Эргэлт.мн мэдээллийн сайт “Гэрэлт ирээдүй” булангийнхаа энэ удаагийн зочноор Монгол сур харвааны “Алдар спорт” хорооны харваач Б.Ханбаярыг урилаа. Тэрбээр тавдугаар ангиасаа сурын спортоор хичээллэж эхэлсэн бөгөөд Улсын наадамд хоёр жил оролцсон байна. “Би сумаа алдсан ч, оносон ч төдийлөн сэтгэл хөдлөл гаргадаггүй” хэмээн эгээ л том хүн шиг ярих түүнтэй ийн ярилцсан юм.

-Сайн байна уу. Зуныхаа амралтыг хэрхэн өнгөрөөж байна вэ. Сурынхаа бэлтгэлд гарч чадсан уу?

     -Би “Эмпати” сургуулийн наймдугаар ангид сурдаг. Энэ жил зуны амралтаа гэртээ л өнгөрөөж байна даа. Өмнө жилүүдэд хөдөө хамаатныдаа очиж, сур харваж, наадмын бэлтгэлээ хийдэг байлаа. Би морь унаж сураагүй болохоор үнээ саах үеэр тугал татаж өгч, мөн аргал түүж, ажилд нь тусалдаг. Тэгээд чөлөөт цаг гарахаар сур харвадаг байсан. Харин энэ жил Улсын баяр наадам болохгүй учир сурынхаа бэлтгэлд гарч чадсангүй.

-Анх сур харваж байсан дурсамжаасаа хуваалцаач. Энэ спортоор хичээллэж эхлэхэд нөлөөлсөн хүн бий юү?

     -Би анх 11 настайгаасаа сур харваж эхэлсэн.  Улсын мэргэн Б.Баярсайханы эхнэр С.Цэрэнбуу гэж харваач хүн бий. Тэр эгч маань анх “Миний дүү сур харваж үзэх үү” гэж асуухад нь би сонирхож, анхны сумаа татаж үзсэн юм. Тухайн үед байгаа оноод, мэргэн харваач болохоор юм шиг санагдаж билээ. Удалгүй Улсын мэргэн Б.Баярсайхан багшдаа  шавь орсон. Миний багш их мэргэн харвадаг, олон зүйл надад зааж сургасан гавьяатай хүн. Магад тэдний үлгэр дуурайл намайг сурын спортыг сонирхож, өнөөдрийг хүртэл хичээллэхэд нөлөөлсөн болов уу. Би багшаараа маш их бахархдаг.  

-Гурван жил сурын спортоор хичээллэж байгаа гэлээ. Тэсвэр, тэвчээр шаардсан спорт гэдэг. Чи сур харваж эхлээд хэрхэн өөрчлөгдсөн бэ?

     -Анх нум, сум барьж үзэж байхдаа их сандарч байлаа. Би ер нь хөдөлгөөнтэй, энд тэндгүй гүйж харайсан хүүхэд байсан. Сурын спортоор хичээллээд тэвчээртэй зогсож, аливаа зүйлд төвлөрч сурсан. Бас миний хараа их сайн болж, аливаа зүйлийг онохдоо мэргэн болсон. Багш минь “Үндэсний спортод минь сур харваа гэж бахархам сайхан спорт байдаг” гэж үргэлж ярьдаг. Би багаасаа танихгүй хүнтэй юм ярьж чаддаггүй, ичимхий хүүхэд байсан. Тэгэхээр манай багш “Тэмцээн уралдаанд орохдоо хүнтэй ярих шаардлагатай болно. Тийм болохоор танихгүй хүнтэй ярьж сур” гэж үргэлж зөвлөдөг. Мөн “Үеийн найзуудтайгаа эвтэй бэлтгэлээ хийгээрэй. Муудах юм бол тэмцээнд явуулахгүй шүү” гэж хүмүүжүүлдэг.

-Сурын спортын тамирчдаас хэнийг дэмжиж, үлгэр дуурайлал авдаг вэ?

      -Багш минь л байна. Мөн хамт бэлтгэл хийдэг, харваач хоёр ах байдаг. Тэр хоёр ах маань багш байхгүйд намайг асарч, дагуулж явж сур харвуулдаг.

-Үндэсний баяр наадамд хоёр удаа оролцсон гэсэн. Тухайн үед ямар мэдрэмж төрж байв?

       -Миний хамгийн дуртай баяр бол Үндэсний баяр наадам. Дээр үеэсээ дайн, тулаантай үед монголчууд нум сумаар байлддаг байсан болохоор эрийн гурван наадамд сурын харвааг оруулсан болов уу гэж боддог. Би Улсын наадамд хоёр жил оролцсон, гоё юм билээ. Гэхдээ хөдөөгийн наадам ч ялгаагүй гоё байдаг.

Сур харвах үедээ хажуугийн хүүхэдтэйгээ ярилцаж, найзууд болох үе ч бий. Тэгээд яг харваж эхлэхдээ сайн төвлөрч байгаад сумаа тавьдаг даа.

Сур харвааны дараа хамт наадмын талбай тойрч, тоглож, хуушуур иднэ. Наадам дөхөөд ирэхээр “Алдар” спорт хорооны тамирчин ах, эгч нартайгаа хээрийн бэлтгэлд гарах хамгийн сайхан цаг хугацаа байдаг.

-Сурын спортоор хичээллэж эхэлснээсээ хойш ямар амжилт гаргасан бэ?

       -Би сурын спортоор хичээллээд гурван жил болж байна. Энэ хугацаанд Улсын наадам, аймаг, сумдын наадамд оролцож ирсэн. Өнгөрсөн жил хүүхдийн баяраар сур харвааны тэмцээнд орж, мөнгөн медаль хүртсэн.

-Нум, сум цуглуулдаг уу?

       -Үгүй, өөрийн гэсэн нэг л нум сумтай. Өөрийнхөөсөө өөр нум сумаар харвахаар хүнд, жан сул байдаг гээд хэцүү байдаг. Яг өөрийн дассан нум сумаараа л харвадаг.

-Ангийн найзууд нь чамайг “сур харвадаг мундаг юм аа” гэж магтаж байв уу?

      -Тэгж хэлдэг шүү. “Сур харвах гоё уу, миний найз мундаг юм аа” гэж магтахад нь илүү их урам авдаг.  Надад тийм их урам өгдөг болохоор цаашид ангийн найзуудынхаа итгэлийг алдахгүйг хичээдэг дээ.

-Тэгвэл аав, ээж нь хэрхэн дэмждэг вэ?

       -Манай аав ерөөсөө дэмждэггүй. Ээж маань харин сайн дэмждэг. “Миний хүүд юу хэрэгтэй байна. Багш нь юу гэж хэлсэн. Ээж нь юу авч өгөх үү” гээд байнга асууж, хэрэгтэй зүйлийг минь авч өгдөг.

-Миний дүүгийн мөрөөдөл юу вэ?

      -Багш шигээ Улсын мэргэн болох мөрөөдөлтэй. Гэхдээ том болоод инженер болж, сайхан амьдарна гэж боддог. Тэгээд инженерийнхээ хажуугаар нум сумаа харвана даа.

-Ярилцсанд баярлалаа. Сум нь мэргэн байж, Улсын мэргэн болоорой.

-Баярлалаа.