Эрүү, өвдөг нь нийлсэн эрчим хүчний компаниуд ачааллаа дийлэхээ больсноор, энэ өвөл тэг зогсож, тэс холдоож мэдэхээр аюултай нөхцөлд тулж ирлээ. Өөрөөр бол, энэ өвөл дулаангүй, цахилгаангүй, зуух тойрон дулаацаж, лааны гэрэлд тэмтчиж магадгүй боллоо гэсэн үг. Ингэснээр эрх баригч гурван намын төлөөлөл “Эрчим хүчний реформ” эхлүүлэхээр болов. Реформыг нэгдүгээрт эрчим хүчний үнийг нэмэх, хоёрдугаарт эрчим хүчний төрийн өмчит компаниудын удирдлага, бүтэц зохион байгуулалтыг өөрчлөх асуудлаар эхлүүлэхээр болов. Гол нь, өнгөрсөн хугацаанд эрчим хүчний төрийн өмчит компаниудыг төрийн томчуудын гар хөлүүд, намын тавиулууд удирдаж, авлига, хулгайг цэцэглүүлж ирсэн нь энэ салбарыг дампууруулах, эцсийн бүлэгт нийслэлчүүдийг тэс хөлдөөх аюулд хүргэсэн нэг том шалтгаан гэж УИХ-ын реформчид онцолсон.
Тэгвэл эрчим хүчний компаниудыг хэний, ямар хүмүүс удирдаж байгаа вэ гэдгийг бид баримтаар танилцуулж байна.
ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ САЙД Б.ЧОЙЖИЛСҮРЭНГИЙН УВСААС УЛААНБААТАРТ АВЧИРСАН М.МӨНХӨӨ
“Амгалан дулааны станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Мягмарын Мөнхөө 2.4 тэрбум төгрөгийн таван орон сууц, нэг зуслангийн хаустай, 141 сая төгрөгийн Мерседес бенз С400, Лексус-350 загварын хоёр автомашинтай, 514 сая төгрөгийн хадгаламжтай, 290 сая төгрөгийн авлагатай.
М.Мөнхөө нь Увс аймгийн уугуул бөгөөд Увс аймгийн НАМЗХ-ны тэргүүн, 2016-2020 онд Увс аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөр ажиллаж байсан. Улмаар Б.Чойжилсүрэн Эрчим хүчний сайд болмогцоо буюу сарын дараа М.Мөнхөөг Увс аймгаас авчирч, “Амгалан дулааны станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилсон байдаг.
БАРУУН БҮСИЙН ЭРЧИМ ХҮЧИЙГ “БАЗДАГ” БӨХ
“Баруун бүсийн эрчим хүчний систем” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Пүрэвийн Баттулга 78 сая төгрөгийн, эхнэр нь 124 сая төгрөгийн орлоготой, 1.6 тэрбум төгрөгийн гурван орон сууцтай, зуслангийн хаустай, 210 сая төгрөгийн Ланд круйзер-200, Лексус-350 загварын хоёр жийптэй, 274 сая төгрөгийн хадгаламжтай, 88 сая төгрөгийн авлагатай.
П.Баттулга нь Увс аймгийн уугуул бөгөөд эртнээс Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнгийн Увс аймаг дахь бие төлөөлөгчөөр ажиллаж ирсэн. Тиймдээ ч Б.Чойжилсүрэн Сангийн сайд байхдаа П.Баттулгыг Төрийн банкны салбарын захирлаар ажиллаж байсан. Улмаар Б.Чойжилсүрэн Эрчим хүчний сайд болмогцоо буюу яг сарын дараа бие төлөөлөгч П.Баттулгыгаа “Баруун бүсийн эрчим хүчний систем” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилсон байдаг. Ингээд болоогүй, П.Баттулга нь өнгөрсөн долоо хоногт Увс аймгийн ИТХ-ын даргаар сонгогдож, тамгаа гардаж аваад байгаа.
