Улсын баяр наадмаар монгол эрчүүдийн жинхэнэ мөн чанар илэрдэг юм байна. Заримынх нь сэтгэл нь хөөрөөд тэсэлгүй уйлах нь ч бий. Зарим нь ийш тийшээ харайж гүйгээд баярласан сэтгэлээ илэрхийлэх нь ч бий. Тэдний нэг бол Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын уяач Б.Одсүрэн байлаа. Ерөө сумынхаа 100 жилийн ойгоор улсын наадамд даага аман хүзүүдүүллээ хэмээн уйлах нь уу гэмээр хамар нь сарталзаж байгаад уужирсан. Удалгүй хурдан даагаа Ганбаяр гэдэг найзаасаа авсан тухайгаа ярьж байснаа найзыгаа “Ганбаяр аа, чи яриа өгөөдөх” хэмээн аархаж байгаа харагдсан. Харин Ганбаяр нь түүнийг шоолонгүй мориныхоо хөлсийг хуссан шигээ баярлаж, хөөрсөн сэтгэлээ барьж ядан байх шиг харагдсан нь наадамчин олныг баясгаж, монгол наадмыг улам бүр амттай болгож чадсан билээ. Ёстой л өнгөрсөн жилийн наадмын “од” Улаанхүү шиг олны ерөөл, хайр, хишгийг хүртэж чадсан, Б.Одсүрэн. Мөн хотынхныг Хүй долоо, төв цэнгэлдэх хавиар бужигнаж байхад Дорнодын Матад сумын Заанхүү гэж бор залуу хурдан азарганыхаа хүүхдийг ойчингуут өөрөө харайж мордоод Хар толгой бүтэн ороож хадуурсан ч түрүү магнайд хурдалсан. Багадаа хурдан морь унадаг байсан ч түрүүлж үзээгүй тэрбээр 31 насандаа азарга унаж түрүүлсэн түүхээ мөнхөлж чадлаа. Азарга нь аргагүй хурдан хүлэг байна даа хэмээн наадамчин олон шагшин, нүд алдацгааж байсан. Харин эрийн гурван наадмын нэгэн чимэг болох сурын харваанд ахыгаа түрүүлэхэд дүүлэн давхих хүлэг шиг гүйж явсан Алтантулга наадамчин олныг сэтгэлийг бас л хөөргөж, баярлуулж чадсан. Уг нь ахыгаа сур харваанд анх сургасан багш нь гэж байгаа. Өөрөө түрүүлснээс илүү баярлаж, бусдынхаа баяр жаргалыг өөрийн юм шиг бодож, хуваалцдаг дэврүүн, цагаахаан сэтгэлтэй хүмүүс наадмын өдрүүдээр жинхэнэ “од” боллоо, баяр наадмын чимэг болцгоолоо.
Морь, унаач, эзэн гурвыг алдаршуулж, баярлуулсан бас нэг цолгиун дуутай хөөрхөн хүү бий. Тэр бол хурдан дааганы цолыг дуудсан П.Тэмүүлэн. Дуу хоолой, сэтгэл зүрхээрээ, харцаараа морины хийморь сэргээхээр хүү байна лээ. Ямар азтай нь тийм сайхан хүүгээр даагаа цоллуулсан гэж санана. Наадамчин түмнийг жинхэнэ сэргээсэн. Түүний цол дуудаж байгааг хүмүүс олон дахин сонссон хүн тухайгаа олон нийтийн сүлжээнд хуваалцсан байв. Өөрөө ч жигтэйхэн сэргэлэн хүү байна лээ. Олон жилийн наадам үзэж, морь, бөх цоллочихсон хүн шиг яриа хөөрөө сайтай, хийморьтой хүүг наадамчид хэзээ ч мартахгүй байх аа. Мөн жил бүрийн наадмын өнгө нь шөвгийн дөрвөн бөх, үзүүр, түрүү байдаг. Энэ жил ч тэр ёсоор наадаж, монголчууд телевизийнхээ өмнө хэчнээн өндөлзөж, хэчнээн ч биеэ чангалж, ханарч суусан бол. Улсын арслан Б.Орхонбаяр, Даян аварга Н.Батсуурь хоёрын барилдаан монголчуудыг бүр талцуулаад авах шиг болсон. Тэдний засуулууд ч мөн мөрөн дээрээсээ дэвээд гарсан бөхчүүдийг түрүүлээсэй гэж юунд ч хэзээ ч залбирч, бодож байгаагүйгээрээ хичээж байгаа харагдсан нь юу юунаас илүү сайхан байлаа. Морь, бөх, сурын харваагаар сэтгэлээ ариусгасан наадамчин түмэн нэгэн зуны мартагдашгүй, давтагдашгүй наадмыг монгол морь, монгол эрчүүдээрээ бахархаж өнгөрүүллээ. Дараа жилийн наадмар ямархан аавын хүү түрүүлж, хэний хурдан хүлэг унаач, эзэн хоёроо баярлуулах юм бол доо.
УНААЧ, МОРЬ, ЭЗЭН ГУРВЫГ АЛДАРШУУЛСАН ЦОЛЛООЧ ХҮҮ, БАЯРЫН НУЛИМСАА БАРЬЖ ДИЙЛЭЭГҮЙ ХУРДАН ДААГАНЫ ЭЗЭН Б.ОДСҮРЭНТЭЙ МАРТАГДАШГҮЙ НААДАМ БОЛЛОО |
|
2025-05-28 18:06:34
2025-05-28 18:00:00
2025-05-28 15:03:59
2025-05-28 14:45:02
2025-05-28 14:33:53
2025-05-28 14:23:54
2025-05-28 14:12:25
2025-05-28 14:06:42
2025-05-28 13:57:35
2025-05-28 13:56:00
2025-05-28 13:52:18
2025-05-28 13:05:30
2025-05-28 12:57:27
2025-05-28 12:10:21
2025-05-28 10:59:34
2025-05-28 10:59:10
2025-05-28 10:44:52
2025-05-28 10:28:34
2025-05-28 09:40:09
2025-05-28 08:23:56
2025-05-28 07:53:25
2025-05-28 07:53:25
2025-05-28 07:00:00
2025-05-28 07:00:00
2025-05-28 07:00:00
2025-05-28 07:00:00
2025-05-28 07:00:00
2025-05-28 06:30:21
2025-05-28 06:00:00
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц |
7509-1188 |