• Өнөөдөр 2024-05-12

Сонголт хийгээд хувь тавилан "Хадаг" киноны шүүмж

2022-03-26,   452

 

Хадаг кино

Бельгийн вант улсын найруулагч П.Бросенс болон Ж.Вүдворьф нарын хамтран найруулсан “Хадаг” киног төрөл зүйлийн хүрээнд авч үзвэл “сэтгэлзүйн драм (psychological drama)” ангилалд багтаж болох... Бэлгэдлийн санаа шийдлүүдээр баялаг төдийгүй уран сайхны хэлбэр хэмжээст зураачийн шийдэл бүхий кино нь нэгэн хэвийн цутгамал бүтээлээс өөр хэв маягтай аж. 104 минут үргэлжлэх уран бүтээлд анхны хайр сэтгэлтэйгээ учирсан Баагий хүүгийн хүнд хүчир сонголт байв уу? Шинэ хуучин, уламжлал шинэчлэлийн зөрчил, эх дэлхий хүмүүн төрөлхтний оршихуйн  асуудал байв уу? Аль эсвэл Ариун библийн сургаал байсан уу?  Хариулт эрэхээс өмнө

Сэтгэлзүйн драм (psychological drama) 

XIX зууны Францын кино уран бүтээлчид энэхүү чиглэлээр уран бүтээлээ туурвиж эхэлсэн нь  имперсионизм, экспрессионизм гэх онолын чиг шугам шиг эрэмбэ дараатай байсангүй. Бэлэгдлээр илрэх хөнгөн агшин нийгмийн дээд давхаргынхан болон ажилгүйчүүдийн ялгаа, ирээдүйдээ итгэл алдарсан нийгмийн гишүүдийн гутарч гарах гарцгүй уналтын байдлыг илэрхийлдэг гол зэвсэг болсон байв. Кино уран бүтээлд дүрүүд ихэвчлэн гоц гойд чамирхалгүй мэт боловч төгсгөлд үргэлж хурц тод илэрхийлэмжийн эрэлхийлэл болж байдгаараа чөлөөт хандлагатай аж.

Эхлэл- Ариун библи

Энд бичигдэх библийн сургаал кино уран бүтээлийн салшгүй амин сүнс.

Эхлэл1: Эхэнд бурхан тэнгэр газрыг бүтээжээ. 2 Газар нь ямар ч хэлбэр дүрсгүй, эзэнгүй хоосон, гүний гадаргуу дээгүүр нь харанхуй бүрхэж, Бурханы сүнс усны мандал дээгүүр элин хальж байлаа.3 Бурхан- Гэрэл бий болог! Гэсэнд гэрэл бий болов. 4 Бурханыг харахад тэр гэрэл нь сайхан байв. Бурхан гэрлийг харанхуйгаас салгажээ. 5 Бурхан гэрлийг өдөр, харанхуйг шөнө хэмээн нэрлэжээ. Үдэш болоод өглөө боллоо. Тэр нь анхны өдөр болой. 6 Бурхан- Усан дотор огторгуй бий болж, усыг уснаас салгаг! Гэж айлдав. 7 Тийнхүү бурхан огторгуйг бий болгоод, огторгуйн дээрх усыг огторгуйн доорх уснаас салгасанд тэр нь ёсоор болов. 8 Бурхан огторгуйг тэнгэр гэж нэрлэжээ. Үдэш болоод, өглөө боллоо. Тэр нь хоёр дахь өдөр бөлгөө...

БЭЛГЭДЭЛ

Эхлэлийн домог (түүх)- Ертөнцийн үүсэл

Би чамд нэг түүх ярьж өгье

Энэ бол чиний түүх

Чамайг төрөхөөс өмнө

Хүн бүр долоо хоног бүр шинэ алим хүртдэг тийм цаг үе байсан юм

Цаг агаарын ямар ч нөхцөлд

Тэр алим эрэгтэйчүүд, эмэгтэйчүүд, хүүхдүүд, хүн болгонд хүртэх ёстой

Энэ бол тэр үеийн алтан зарчим байсан юм

Тэр үед нэг залуухан нисгэгч амьдарч байлаа

Тэр нисгэгч хамгийн алслагдсан газарт алим хүргэдэг бас шуудан зөөдөг буянтай нэгэн байсан юм