Сонирхуулахад, П.Баттулга нь аймгийн заан цолтой, Увс аймгийн үндэсний бөхийн холбооны тэргүүнээр ажиллаж ирсэн.
ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ САЙД Б.ЧОЙЖИЛСҮРЭНГИЙН ХАДАМ АХ Д.ЭНХСАЙХАН
“Ховд дулааны станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Дагийгийн Энхсайхан 47 сая төгрөгийн орлоготой, 598 сая төгрөгийн орон сууцтай, 100 сая төгрөгийн авлагатай. Эрчим хүчний сайд Б.Чойжилсүрэнгийн эхнэр Д.Энхгэрэлийн төрсөн ах.
ХУУЛЬ ХЯНАЛТЫНХНЫ ХААЛГЫГ ХОЁР УДАА ТАТАЖ БАЙСАН Г.БАЛЖИННЯМ
“Диспетчерийн үндэсний төв” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Гомборагчаагийн Балжинням 350 сая төгрөгийн орлоготой, 929 сая төгрөгийн орон сууцтай. Өмнө нь “Диспетчерийн үндэсний төв” ТӨХК-ийн дэд захирлаар ажиллаж байхдаа буюу 2014 оны тавдугаар сард 2.4 тэрбум төгрөгийн хэргээр УМБГ-ын Эдийн засгийн хэрэгтэй тэмцэх хэлтсийн мөрдөгчдөд баривчлагдаж байсан. Дөрвөн сарын дараа буюу 2014 оны есдүгээр сард АТГ-аас Г.Балжиннямыг эрчим хүчний тендерүүдээс 7.4 тэрбум төгрөг хувьдаа завшсан байж болзошгүй гэх хэргээр шалгаж эхэлж байв.
АВЛИГА АВЧ БАЙХДАА ҮЙЛДЭЛ ДЭЭРЭЭ БАРИГДСАН Ч АЛБАН ТУШААЛТАЙГАА ҮЛДСЭН Л.ЭРХБААТАР
“Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Лэгцэгийн Эрхбаатар 144 сая төгрөгийн орлоготой, 755 сая төгрөгийн орон сууцтай, 74 сая төгрөгийн хадгаламжтай. 2016 оноос хойш Орхон аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч бөгөөд “Эрдэнэт дулааны цахилгаан станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар ажиллаж байсан. Орхон аймгийн Засаг дарга асан, УИХ-ын гишүүн Д.Батлуттай тун ойр харилцаатай гэлцдэг. Улмаар 2021 оны наймдугаар сард “Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилогдсон. “Дулааны гуравдугаар цахилгаан станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал болсноосоо жилийн дараа буюу 2022 оны есдүгээр сарын 6-нд Эрүүгийн цагдаагийн албаны Эдийн засгийн гэмт хэрэгтэй тэмцэх газрын мөрдөгчид Л.Эрхбаатарыг бусдаас 100 сая төгрөгийн авлига авч байхад нь баривчилсан байдаг. 2023 оны зургадугаар сард Л.Эрхбаатарын хэргийг прокурорт шилжүүлсэн. Гэвч түүнээс хойш хэрэг нь хэрхсэн нь тодорхойгүй замхарсан.
УИХ-ЫН ГИШҮҮН Ц.ДАВААСҮРЭНГИЙН НУТАГ НЭГТЭЙ, ХОББИ НЭГТЭЙ ДҮҮ Ц.АМАРСАНАА
“Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Цэрэндоржийн Амарсанаа 807 сая төгрөгийн орлоготой, 1.3 тэрбум төгрөгийн орон сууцтай, 62 сая төгрөгийн хадгаламжтай, 472 сая төгрөгийн авлагатай.
