ЦАХИМ ОРЧИНД ГАЙХУУЛАХ ДОН

2022-07-22, 1066

Арай л дэндэж байна даа, цахим орчны гайхуулах “донтолт”. Мэргэжлийн сэтгэл зүйч, сэтгэцийн эмч нарын тайлбарласнаар цахим донтолт гэдэг нь мэдээллийн их урсгалд автах, зохисгүй мэдээ мэдээлэлтэй таарах нь анхаарал төвлөрүүлэх чадварыг доройтуулж, сурах явцыг удаашруулдаг зүйл гэнэ. Мөн бодит бус мэдээлэл авах, аль нэгэн ухуулга, мунхралд автах эрсдэлтэйг ч ярьдаг. Үүнээс үүтгэн бодохоор хэчнээн хор хөнөөл, мунхарлын агуйд унаад байгаагаа бид мэдэхгүй цахим орчинд хошуу хотол, улс даяараа төөрчихөж. Хүн төөрөхөөрөө нэг л газраа эргэлдээд байдаг шиг цахим орчин гэх мэдээллийн хөлгүй их ойд бид үнэ цэн, мөн чанараа гээсээр дуусах нь.

Амьдралынхаа хором, мөч бүхнийг бусдад харуулж, зарлаж, мэдүүлэх нь лав сайхан зүйл биш байх аа. Урьд бол бусдын хэрэг маньд падгүй л гэдэг байсан юм билээ. Гэтэл одоо хүмүүс худалч хүнд бараг цаг тутамд төрөл төрлөөр нь стори хийж, зургаа тавьж, пост оруулж байна. Хошуу амаа цорвойлгож, оцойж, төмбийлгөсөн зургаа дараалан оруулж, зураг бүртээ л хувцсаа сольсон харагдах. Тэгээд л өнөө хэдэн эрдэмтэн, мэргэд, алдартай хүмүүсийн эшлэлийг баруун, солгойгүй шэйрлэж, постолсон ухаантай хүмүүсээр цахим орчин дүүрчээ. Үүгээр зогсохгүй их, багагүй их мэдэхийн их дайнд мордож, хамаг бүхэнд хошуугаа дүрж, хошуу хотлоороо шүүмжлэлийн цайз байгуулна. За тэгээд л өмсөж, зүүхээрээ өөд, уруугүй уралдаж, өнгө төрхөөрөө өрсөх гэж зүтгэх нь баланд цугласан зөгий мэт. Үнэндээ бидний өнөөгийн нийгэм, ахуй орчин ийм нэг тойрог үүсгэж, цахим орчиндоо айл гэрдэж, аж төрж байна. Хамгийн гол нь хэрээсээ хэтэрсэн, хэт автсан энэ цахим ахуйдаа донтож, үнэ цэнтэй, утга учиртай бүхнээ гээж байгаа юм. Цахим орчинд нүдгүй, хөлгүй мэт хөлбөрч, сайхан, гоё харагдахын ядмагхан хүслийг тээж, өдөр хоногийг өнгөрүүлж байгаа нь даанч харамсалтай.

“Утасгүй бол үхлээ юу” гэдэг шиг утасгүй, сторигүй, зургаа постлохгүй бол л хүн биш байхаа больж, хамаг бүхнээ үгүй хийсэн мэт сэтгэлгээ сууж байгаа нь биднийг өнгө мөнгө, өнгө төрхийн ертөнцөд хүлж, дөнгөлсөөр байна. Энэ цаг мөчид хэн нэгэн хэтрүүлж байна даа гэж бодож магадгүй. Эсвэл үнэхээр тийм дээ гээд утсаа хаах нэгэн ч байж болох юм. Утсаа багасгаж, цахим орчныг зогсоох тухай яриа биш. Цахим хэрэглээ, зургаа авч тавих цагаа багасгаж, танагтай, хэр хэмжээтэй байхыг нь уриалж байгаа юм. Бороо үерлэхээрээ хамаг орчныг норгож, хүн, амьтныг зутраадаг шиг цахим орчинд хэтэрч, даварч, хэлбэрдэж, хэмжээнээсээ хальж, донтож, дотор нь шигдэхээ л больмоор байгаа юм.

-ЦАХИМ ХЭРЭГЛЭЭ БОЛОХООС АМЬДРАЛ БИШ-

“Яана аа, өдөржин зургаа аваад, стори хийх нэг ч өөдтэй зураг алга” гэж хэлэх хүн бидний дунд олон. Өнөө зураг нь заавал төгс төгөлдөр, ямар ч өө сэвгүй байж гэмээнэ сая нэг зургаа тавьж, лайк, шэйр, комент, зүрх авснаар санаа сэтгэл нь амарч, түүнийгээ дахин, дахин харж, сэтгэлийн баяр баяслыг авч суух л бидний амьдрал болж. Угтаа бол цахим орчин хэрэгтэй мэдээллээ авах хэрэгсэл болохоос амьдрал биш. Амьдралаас, жинхэнэ бодит ертөнцөөс тусад нь салгаж, ойлгож, тунгийг нь тааруулж хэрэглэмээр байгаа юм. Түүнээс биш өглөө, өдөр, шөнөжин утаснаасаа зүүгдэж, ухаан сөхөөгүй зургаа тавьж сууна гэдэг амьдралын алтан цаг хормыг дэндүү харамсалтайгаар хороож байгаа хэрэг. Зургаа тавих, хийж байгаа зүйлээ оруулахаас гадна сүүлийн үед түгэн дэлгэрч, хүчээ аваад байгаа нэг зүйл бол лайв. Хэн дуртай нь лайв хийж, хэлж, ярьж хэрэгтэй хэрэггүй түгээж суух. Лайвны жинхэнэ мастерууд бол бараа зарах, аль нэг бүтээгдэхүүн суртчилдаг инфлүүсэрүүд.

