БАРСАА ДАХИАД Ч ЗЭВҮҮН ДҮР БҮТЭЭНЭ, ТҮР ХҮЛЭЭ...

Д. Бямбасүрэн:
Соёл урлаг

2023-01-26, 866

Барсаа ч ёстой бар шиг дүүлж байна даа, ойрд. Туслах дүрд даруухан тоглож эхэлсэн намуухан тэр өдгөө урлагт дунд үеийн нүүдэл. Тэгээд бүр бэрсийн нүүдэл гээч. "Буруу өрөг" киноны Олдохоос эхлээд л зэвүүн жихүүцэм, зальтай, ухаалаг, дүрсгүй, дүнхгэр, хүнхгэр дүрүүдийг дэлгэцэд ар араас нь "тэслэх" болсон. Үзэгчидтэй Лутаагаар илүү ойртож, бүгдийн дургүйг хүргэж, муу, сайны дундуур нэг сайн "сэлж” аваад л дараагийн бүтээл рүү гээ "жирийлгэнэ". Гаднаа хөнгөн шингэн, хөгжилтэй сэргэлэн мэт мөртлөө дотроо дүн нуруу, дүүрэн буурьтай. Ер түүнээс юу ч гарч мэдэх нөөцтэй, дотортой. Юухнаар ч мөн гадаргуу үүсгэчихээд дотоод хүнтэйгээ тэрсэлддэг, ноцолддог.

Өнгө гэрэл болоод зан төрхийн ийм нэг нийлбэрээр тэр урлагт өнөөдөр өнгөтэй, өндөр явна. Ойрдоо уран бүтээлээрээ бүр хол нүүдэллээд нөхдөдөө болон үзэгчиддээ баригдахгүй, барагдашгүй боллоо, тэр. Хамгийн сүүлд л гэхэд Холливудад гарч, уран бүтээлд тоглож, ирээд удаагүй тэр өчигдөр дараагийн уран бүтээлийнхээ зураг авалтад оролцохоор Япон Улсыг зорьлоо. Ингээд харахаар юун Лутаа, Олдмол, Манж, Лувсан, Цэгц...

Үүнээс ч зэвүүн дүрийг тэр бүтээхэд бэлэн байна. Даруухан инээж, юу ч болоогүй юм шиг чимээгүйхэн зураг авалтдаа оролцоод, үзэгчдэд дараагийн цоо шинэ Барсааг хүргэхээр өрж, байгуулж, бүр дүрээрээ тэсрэх бөмбөг дэлбэлэхээр яваа байх аа даа.

-ЭЕРЭГ СЭТГЭЛТЭЙ СӨРӨГ ДҮР БҮТЭЭГЧ-

Түүнтэй уулзсан хэн бүхэн эерэг, зөөлөн, эелдэг зан чанартай гэх юм билээ. Анхлан бид энэ л зан чанарынх нь хэмээр ойлгож, нэг их анзаардаггүй байв, түүнийг. Гэхдээ тэр алгуурхан сөрөг дүрээр гулсан орж ирж, гүнээсээ түрсэн, өөрийгөө эвдсэн дүрийн эрэлч болсон. Гэхдээ бүтээгч, тэмцэгч гэвэл илүү ононо байх. Энэ тухай "Өчигдөр байснаасаа өнөөдөр илүү байхыг зорьдог. Өмнө нь харагдсан Барсаагаа дахиж харуулахыг хүсдэггүй. Бас яг хүссэнээр болдоггүй юм байна лээ. Дүр бүтээх гэдэг өөрийгөө биш, өөр хүнийг бүтээхийг хэлж байгаа юм. Үнэхээр хүмүүст ямар ч алдаа мадаггүй ийм л хүн байсан байх гэж бодогдтол нь бүх хүнд хүлээн зөвшөөрүүлж чадсан бол үүнийг дүрээ бүтээж дээ гэж хэлж болно байх. Миний хувьд болоогүй байна" гэсэн байдаг. Үнэхээр ч болоогүй. Гэхдээ гараа нь сайн байгаа.