Ц.Амарсанаагийн тухайд, Хөвсгөл аймгийн уугуул, УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэнгийн нутгийн дүү. Мөн Ц.Амарсанаа УИХ-ын гишүүн Ц.Даваасүрэнгийн үүсгэн байгуулж, 10 гаруй жил удирдсан “Дэлтэй цэнхэр” МСУХ-нд харьяалагддаг аймгийн алдарт уяач. Намтрын тухайд, 2011 оноос хойш Баянзүрх, Хан-Уул дүүргийн сургууль, цэцэрлэгүүдийн үдийн цайны хүнсийг бэлтгэдэг төрийн өмчит “Өсвөр үе хүнс” үйлдвэрийн захирлаар ажиллаж байсан. Улмаар 2016 оны УИХ-ын сонгуулийн дараа Барилгын хөгжлийн төвийн захирлаар томилогдож, энэ албан тушаалдаа найман жил дархлагдсан. Ингээд 27 хоногийн өмнө буюу өнгөрөгч аравдугаар сарын 4-нд “Улаанбаатар дулааны сүлжээ” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилогдоод буй.
МАХН-ЫН УГШИЛТАЙ, ХАМГИЙН БАЯН ЗАХИРАЛ Д.БЯМБАСҮРЭН
“Эрчим хүчний үндэсний төв” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Дашын Бямбасүрэн 622 сая төгрөгийн орлоготой, 4.7 тэрбум төгрөгийн гурван орон сууц, нэг зуслангийн хаус, 2.2 тэрбум төгрөгийн хадгаламж, 1.2 тэрбум төгрөгийн авлагатай. Увс аймгийн уугуул, Төрийн банкны орлогч захирлаар ажиллаж байсан. 2020 онд МАХН-ын “Та бидний эвсэл”-ээс Н.Энхбаярын хүү Э.Батшугар, туслах Б.Тулгатай хамт СХД-т нэр дэвшээд ялагдаж байв. Гэсэн ч “Эрчим хүчний үндэсний төв” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилогдсон байдаг.
ИНТЕРПОЛООР ЭРЭН СУРВАЛЖЛАГДАЖ БАЙСАН ХОТЫН ДАРГА АСАН Т.БИЛЭГТИЙН ХҮҮ Б.ДАШДАВАА
“Цахилгаан дамжуулах үндэсний сүлжээ” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Билэгтийн Дашдаваа 167 сая төгрөгийн, эхнэр нь 245 сая төгрөгийн орлоготой, 837 сая төгрөгийн гурван орон сууц, зуслангийн хаустай, 101 сая төгрөгийн хадгаламжтай, 190 сая төгрөгийн авлагатай. Б.Дашдаваагийн тухайд, Интерполоор эрэн сурвалжлагдаж байсан анхны “шувуу” буюу Хотын дарга асан Т.Билэгтийн хүү. 2016 оны сонгуулийн дараа “ДЦС-4” ТӨХК-ийн Тэргүүн дэд захирал бөгөөд Ерөнхий инженер, 2019 онд “Цахилгаан дамжуулах үндэсний сүлжээ” ТӨХК-ийн Тэргүүн дэд захирал бөгөөд Ерөнхий инженерээр тус тус дэвшиж, 2023 оноос гүйцэтгэх захирлаар нь ажиллаж байгаа.
УИХ-ЫН ГИШҮҮН АСАН Х.БОЛОРЧУЛУУНЫ ХУД Ө.ЖАРГАЛСАЙХАН
“Дорнод бүсийн эрчим хүчний систем” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Өглөгчийн Жаргалсайхан 86 сая төгрөгийн, эхнэр нь 68 сая төгрөгийн орлоготой, 505 сая төгрөгийн хоёр орон сууцтай, 155 сая төгрөгийн хадгаламжтай. Ө.Жаргалсайхан нь УИХ-ын гишүүн асан Х.Болорчулууны төрсөн дүү Х.Болоржаргалын эхнэр, “Дорнод финанс” ХХК-ийн Ерөнхий захирал Ө.Сүнжидмаагийн төрсөн дүү. Эхнэр Д.Оюунбаяр нь Дорнод аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн даргаар ажилладаг. Сонирхуулахад, “Дорнод бүсийн эрчим хүчний систем” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар түүний өмнө Х.Болорчулууны төрсөн дүү Х.Болорбаатарын худ Г.Отгонбаатар ажиллаж байсан.
