-Азын дугаарын дуудлага худалдаа зохион байгуулах хугацаа, үнэ тодорхойгүй байна-

Оны дараа автомашины азын дугаарыг дуудлага худалдаагаар борлуулж, олсон хөрөнгөөрөө зорилтод бүлэгт чиглэсэн ажил зохион байгуулна гэж Зам, тээврийн хөгжлийн сайд Л.Халтар мэдэгдсэн. Харин автомашины азын дугаарыг ямар журмаар хэрхэн олгох талаар Зам, тээврийн хөгжлийн яамны мэргэжилтэн З.Чүнсэрээгээс тодрууллаа.

-Оны дараа автомашины азын дугаарыг дуудлага худалдаагаар борлуулж,  үүнээс олсон хөрөнгөөр зорилтод бүлэгт чиглэсэн ажил зохион байгуулна гэсэн. Энэ нь ямар ажлууд байх вэ?

-Зам, тээврийн хөгжлийн сайдын 2020 оны А/222 тоот тушаалаар Авто тээврийн хэрэгслийн бүртгэл хөтлөх улсын дугаар олгох журмыг шинэчлэн баталсан. Тус журмаар бүртгэлийн байгууллага нь авто тээврийн хэрэгслийн бүртгэл хөтлөх, улсын дугаар олгох үйл ажиллагааг нийтэд нээлттэй, ил тод зохион байгуулж, иргэн, хуулийн этгээдийг улсын бүртгэлийн дугаарыг сонгон захиалах боломжоор ханган ажиллана. Мөн иргэдийн сонирхол татахуйц улсын бүртгэлийн дугаарыг Иргэний хуулийн 197 дугаар зүйлийн холбогдох заалтыг үндэслэн үнэ хаялцуулах замаар худалдан борлуулах үйл ажиллагааг зохицуулах юм.

Үнэ хаялцуулах ажиллагаагаар төвлөрүүлсэн орлогыг холбогдох хууль, тогтоомжийн дагуу тусгай санд төвлөрүүлэн хүүхэд хамгаалал, хөгжлийн бэрхшээлтэй иргэдэд зориулсан үйл ажиллагаанд зарцуулна.

Тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлийн дугаарыг үнэ хаялцуулах үйл ажиллагааг цахим хэлбэрээр түргэн, шуурхай, ил тодоор зохион байгуулах, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, мэдээллээр иргэд, олон нийтэд үйлчлэх, Авто тээврийн үндэсний төв ТӨҮГ-ын хэрэглээнд нэвтрүүлэхээр холбогдох арга хэмжээг авч ажиллаж байна.

-Өмнө нь азын дугаарыг ямар журмаар, хэрхэн олгодог байсан бэ?

-Автотээврийн хэрэгслийн бүртгэл хөтлөх улсын дугаар олгох журмын 2.5.1-д автомашины улсын дугаарыг дараах байдлаар олгоно гэж заасан. Тодруулбал, нийтийн тээврээс  бусад автомашинд олгоно. Харин ачааны зориулалттай тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг стандартад заасан тусгай зөвшөөрлийн дагуу олгодог. Цахилгаан, ус төрөгчөөр ажилладаг болон тэдгээрийн хосолмол эх үүсвэрээр ажилладаг хөдөлгүүр бүхий автомашин, чиргүүлийн улсын дугаарыг авто тээврийн хэрэгслийн техникийн байдалд тавих ерөнхий шаардлага, стандартын дагуу тус бүр олгоно.

-Азын дугаар олгоход хэн, ямар хяналт тавьж ажиллах вэ. Нэг хүн хэдэн ч дугаар авах боломжтой гэсэн  үг үү?

