Үндэсний их баяр наадам бол монголчуудын хувьд зуны хамгийн хүлээлттэй, өргөн дэлгэр баяр. Энэ өдрүүдэд олон хүн хөдөө орон нутаг, байгальд аялж амарч, зарим нь гэр бүлээрээ тухлан, сэтгэлд хоногшсон дурсамжаа сэргээх  кино үздэг билээ. Наадмын амралтын өдрүүдэд эргэн дурсах, хайртай хүмүүстэйгээ хамт үзэх таван киног санал болгож байна.

“Гарьд магнай”

“Гарьд магнай” монголын уран сайхны кино үндэсний бөхийн тухай анх удаа иж бүрнээр харуулсан бүтээл. 1983 онд бүтээгдэж найруулагчаар Б.Дамдинсүрэн ажилласан. Тус бүтээлд Монгол бөхийн ёс жаяг, амьдралын үнэн төрх, бөхийн удам дамжсан авьяас, хөдөлмөр, зориг тэвчээрийг бодит байдлаар харуулдаг. Хөндөөний эгэл жирийн хүү Далайцэрэн бөхийн авьяас билэг, уйгагүй хөдөлмөрөөрөө олон саад бэрхшээлийг даван туулж, үндэсний бөхийн дээд цол болох “Гарьд магнай” цол хүртдэг. Тэрбээр монгол бөхийн ёс заншил, уламжлал, анд нөхдийн дэмжлэг, хайр сэтгэлийн сорилт зэрэг олон сэдэв хосолсон бөгөөд зөвхөн ялалт байгуулах бус шударга ёсыг эрхэмлэн, монгол бөхийн нэр хүндийг өндөрт өргөхийг зорьж буйг харуулдаг.

“Мандухай цэцэн хатан”

Монголын түүхэн сэдэвт кино урлагийн алдартай бүтээлүүдийн нэг болох “Мандухай цэцэн хатан” кино 1989 онд найруулагч Б.Балжиннямын удирдлага дор бүтээгдсэн бөгөөд үе үеийн үзэгчдийн сэтгэлд хоногшсон гайхамшигт бүтээл билээ. XV зууны сүүл үеийн Монголын улс төрийн бутрал, язгууртнуудын эрх мэдлийн тэмцлийг даван туулж, улс орноо нэгтгэн төвхнүүлсэн хатан Мандухайн түүхийг өгүүлдэг. Монголын тусгаар тогтнол, уламжлал, нэгдлийн үнэ цэнийг тодотгож, эмэгтэй хүний оюун ухаан, тэвчээр, зоригийг онцлон харуулдаг. Түүхэн бодит үйл явдалд тулгуурласан өрнөл, Монгол киноны сонгодог жүжигчдийн тоглолт, үзэсгэлэнт байгаль, үндэсний хэв маягийг харуулсан зураглалтай уг кино нь одоо ч үе үеийн үзэгчдийн дуртай бүтээл хэвээр байна.

“Хөхөө гэрлэх дөхлөө”

Монголын уран сайхны кино урлагийн мартагдашгүй бүтээлүүдийн нэг болох “Хөхөө гэрлэх дөхлөө” кино 1962 онд Монгол кино үйлдвэрт бүтээгдсэн. XX зууны дунд үеийн монголчуудын ахуй амьдрал, залуусын хайр дурлал, гэр бүлд хандах хандлага, ёс заншлыг эгэл жирийн, уянгын өнгө аясаар өгүүлдэг. Энэхүү бүтээл хүнлэг энэрэнгүй сэтгэл, харилцан ойлголцол, чин сэтгэлийн хайрын үнэ цэнийг онцлон харуулсан онцлогтой. Түүхэн бодит ахуй дээр тулгуурласан үйл явдал, Монгол киноны үе үеийн авьяаслаг жүжигчдийн чадварлаг тоглолт, тухайн цаг үеийн хөдөө нутгийн байгаль, соёлыг тод томруунаар илэрхийлсэн зураглалтай уг кино нь өнөөдөр ч үзэгчдийн сэтгэлд оршсоор байна.

“Хүргэн хүү”

 “Хүргэн хүү” кино 1959 онд найруулагч С.Доржпаламын удирдлага дор бүтээгдсэн. XX зууны дунд үеийн Монголын хот хөдөөгийн соёлын ялгаа, шинэ нийгмийн өөрчлөлт дунд залуусын хайр дурлал, гэр бүлийн харилцаа, хөгжилтэй адал явдлыг өгүүлдэг. Энэхүү бүтээл монгол хүний хөдөлмөрч зан чанар, чин сэтгэл, ёс суртахуун, дотно уур амьсгалыг онцлон харуулдаг. Бодит ахуйд тулгуурласан үйл явдал, Монгол киноны сор болсон жүжигчдийн чадварлаг тоглолт, тухайн үеийн нийгмийн өнгө төрх, хошин бөгөөд эгэл дүрслэлтэй зураглалтай.

“Зэрэг нэмэхийн өмнө”

Монголын уран сайхны кино урлагийн  алдартай бүтээлүүдийн нэг болох “Зэрэг нэмэхийн өмнө” 1979 онд найруулагч Б.Дамдинсүрэнгийн удирдлага дор бүтээгдсэн. XX зууны дунд үеийн Монголын нийгмийн ахуй амьдрал, хөдөлмөрийн хүндрэлийг хөгжилтэй байдлаар өгүүлж, залуусын хөдөлмөрч чанар, хүний үнэт чанар, хамтын ажиллагааны үнэ цэнийг харуулдаг. Энэ бүтээл нь шударга хөдөлмөр, итгэл хүндлэл, нөхөрлөлийн утгыг онцлон харуулдаг. Тухайн үеийн соёл, нийгмийн өнгө төрхийг хошин, уран сайхны дүрслэлтэй хослуулсан  уг киног өнөөдөр ч үзэгчдийн үзэх дуртай бүтээл хэвээр байна.