байжээ. Энэ бол "Харанга" хамтлагийн ахлагч, гоцлол гитарчин, МУГЖ, Төрийн шагналт Ц.Энхманлай. Эргэх учрал нь ч учралын улирал болсон ертөнцдөө дуу хуур, дурлал хайр, хүсэл мөрөөдлөөрөө нэгдэж олон хүнтэй уулзаж, учирч, хүндлүүлж, хүндэлж, авьяас билгээ цалгиулж, уран бүтээлээрээ хүний сэтгэлд мөнхрөн үлдээд буцлаа.

Тэрбээр 1974 онд анх уран бүтээлийн замналаа эхэлж, анх "Ногоон гэрэл" хамтлагт гитарчнаар орж, "Харанга" хамтлагийн гитарчин Я. Одсүрэнтэй хамт тоглодог байжээ. Тэгээд 1977-1978 онд "Айзам" хамтлагт бөмбөр тоглодог байсан байна. Ингэж явж байгаад 1978 онд цэрэгт татагдаж "Соёмбо" хамтлагт орж 1986 он хүртэл уран бүтээлчээр ажиллажээ. Эл хамтлагт тэр өнөө бидний сайн мэдэх уран бүтээлчид болох Ц. Чулуунбат, Н. Пүрэвдаш, Х. Лхагвасүрэн нартай танилцсан байна. 1986 онд циркэд гитарчнаар орж "Цирк Эстрад" хамтлагийг байгуулан тоглож байжээ.

Гитарчин Я.Одсүрэнтэй "Ногоон гэрэл" хамтлагт тоглодог байхаасаа тэрээр хүнд рок хамтлаг байгуулахыг хүсэж мөрөөдөж явжээ. Энэ мөрөөдөл нь 1989 онд биеллээ олж Ц. Чулуунбат, Н. Пүрэвдаш, Я. Одсүрэн, Х. Лхагвасүрэн нартай хамтран "Харанга" хамтлагийг байгуулсан түүхтэй байна. Түүнээс хойш "Харанга" хамтлагтайгаа тасралтгүй явж, ард түмний хайртай уран бүтээлчид болж, үзэгчдийн сэтгэлийн уярал, хайр, догдлол, уучлал, бодлыг өөрсдийн авьяас, мэдрэмжээс бүтсэн дуунуудаараа хөглөж, өнөөдөр аль ч уран бүтээлээс нь аялж, дуулахад хамгийн сайн танилтайгаа уулзсан мэт санагддаг. "Харанга" ингэж хүмүүст хүрэхэд Ц.Энхманлай гэж энэ хүмүүний авьяас, билиг, ухаан, сэтгэл цаг мөч бүхэнд чиглүүлэг, удирдлага, түшиг болж байсныг өнөөдөр хамтлагийн уран бүтээлчид нь ч, рок поп ертөнцөд мөр зэрэгцэн ажиллаж байсан хүн бүр хэлж, дурсаж, үгүйлж байна. Гэхдээ дуу хуур нь тасрахгүйгээр эгшиглэж, дуусахгүйгээр үргэлжилж байна. Дууг нь сонсох бүрд эзэн нь дурсагдана гэдэг яах аргагүй ховорхон хувь тавилан.
УЧРАЛЫН ХОРВООДОО УЯНГАТ ДУУГАА ДУУЛЖ ДАХИН СААТААРАЙ... |
|