-Авто тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ, бүртгэлийн мэдүүлэг, экспортын сертификатын загварыг батлах, хэвлүүлэх, хадгалах, зарцуулах үйл ажиллагаанд авто тээврийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгууллага хяналт тавина. Иргэдийн сонирхол татахуйц дугаарыг цахимаар ил тод, нээлттэй зохион байгуулах бөгөөд иргэд олон нийт хяналт тавих бүрэн боломжтой. Тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлийн дугаарын  дуудлага худалдааг зохион байгуулах удирдамжийн 3.2-д заасны дагуу дуудлага  худалдаанд оролцохыг хүсэгч нь цахим системд бүртгүүлж, дэнчин төлснөөр оролцох эрх үүснэ.

Мөн 3.3-д дуудлага худалдаанд Монгол Улсын иргэн, аж ахуйн нэгж, байгууллага, гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүн гээд бүгд оролцох эрхтэй гэж заасан тул дэнчин төлсөн хэн ч хэдэн дугаар авах эрхтэй.

Иргэдийн сонирхол татахуйц 387 дугаарыг Зам, тээврийн хөгжлийн сайдын  Авто тээврийн хэрэгслийн бүртгэл хөтлөх улсын дугаар олгох журам, Авто тээврийн үндэсний төв ТӨҮГ-ын захирлын баталсан Тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлийн дугаарын дуудлага худалдааг зохион байгуулах удирдамжийн хүрээнд дуудлага худалдаагаар олгоно. 

-Хэчнээн азын дугаар байгаа вэ. Мөн азын дугаарыг хэдэн төгрөгөөс дуудаж эхлэх вэ?

-Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарын нөөц дууссан тохиолдолд шинэ сери гаргадаг. Нийт 9999 дугаар байгаа. Үүнээс иргэдийн сонирхол татахуйц 387 дугаарыг Зам, тээврийн хөгжлийн сайдын  Авто тээврийн хэрэгслийн бүртгэл хөтлөх улсын дугаар олгох журам, Авто тээврийн үндэсний төв ТӨҮГ-ын захирлын баталсан Тээврийн хэрэгслийн улсын бүртгэлийн дугаарын дуудлага худалдааг зохион байгуулах удирдамжийн хүрээнд дуудлага худалдаагаар олгоно. Бусад дугаар үнэгүй олгогддог. Шинэ серийн азын дугаар ямар үнээр дуудлага худалдаанд гарах нь тодорхойгүй байна.

-Шинэ серийн дугаарыг хаанаас яаж авах вэ?

-Төрийн мэдээлэл солилцооны Хур системтэй бүртгэлийн программыг холбон өнгөрсөн оны долдугаар сарын 24-ний өдрөөс эхлэн иргэд, аж ахуйн нэгж байгууллагууд Авто тээврийн үндэсний төв ТӨҮГ-ын www.burtgel.transdep.mn цахим хаягаар орж, тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг ил тод, нээлттэй сонгох боломжтой болсон. Мөн азын дугаарыг онлайнаар худалдаж авсны дараа иргэд, аж ахуйн нэгжид хүргэж өгөх боломжтой.

-Шинэ серийн дугаарын загвар, хийцэд өөрчлөлт орох уу?

-Хуучин дугаарын загвар, хийцтэй ижил байна. Тоо, үсэг том, жижиг болж өөрчлөгдөхгүй.

-Автомашины азын дугаарыг өмнө нь дуудлага худалдаагаар зарж байсан тохиолдод бий юү?

-Тээврийн хэрэгслийн улсын дугаарыг дуудлага худалдаагаар зарж байсан удаагүй. Эхний ээлжинд дуудлага худалдааг ажилчид дундаа туршиж үзээд, дараа нь  олон нийтийн дунд зарлана. Одоогоор  дуудлага худалдаа зохион байгуулах хугацаа тодорхойгүй байгаа.

-Сард дунджаар хэчнээн дугаар олгодог вэ?

 Улсын хэмжээнд сард дунджаар 7600  дугаар олгодог байна. Үүнээс нийслэлд 7200, орон нутагт 400 дугаар олгодог. Мөн улсын дугаартай автомашиныг хэн нэгэнд шилжүүлэх, дугаар солих тохиолдол их байдаг.