Тэр бол чиний эцэг

Харин ээж чинь шуудангийн ажилтан байсан

Эцэг чинь тэнгэрээс заяатай бид хоёрын хайр

Хэзээ нэгэн цагт хөшөө болж сүндэрлэнэ дээ гэж ээжид чинь шивнэдэг байсан юм

Энэ бол тэр хоёрын хамгийн аз жаргалтай байсан үе

Дараа нь эцгийн чинь онгоц унасан

Салхинаас болсон гэж хүмүүс ярьдаг л юм

Эцэг чинь бол хэзээ ч онгоц жолоодож болохгүй л байсан юм

Өөрт оногдсон хувь заяаныхаа эсрэг зогссон л доо

Чи бол яг тэрэнтэй адилхан

Өвөг дээдэс чинь чамайг хүлээгээд л мөрөөдөөд л бас дуудсаар л байсан

 

... гэх түүх бол товчхондоо ертөнцийн анхдагч хүмүүн болох адам ева хоёрын түүх юм. Тэр алим угтаа хүмүүсийг тэтгэж, ундаалж болох байсан диваажингийн үр шим. Бид диваажинд эрх тэгш бурхны бүтээсэн гайхамшгийг хүртэж байсан боловч өөрт оногдсон хувь тавилангаараа энэ орчлон ертөнцөд тодорхой нэгэн цаг хугацааг туулж  нүгэлээ наминчлах болно. Гэх христийн номлол байх ажээ. Энэ нь библид тусгагдахдаа:

...Эхлэл 2-7 Эзэн бурхан тоос шорооноос хүнийг бүтээж, амин амьсгалыг нь хамраар нь үлээж оруулахад, хүн амьд оршигч болжээ. 8 Эзэн Бурхан дорно зүгт Еденд цэцэрлэг байгуулаад, тэнд өөрийн бүтээсэн хүнийг авчирч тавьжээ. 9 Эзэн бурхан тэнд янз бүрийн моддыг ургуулсан нь харахад үзэсгэлэнтэй, идэхэд сайхан байв. Тэр цэцэрлэгийн гол дунд бас амин мод хийгээд сайн мууг мэдүүлэгч мод байжээ.

 

/0:04:05-0:05:02/ энэхүү дүр зураглал сайн муу мэдүүлэгч модоос Баагий хүү ертөцийн үүсэл хийгээд хүмүүний амьдралын зовлон шаналал, гэм нүглийг сонссон ч байж болох...

Цаг үеийн шилжилт хүмүүсийн сэтгэл зүй

/0:05:02-0:05:13/, /0:38:44-0:38:52/

өнгөц хархад хэрэггүй мэт санагдах дүрслэл угтаа хамгийн ихээр чухал зүйлийг өгүүлэх ажээ. Энэ бол киноны туршид өгүүлж буй санаа. Хүмүүс өмнө нь өөр өөрсдийн амьдрах зүй тогтлоороо сэлүүрдэн амьдарч байсан бол цаг хугацаа өнгөрөн, шилжилт бий болсноор нэгэн хэвэнд цутгагдах болсон гэх үгийг бэлхэн харуулжээ. Харин өөр нэгэн утгаас тайлбарлан үзвэл: Эхлэл1-22 Бурхан тэднийг адислаж, - өсөн төлжиж, үржин олширч, далай тэнгисийн усыг дүүргэ. Бас жигүүртэн шувууд газар дэлхийд өсөн үржиг хэмээв.  гэсэн библийн сургааль аж.

Уран зургийн хэлбэр хэмжээст

Тэд бүхий л зүйлсийг харахгүй сонсохгүй болсоор эрх мэдэлтнүүдэд дарлуулж эхэлсэн.

/0:58:22-1:02:36/ өнгөц хархад энэхүү зураглал уран зураач Леонардо Да Винчигийн “Сүүлчийн оройн зоог” хэмээх уран зураг шиг. Өөр өөрийн хэмнэлт нотууд шиг баруунаас зүүн чиглэлтэй уншигдах мэт. Кинонд өгүүлэгдэх тус хэсэгт 1-12 хүртэл тоолж хойдох хүмүүс хариулж буйгаар үзэгдэнэ. Энэ нь угтаа христийн 12 дагалдагч буюу элч нар. Тэдний дундаас тэнгэр хэмээн хэлэх Баагий ”Бурхан огторгуйг Тэнгэр гэж нэрлэжээ” хэмээх үгийг дахин сануулах шиг...