Түүний сөрөг дүрийн гараа гэх юм уу "Яаая, Барсаад эсрэг дүр янзын зохиж байна" гэж үзэгчдийн анхаарал татагдсан, анзаарч эхэлсэн үе нь "Миний ах атаман" киноны Цэгцийн дүрээс эхлэлтэй. Зэвүүнээс зэвүүн, цэл хүйтэн, цэвдэг, хүний эд хөрөнгөд шунасан, яахаас ч буцахгүйгээр шийдсэн, хорон санаа, хорт сэтгэлтэй Цэгцийн дүрийг ёстой цэгц гаргасан. Түүнийг сөрөг дүрийн булан руу найруулагч Б.Тамир нөхөдтэйгээ "шахаж", гарцаагүй байдалд оруулан, Барсаагийн доторх авьяас, хөдөлмөрийг бяслаг шиг шахсан. Барсаа ч шахагдаж, өөрийгөө задалж, нээж, онгойлгосон.

-ЦЭГЦ-

"Анх "Миний ах атаман" киноны зохиол бичигдэхэд Б.Тамираа "Цэгц бол чиний дүр шүү. Өөр хүн байхгүй" гэснээр сонгосон. Цэгцийн дүр намайг задалж өгсөн" гэдэг. Эндээс л тэр ондоо Барсаа, шинэ сэргэлтийн Барсааг төрүүлэх Олдохын дүрд тоглох замдаа орсон мэт. Энэ залуу зүгээр ч нэг урсаж явдаг уран бүтээлч биш, сөрөгч, сэрэгч гэдгийг Олдохын дүр тод хэлж, даруухан уран бүтээлчийн дүрийг ханз татаж, даацтай, чанга, амттай мөртлөө аюултай зэвүүн сөрөг дүрийн эгнээний суудалд суулгасан. Одоо харин мөр зэрэгцэн суугаа уран бүтээлчдээсээ хэр цойлох нь өөрийнх нь мэдэх хэрэг. Харах л үлдлээ.

-БЭРС-

Шатрын хамгийн зэвүүн нүүдэл бэрс. Монголын урлагт өнгө түрэн орж ирсэн "Фантастик" продакшныг шатрын хөлөг хэмээвээс хамгийн зэвүүн нүүдэл нь Барсаа. Бэрс Ноён шиг биш ч мэргэн нүүж, оночтой бууна. Бодож хөдөлнө. Үүнтэй зүйрлүүлэн бодвоос Б.Барслхагва "хамт олноосоо хамгийн ухаалаг ч гэх юм билээ. Аливаа зүйлийн арга билгийг тэнцүүлж, эв дүйг нь олж, нэгтгэн нийлүүлэгч зан чанараараа тэр бэрс. Мөнхүү өөрийнхөөрөө, эрх чөлөөтэй мөртлөө хожигддоггүй бэрс байхыг нь уран бүтээлч нөхөд нь өргөж, хөглөж, түүний хөгжих хөлөг нь болсон. Соёл Урлагийн Их Сургуулийн нэг үеийн уран бүтээлчид анхлан хамтран кино хийе гэж эхлээд, "Фантастик" хэмээх өргөө гэрээ барьж, өрхийг нь татаж, галыг нь түлээд буй. Ханыг нь дугуйлж, хаяаг нь маналцсан нөхдийнх нь нэг тэр. Тиймдээ ч туурга тусгаар продакшныхаа халуун тулганд дулаацаж, тостой тогооноос нь хоол идэж суугаа. Бүр овоглогдож байгаа. Хүмүүс түүнийг жүжигчин Барсаа гэхээс илүү "Фантастик"-ийн Барсаа гэдгээрээ илүү нэрлэгдэж, ахан дүүс, найз нөхдөөрөө нэгдсэн энэ л гэртээ том болцгоож байна.

-ӨРДӨГЧ-

Багаасаа мөрөөдсөн мэргэжлээ сайн өрдөж яваа шүү, Барсаа. Монголын хүүхдийн ордны дугуйланд тавдугаар ангиасаа явж эхэлснээс хойш урлагийн хүн болох далай шиг хүсэл давалгаалж, өнөөдөр ч долгисолж яваа. Жүжигчнээр суралцаж байх хугацаандаа өөрийгөө илүү нээж, задлах талбараа C1 телевизээс эхэлж, хөтлөгчөөр ажилласан байдаг. Өөртөө байгаа цучил мэт хүсэл мөрөөдөл, авьяас, мэдрэмжээ өрдөж, улам дүрэлзүүлж, эзэмшсэн мэргэжил, дуртай зүйлдээ сэтгэл зүрхээ зориулан, амжилтын дарвуулт хөлөгт суухаар тэмүүлэл дүүрэн алхаж яваа тэр.

