-БУСГАЖ ХАВИРДАГ, БУЛГИЖ ТОНГОРДОГ  Д.БАЯРБААТАР АВАРГА-

            Өвөр Монголын Шилийн гол аймгийн Үзэмчин хошууны алдарт аварга Д.Баярбаатар мянган бөхийн манлайд гарч ирэхэд Солонгын өнгөт духуу нь өвдөг бүрхэм мяралзаж, алтан, мөнгөн товрууд зодог мөрийг нь даван гялалзаад мөн сүр баартай, сүр жавхлантай харагддаг. Ширэн зодог нь наранд алтраад, ээтэн гутал нь тоос босгож, түмний хайрыг татсан аварга дүүхэлзэн дэвэх нь цаана л бясгалантай. Олныхоо уухайнд урам орж, уран мэх, ухаан бодлоо уралдуулан барилдаж, өрсөлдөгч бөхөө өвдөг шороодуулан, цэнгэлийн манлайгаар олон жил тодорсон Д.Баярбаатар аваргыг энэ удаагийн “Эр бор харцага” булангаараа онцлон уншигч танд хүргэж байна.

           Өвөр Монголын өнөө цагийн харьшгүй хүчит бөх Д.Баярбаатар хүний дээд, бөхийн манлай гэдгээрээ Монгол туургатанд алдартай. Бөхөө үздэг, бөхөө хайрладаг монголчууд түүний  бусгаж хавирдаг, булгиж тонгордог мэхийг хараад өөрийн эрхгүй хайрлаж, уран мэхийг нь магтан сайшаадаг. Өвөр Монголын Шилийн гол аймаг хэзээний хүчит бөх олонтой. Энэ нутгаас олон сайхан аварга төрөн гарсан түүх бий. Тухайлбал, Цагаанзаан, Жаргал, Батсүх, Батжаргал, Баярбаатар гэх мэт олон аварга бий. Тэр дундаа Д.Баярбаатар аварга 1024 бөхийн барилдаанд нийт гурав түрүүлж, дөрөв удаа үзүүрлэсэн амжилтыг үзүүлжээ.

алдарт аварга Баярбаатар солонгын өнгөт дуухуугаа сагсалзуулан дэвэхэд үзэгч түмэн уухайлан дэмжиж, алтан, мөнгөн товруут зодог нь наранд алтран мөн чиг сүр бараатай. Ёстой л бөхийн дээд бөх гэмээр харагддаг.

           Өвөр Монгол Шилийн гол аймгийн Үзэмчин хошууны бөх, алдарт аварга Баярбаатар солонгын өнгөт дуухуугаа сагсалзуулан дэвэхэд үзэгч түмэн уухайлан дэмжиж, алтан, мөнгөн товруут зодог нь наранд алтран мөн чиг сүр бараатай. Ёстой л бөхийн дээд бөх гэмээр харагддаг. Түүний шавь Төмөрбаатар 2023 оны баяр наадамд Өвөр Монголоос ирж барилдахдаа “Би Өвөр Монголын алдарт аварга Баярбаатарын шавь. Багшаасаа суралцах зүйл их бий. Ер нь суралцаад ч барахааргүй арвин мэхний хувилбартай бөх, манай багш” хэмээсэн нь бий. Д.Баярбаатар аваргад зориулсан дуу, шүлэг олон байдаг. Тэр дуу, шүлгийг бөхдөө хайртай ард түмэн дуулах тун чиг дуртай.

Түүнийг наадамчинд төдийгүй ойр дотно бөхчүүд нь “Баярбаатар бол жинхэнэ эр хүний чөмөгтэй. Өв тэгш бие, тайван, дөлгөөн, найрсаг зантай бөх хүн. Бөхийн жудаг, ёс суртахууныг өндөрт өргөдөг жинхэнэ аварга” хэмээн ярьдаг юм билээ.

         2017 онд Монгол Улсын төрийн дээд шагнал “Алтангадас” одон хүртсэн Өвөр монголын нэртэй хүчтэн Баярбаатар аварга 1024 бөх барилдсан наадамд гурав түрүүлж, дөрөв үзүүрлэж 512 бөхтэй наадамд долоон удаа түрүүлж, найман үзүүрлэсэн, 256 бөхтэй наадамд 34 түрүүлсэн их аварга юм. Түүнийг хүндэтгэж, мэргэжлийн сүмогийн их аварга Д.Дагвадорж, Өвөр Монголын цагаан очиж золгосон байдаг. Эрийн дээд, бөхийн манлай Баярбаатар аварга олон жил сайхан барилдаж, бөх сонирхогчдын хайрлан эрхэмлэдэг хүчит аварга болсон. Түүнийг наадамчинд төдийгүй ойр дотно бөхчүүд нь “Баярбаатар бол жинхэнэ эр хүний чөмөгтэй. Өв тэгш бие, тайван, дөлгөөн, найрсаг зантай бөх хүн. Бөхийн жудаг, ёс суртахууныг өндөрт өргөдөг жинхэнэ аварга” хэмээн ярьдаг юм билээ.

Түүний дэвээнд дэлхий хотолзож, алхаанд нь алтан тал хотолздог.

           Яргай зандан модоор зорчихсон юм шиг өв тэгш биетэй, хүдэр чийрэг аваргад ширэн зодог, солонгын өнгөт духуу нь зохино гэж жигтэйхэн. Зодог шуудаг нь түүнийг биш, харин тэр зодог шуудгаа гоён харагддаг. Далай хүчит бөхчүүдийн тэргүүн магнайд дэлж, дэнжийн өвсийг халиуртал хавирдаг Д.Баярбаатар аварга түмний дунд нэртэй хүн, хүчтэй бөх. Түүний дэвээнд дэлхий хотолзож, алхаанд нь алтан тал хотолздог. Энгүй хүчит, харшгүй аварга Д.Баярбаатар монгол түмний бахархал эрийн дээд, бөхийн манлай билээ.