МАН-ЫН “ГАЛ ТОГОО”-НООС ДЭВШСЭН Г.ТЭНГЭР
“Тавантолгой дулааны цахилгаан станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирал Гончигзэвэгийн Тэнгэр 112 сая төгрөгийн, эхнэр нь 107 сая төгрөгийн орлоготой, 1.7 тэрбум төгрөгийн орон сууц, зуслангийн хаустай, 163 сая төгрөгийн хадгаламжтай.
Г.Тэнгэрийн тухайд, МАН-ын Гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны хэлтсийн даргаар ажиллаж байсан. Мөн Г.Занданшатарыг Гадаад харилцааны сайд байх үед дэд сайдаар нь ажиллаж байсан. Хамгийн сүүлд, 2018 онд Японд Элчин сайдаар томилогдохоор яригдаж байсан ч бүтэлгүйтсэн. Ингээд "Тавантолгой дулааны цахилгаан станц” ТӨХК-ийн гүйцэтгэх захирлаар томилогдсон байдаг.
ГОВЬ-АЛТАЙН ЗАСАГ ДАРГА БАЙХДАА АТГ-Т ШАЛГАГДАЖ БАЙСАН Ш.АМГАЛАНБАЯР
“Багануурын цахилгаан станц” төслийн удирдагч Шархүүгийн Амгаланбаяр 58 сая төгрөгийн орлоготой, 272 сая төгрөгийн хоёр орон сууцтай, 29 сая төгрөгийн хадгаламжтай. Ш.Амгаланбаяр нь Н.Энхбаярыг Ерөнхийлөгч байх үед зөвлөхөөр нь ажиллаж байсан. Улмаар Н.Энхбаярыг Ерөнхийлөгчөөс буусны дараа жил буюу 2010 онд Ш.Амгаланбаяр Говь-Алтай аймгийн Засаг даргаар томилогдож, 2015 он хүртэл ажилласан. Засаг дарга байхдаа буюу 2012 оны хавар эрх мэдлээ урвуулан ашигласан хэргээр АТГ-т шалгагдаж байсан. УИХ-ын гишүүн Ш.Раднаасэдийн найз. Ш.Раднаасэдийг МХЕГ-ын дарга байх үед буюу 2015-2016 онд Ш.Амгаланбаяр Зам тээвэр, холбоо мэдээллийн хяналтын хэлтсийн даргаар нь ажиллаж байсан.
УИХ-ЫН ГИШҮҮН АСАН Ц.ЦОГЦОЛМААГИЙН НӨХӨР Ч.САРАНЖАВ
“Эрдэнэбүрэнгийн усан цахилгаан станц” төслийн удирдагч Чулууны Саранжав 1.3 тэрбум төгрөгийн хоёр орон сууцтай. УИХ-ын гишүүн асан, Боловсролын сайд асан Ц.Цогзолмаагийн нөхөр.
Нэгтгэж харвал, эрчим хүчний төрийн өмчит компаниудыг төрийн томчуудын тавиулууд, намын бялуу хүртэгчид голдуу удирдаж байгаа нь тодорхой харагдаж байна. Бид дараагийн дугаартаа эрчим хүчний төрийн өмчит компаниудын захирлуудын хураасан хөрөнгүүдийг цувралаар танилцуулах болно.
Үргэлжлэл бий...
ТАНИЛЦ: ЭРЧИМ ХҮЧНИЙ КОМПАНИУДЫН ЭРҮҮ, ӨВДӨГ НЬ НИЙЛСЭН ЗАХИРЛУУД |
|