 

Нэг -  Ах

Хоёр - Гол

Гурав - Үур цайх

Дөрөв - Ус

Тав - Ээж

Зургаа - Би

Долоо - Төмс

Найм - Харанхуй

Ес - Үхэл

Арав - Буруу

Арван нэг - хүн

Арван хоёр, арван хоёр, арван хоёр - Тэнгэр

Арван гурав - Гол, үхэл, төмс, ус, хүн, буруу

Арван дөрөв - Ах, гол, Ус, үүр цайх, төмс, хүн, ах

Арван тав - Хүн, гол, үүр цайх, ээж, би, төмс, харанхуй, үхэл, буруу, ус гэх мэтчилэн хашхиралдах боловч энэ нь угтаа ертөнцийн эмх цэгц алдагдаж болохуйц зүйлсийг сануулж ирсэн эхлэл байсан юм.

Цаг мөч бүхэн өнгөрөх тусам байдал улам доройтсоор

/1:13:23-1:14:38/ Киноны энэхүү хэсэгт Баагийг хэн ч сонсохгүй байсанд тэрбээр уур бухимдлаа илэрхийлж бүхнээс хариулт эрсэн ч тэд нүглийн үр шим болох “алим” идэж өөрсдийн гэм нүгэлтэйгээ энэ ертөнцөд амьдрах болсноо тунхаглана . Баагий хүү энэ цаг мөчөөс л бусдын төлөө амьдарч байснаа ухаарах шиг. Энэ нь угтаа Бурхны хүү есүс хүн төрөлхтний сайн сайхны төлөө егүүтгэгдэж цовдлуулсан хэсэг аж. Энэ хэсэг магадгүй киноны цаашид өрнөх өрнөлийн эхлэл ч байж болох юм...

ТӨГСГӨЛ ХИЙГЭЭД ЭХЛЭЛ

/1:16:45-1:17:44/

нэг, хоёр, гурав, дөрөв, тав, зургаа, долоо, найм, ес, арав, арван нэг, арван хоёр тэр энэ ертөнцөд бүхнийг бүтээсэн шигээ эргүүлж авна.

-Би хаана байгаа юм бэ?

- Хаана биш хэзээ гэж асуу. Энэ бол ирээдүй. Өрөөр хэлбэл байж болох ирээдүй.

-Угаас ирээдүй чинь байж болох л зүйл биш үү.

-Тэр цагт хүмүүс аваа л байсан. Тэгтэл цөл нүүгээд бүгдийг нь залгичихсан. Чи мэднэ дээ цөл ямагт л ялдаг шүүдээ.

-Мал амьд байгаа. Би одоо олоод ирье.

-Одоо гэж энд байхгүй ээ.

-Тэгвэл энд ч гэж байхгүй.

-Зөв өө. Чи төөрч мэднэ шүү. Битгий айгаарай. Өвөг дээдэс чинь чамайг мөрөөдсөөр л байна. Тэнгэр харж байгаа.

Бурхан хайрт хүүгээ золиосолж бидэнд амьдрал бэлэглэсэн юм. Энэ цаг мөчөөс л бүх зүйл урвуугаа харж бид утга учрын үнэн мөн чанарт царцах шиг...

 /1:20:46-1:20:56/

/1:22:59-1:23:24/ мөнхийн эргэх хөдөлгөөн буюу оршин байхын мөн чанар. Тэр бусдын өмнө гэм нүгэлээ наминчилж байна. Бурхны хүүгийн өмнөөс биш хүн төрөлхтний өмнөөс. Учир юун гэвэл

Кино эхлэл хэсэг буюу 0:04:04 хэсэгт Баагий амин мод хийгээд сайн мууг мэдүүлэгч модны өмнө ертөнцийн эзний хүү болон солигджээ.

 

Энд нэг л юм буруу байна.

Орчлон ертөнцийн эмх цэгц, хүн төрлөхтний мунхрал хаа хүрхийг мэдэхгүй ч энэ хүрээд бүх зүйлс утга учиртай, хүсэл тэмүүлэлтэй байх ёстой. Харин нөгөө утгаас: Ертөнцийн эзний хүү хүмүүн төрөлхтний өмнөөс цовдлуулж гэм нүглийг нь өөртөө нэгтгэсэн. Харин түүний үхэл бусдын өмнө цагаатгагдах учиртай.

 

Тэр уйлж байна...

Шүүмжийг бичсэн Э.Болорсувд

 


Сонголт хийгээд хувь тавилан "Хадаг" киноны шүүмж
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188