Сайн хамт олон, сайхан хүсэл мөрөөдөл, өөрт оногдсон боломжоо алдахгүйгээр ашиглаж, атгаж, зүгээр нэг урсаж биш, сөрж явахын том үлгэр болсоор байгаад нь уншигчдынхаа өмнөөс баярлаж, бахархаж байгаагаа илэрхийлье. Хүссэн хүсээгүй тэр үлдэнэ гэдэг шиг Фантастик гэх шижигнэсэн нэгэн үеийн уран бүтээлчид урлаг гэх он цагийн хэлхээст бичигдэн үлдэнэ. Тэр бичвэрт Барсаагийн зорьж яваа бүхэн ч үлдэнэ гэхээр хүн гэдэг үлдэхээр л яваа юм уу ч гэмээр.

Юутай ч нүүгээд л бай, нүү. Бүр хол нис. Заримдаа газарт буу гэдэг шиг бүтээлээс бүтээлийн хооронд байнгын нүүдэлтэй, нисэлттэй байг ээ, Барсаа. Дүрээрээ том босгыг үзэгчдэд тавьж чадаж байгаа шүү . Одоо түүнээс өндөр босго даван уулзья.

ТҮҮНИЙ ДОТОР...

Нэг тийм монгол эр хүний мөн чанарыг харуулсан түүхэн кинонд тоглох халуун хүсэлд шатаж явдаг гэсэн. Тэр хүслээ Холливудад сая биелүүлсэн болов уу гэж таамаглаж байна. Барсаагийн дотор монгол ахуй соёлоо гэсэн халдашгүй дархан үндэсний үзэл бийг андахгүй биз ээ, үзэгчид. Ажаад байхад цухас, цухасхан ярьж, илэрхийлээд байдаг. Ахуй соёл уламжлалаа дотроо тээж, түүгээрээ жим, замаа барьж, хэмжээгээ тэнцүүлж явна гэдэг монгол хүний, тэр дундаа залуу уран бүтээлчид том хөтөч. Түүнийг хөтөлж явдаг энэ том бодол, хүслийнх нь тайлаас ч хэзээ нэг өдөр дүрээр нь илэрнэ гэж хүлээдэг. Тэр ингэж л дотроо бүхнээ уудалж, хурааж, хуримтлуулж, түүндээ бат нот болсон цагтаа гадагш гаргадаг, дэлгэдэг, тэсэрдэг уран бүтээлч. Тэгэхээр түүний дотор их юм бий. Гагцхүү уудлагдах л учиртай. Тийм л болохоор тэр дахиад ч зэвүүн дүр бүтээнэ, түр хүлээ... гээд байгаа юм.

-ХАМГИЙН ТОМ ДҮР БУЮУ ААВ БАРСАА-

Уран бүтээлчийн зам мөрөөр амьдарч яваа учир шатаж, дүрэлзэж, асах нь зүйн хэрэг. Гэхдээ юунаас ч тэргүүн гурван үр, хань нь байдаг болов уу, түүнд. Өнөө л дээр өгүүлсэн дүн нуруутай, дүүрэн буурьтай, монгол эр хүний мөн чанар нь гэртээ байхдаа л түлхүү илэрч, үр хүүхдээ өсгөх, хүмүүжүүлэх, мөрөөдлөөр нь амьдруулах хүсэл тээж явдаг байх. Хэдэн жилийн өмнө нэвтрүүлэгт ороод, сууж байхад нь дэлгэцэд хүү нь шүлэг уншиж байхыг хараад нүдэнд нулимс цийлэгнэн суугааг хараад, "Үр хүүхдэдээ үлгэр дуурайлалтай сайн аав байхыг хүсдэг" гэхийг нь сонсоод, "Сайн аав байх нь" гэсэн бодол төрсөн. Ганц үүгээр ч зогсохгүй харагддаг биз ээ, хүмүүст. Мэдээж энэ бол түүний амьдрал дээрх хамгийн сайхан мөртлөө зогсошгүй дүр. Магад түүний амьдралдаа авсан хамгийн том бөгөөд шандас сорьсон, үргэлжийн үр хүүхдээ хэрхэн хүн болгох тухай бодол, эргэцүүлэлд хөтөлсөн, өнөөд ч бүхнээ өгч яваа хамгийн том дүр нь аав байх. Тиймээс улам сайн аав байгаарай, Барсаа.

БАРСАА ДАХИАД Ч ЗЭВҮҮН ДҮР БҮТЭЭНЭ, ТҮР ХҮЛЭЭ...

Шинэ мэдээ

Нийтлэлчид