Монгол эр хүний төрөлх зан чанар л бүдгэрэхгүй байгаасай

2023-03-18, 3140

Гүн бодлогошрсон харцаар алсыг ширтэж, гаансаа үе үхэн гутлынхаа түрийнд цохих өвөөгийн дүр төрх, аавын минь үе үехэн дуугаа хураачихаад юуг ч юм бодож суух байдлаас би эрэгтэй хүн гэж ийм л байдаг болов уу гэсэн төсөөллийг анх авч байв. Одоо ч тэр ялгаагүй тэднээр л эрэгтэй хүнийг тодорхойлж, дүйж боддог. Яг энэ төсөөлөл минь "Эцсийн тушаал" жүжгийн өдөржин өөрийн түүхийг айлд хуучилчихаад жаахан гундуухан мордох өвгөнөөс илт харагддаг. Хаа нэг өвөөгөө санахаараа тэр хэсгийг гүйлгэж үзэхэд дотор нэг зүйл огшиж, түүний дотор нурж байгаа даа гэж бодохоор эрхгүй сэтгэл өвдөх ч өвөөгөө харсан шиг болж тайвширдаг. Магад одоо аливаа нэгэн асуудалд тийм гүн гүнзгий, уужимхан хандах хүн хэр бол гэж ч бодогдох. Ерөөс монгол эр хүнийг жинтэй цөөн үг, дотоод сэтгэлийн илэрхийлэл л чимдэг гэмээр. С.Дашдооровийн "Өвгөн шувуу" зохиолын Жав өвгөн ч мөн ийм л нэгэн хөх өвгөдийн нэг. Анх уран зохиолын хичээл дээр "Өвгөн шувуу" зохиолыг уншихад өвөө минь хачин ихээр санаанд бууж билээ.

МУАЖ А.Долгорын "Эр хүн" дуунд

"Чухам үнэнийг цөөн үгээр хэлдэг

Чулуу шиг хатуу ч уяхан сэтгэлтэй...хэмээн эрэгтэй хүнийг тун сайхан тодорхойлсон байдаг. Үнэхээр цөөн үгээр зөөлөн ярьдаг, дотроо уяхан хүмүүсийг л эр хүн гэх болов уу. Уул шиг ханхар, том эр хүн атлаа жаахан халамцахаараа аав, ээж, анд нөхдөө ярьж уйлна. Тэгээд л " Эр бор харцага жигүүрэндээ хүчтэй..." гэж дуулаад уудам талдаа эрх чөлөөтэй давхина. Ийм л монгол эр хүн, аавууд олон байгаасай. Үргэлж сэтгэлийн голд, уудмын холоос гэрэлтэж, гийгүүлж, ивээж, хүрч боломгүй хүндтэй байгаасай гэж боддог. Гэвч одоо эсэргээрээ болжээ. Тухтай суугаад бодож, чимээгүй байх нь битгий хэл бүх зүйлийн өмнүүр орж, бүхний түрүүнд гүйж, хэрүүл маргаан тарих эрэгтэй хүмүүс их болжээ. Тэгээд түүнийгээ Монгол эр хүний шулуун шударга зан, жудаг гэж өмгөөлж, зөвтгөнө. Өнөө гэрийн багана, ханийн түшиг, талын эр бор харцагатай зүйрлэмгүй доройтож, ааш аяг нь ч эвдрэх нь олон болжээ. Гэхдээ бүхэлдээ эвдэрч, доройтоогүй л дээ. Ер нь доройтож, бүдгэрэх гээд байна уу гэлтэй.

2020 оны Үндэсний статистикийн газрын судалгаагаар монгол эрэгтэй хүний дундаж наслалт 66 байх бөгөөд архи, тамхинаас үүдэн нас баралт өндөр бүртгэгдэж байгаа аж.

Эрэгтэй хүний хувьд тааруухан, асуудалтай зүйлс гэвэл эдгээрийг л дурдмаар байна. Бусдаар бол цог золбоотой, эрэлхэг дайчин монгол эрчүүд алт шиг зан чанараа дотроо тээсэн хэвээр, уян зөөлөн, урагшлан тэмүүлсэн хэвээр буй. Дэвжээн дээр ч, дэлхийн талд ч , хилийн манаанд ч, галын шугаманд ч тэд дүүлж, нисэж, туг шиг намирдаг. Үнэхээр эрчүүд байхгүй байсан бол олон зүйл эзгүйрч, орон зайгаар нь дутаж, хүч тэнхээ ч хүрэлцэхгүй байсан болов уу.

Хаа нэг халамцаж уйлж болох л байх, эр хүн гэдэг. Гэхдээ урт холын ухаанаа эвдэлж, бодлоо сандаачилж, уужуу тайван зангаа яарч, тэвдсэнээр сольж, алив зүйлийн түрүүнд дуугарч, муухай үгийг хэлэлцэх зан эр хүнд, тэр дундаа Монгол эр хүнд зохихгүй. Угаас тайван, урт бодолтой, нүдэндээ галтай, амны билэгтэй, итгэл дүүрэн зан чанар л Монгол эр хүнд бий. Үүнийг би өвөө, аав хоёроосоо анхлан ухаарч, харсан. Ерөөс уужуу тайвуухан тамхиа баагиулан суух сайхан эр хүн ховордоод байх шиг. Тэнүүн, тэнэгэр, ханхар сүрлэг уул шиг эр хүн болж өсөх гэж, аавыгаа, ахыгаа харж суугаа шүү хүүхдүүд чинь. Ховордож, бүдгэрэх биш нэмэгдэж, олшроод, "Монгол эр хүн" гэж ийм л байдаг даа гэж анхлан харсан бодлыг минь ханатал бахархуулаасай, эрэгтэй хүн бүр.

Монгол эр хүний төрөлх зан чанар л бүдгэрэхгүй байгаасай

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 1

Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2023-03-19 00:44:35

Зочин: Уужуу тайвуухан тамхи баагиулан суух сайхан эр хүнийг олшруулмаар байна. Тамхи ч татахгүй гүйж харайгаад байж хэрэггүй л дээ