“Сайн байцгаана уу, та хэд минь юу хийж байна. Би өнөөдөр...” гээд л дэлгүүр, зах, хаана ч хамаагүй лайв хийж, ухуулга хийж, баяжиж, хөлжинө. Цахим орчинд хөлөө олж, өдөржин шөнөжин утаснаасаа зүүлгээтэй оосор шиг явсаар амьдралаа залгуулж байгаа хүн ч олон. Тэр жүжигчний эхнэр тийм ч пальто өмсөж, гутлаар гангарч, брэндийн цүнх, үнэртэй усаар гоёж, тэр ч гоо сайхны газар цаг авч, тэднийхээр үйлчлүүлжээ гэх мэдээлэл уншаад л тийм болохыг мөрөөдөж, мөнгөтэй нэг нь орсон, гарсан, үйлчлүүлсэн газар бүрт нь очиж үйлчлүүлж, зураг хөргөө авч суух. Ердөө хүсэл мөрөөдөл, амьдралаас авах баяр жаргал нь өчүүхэн нэг ийм л зүйл дээр тогтдог гэхээр хэчнээн өрөвдмөөр. Гэвч хэдийнэ бид ийм болжээ.

Цахим орчин биднийг энэ зүйл рүү хөтөлж, нэгнээ дуурайдаг, давтдаг, аялдан дагадаг, авахын их шуналд сургаж, дамжуулж, даамжруулж, хамаг бодол сэтгэлийг нь сорж, идэж, хэлбэр гэх ганцхан цэгт уячихаж.

Агуулга нь ив ижил, ав адилхан гоёж, гангалж, цахим орчинд зургаа хийж суухаас өөрөөр хов хоосон. Ер тоть шиг бүхнийг давтан дуурайж, дагуулан өөгшүүлж. Ер өглөө босох цагаасаа эхлэн киноны зураг авалт хийж байгаа аятай бүх л үйл байдлаа бичиж, ингэдэг, тэгдэг гэж улиг болтлоо ярина. Өглөө тэдэн цагт босоод, тийм ч цай ууж, хоол идээд, тэр газрын бүтээгдэхүүнээр нүүрээ будаад, тийм ч хувцсаа өмсөх гээд хамаг бүхнийг тоочиж өгнө.

Ингээд харахад бид бүгдээрээ нэгнийхээ нүдэн дээр ил амьдрах болжээ. Урьд бол олны танил байх л бүхний өмнө ил байдаг гэсэн ойлголт байсан бол өнөөд хүн бүр олны танил болж. Энэ бол бидний хөл алдаж, гүн рүү нь улам живээд байгаа цахим орчин. Энэ бол цахим орчин техник, технологи хөгжсөний гор биш. Хөгжиж, бид дэлхийтэй хөл нийлүүлэх нь зөв л зүйл. Харин хүний ухамсар болоод жинхэнэ мөн чанарыг шалгаж, шүүж байгаа зурвасхан хэсэгт бид үнэн тараа таниулж, хамаг байдгаа хаяж, гээж, голж, шилж суух. Бид анхнаасаа хэрэгтэйгээ мэддэг, хэрэггүй орхиж сурсан бол өдийд цахим орчин гэх энэ том далайн урсгалд хөл алдахгүй, бүдрэхгүй, хэт хэлбэр төрхөнд анхаарахгүй л байсан болов уу. Цахим хэрэглээгээ ихэсгэж, зургаа тавьж, амьдралаа зарлаад байх юм бол бид амьдралын хамаг аз жаргалтай агшин хормоо нэг нэгээр нь “идүүлж”, эцэст нь цахим орчин гэх их нүүдэлд мад тавиулсаар хожигдож, хэлбэр, өнгө, зураг болохоос өөр зүйл үлдэхгүй болох вий.

ЦАХИМ ОРЧИНД ГАЙХУУЛАХ ДОН

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 2

Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2022-07-23 09:10:11

алдаа: бичих гэж баллах юм.тэгээд өөрийгөө сэтгүүлч гэнэ дээ!! бурхан минь ...зүтгэн бодоход гэж юуг хэлж байгаа юм .хүн ...ургуулан бодоход гэж ярьдаг. бас үнэртэй усаар гоёдог ч гэх шиг ... гэхдээ хөндсөн сэдэв нь зөв
Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2022-07-22 21:54:10

Яг үнэн: Маш зөв зүйлийг хөнджээ