Эргэлт.мн мэдээллийн сайт орон нутгийн сонгуулийг угтан аймаг, дүүргийн удирдлагууд хийгээд ИТХ-ын төлөөлөгч нарын хийсэн ажил, мөрийн хөтөлбөрт “дүн” тавьж байгаа билээ. Тэгвэл энэ удаа Дорноговь аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч нарыг онцолж байна. Тус аймгийн ИТХ-ын 33 төлөөлөгчийн 28 нь МАН, дөрөв нь АН-аас сонгогдсон бол нэг төлөөлөгч бие даагч юм. Ийм бүрэлдэхүүнтэйгээр үйл ажиллагаа явуулж эхэлсэн аймгийн “парламентын гишүүд” өнгөрсөн дөрвөн жилийн хугацаанд хийж, бүтээсэн ажил ховор, өөрсдийнх нь хөрөнгө л өссөн үр дүнтэй сонгуулийн шинэ циклийг эхлүүлж байна.

БОЛОВРОЛЫН ЗЭЭЛИЙН САНГИЙН ЗЭЭЛЭЭ ТӨЛӨӨГҮЙ ГЭГДДЭГ С.ОДБАЯР

Дорноговь аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч, Сайншанд сумын Засаг дарга асан Сайнхүүгийн Одбаяр нь 2010 онд АНУ-ын Аляска Фербанкс их сургуульд суралцахаар 32 мянган ам.долларын зээл авсан боловч эргүүлэн төлөөгүй гэх мэдээлэл жилийн өмнө хэвлэлээр гарч байв. Тэрбээр энэ талаараа ямар нэгэн байр суурь илэрхийлээгүй бөгөөд зээл авсан иргэдийн мэдээлэл дотор түүний нэр байгаа юм.

С.Одбаяр нь Дорноговь аймгийн Стандартчилал, хэмжил зүйн төвд Нэгдсэн лабораторийн эрхлэгч, чанарын менежер, аймгийн ЗДТГ-т Хүнс, хөдөө аж ахуйн бодлого зохицуулалт хариуцсан мэргэжилтэн, Шанд сумын Засаг дарга, аймгийн Засаг даргын орлогчоор ажиллаж байжээ. Мөн 2013 оноос Дорноговь аймгийн МАН-ын дэд дарга, Сайншанд сумын МАН-ын хорооны дарга, МАН-ын Бага хурлын гишүүн, 2016 оноос хойш аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгчөөр ажиллаж байгаа аж.

Түүний хөрөнгө, орлого ч өнгөрсөн жилүүдэд тасралтгүй өсөж иржээ. АТГ-т тайлагнасан хөрөнгө, орлогын мэдүүлгийг нь харвал, 2019 онд түүний орлого 36 сая төгрөг байснаа 2023 онд 231 сая болж зургаа дахин нэмэгдсэн байдаг. Мөн гэр бүлийн орлого нь 13 саяас 54 сая төгрөг болж өссөн байна. Нийтийн нэг орон сууц, үйлчилгээний зориулалттай гурван барилга, нэг гараашаа 2019 онд 219 саяар үнэлж байсан бол дараа жил нь нийтийн орон сууц нь хоёр болон нэмэгдэж, нийт үнэлгээ нь 2023 онд 640 сая төгрөг болжээ. Тэрбээр мөн эзэмших, өмчлөх нийлсэн 10 газраа 36 сая төгрөгөөр үнэлсэн байх юм. Дансандаа 47 сая төгрөгийн хадгаламжтай бөгөөд “Одган шанд” ХХК-ийг эзэмшдэг. Түүний 2023 онд мэдүүлсэн хөрөнгө, орлого нь нэг тэрбумыг давж байгаа бөгөөд 277 сая төгрөгийн зээлтэй, тэрбумтан төлөөлөгч юм. Тэрбээр мөн аймгийн ИТХ-ын сонгуулийн 10-р тойрог нэгдүгээр багт нэр дэвшиж байна.

АВЛИГЫН ХЭРЭГТ ХОЛБОГДСОН Б.ХҮДЭРБОЛД

Дорноговь аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч, АТҮТ-ийн дарга асан Батчулууны Хүдэрболд нь эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн гэх мэдээлэл байсхийгээд л гардаг. Хамгийн сүүлд түүнийг энэ хэрэгтэй холбоотойгоор АТГ-аас шалгаж байгаа талаарх мэдээлэл гарчээ. Тодруулбал, Б.Хүдэрболд нь албан тушаалын байдлаа ашиглан удаа дараа авлига авч, байр, машин худалдан авсан гэнэ. Мөн нүүрс тээврийн бизнес эрхэлснээс гадна аав, ээж нь мөнгийг нь бусдад зээлүүлэн эргэлдүүлдэг гэх мэдээлэл гарсан байдаг.

Түүний хөрөнгө, орлого өнгөрсөн жилүүдэд мөн огцом өсжээ. АТГ-т 2019 онд мэдүүлснээр түүний орлого 12 сая байсан бол дөрвөн жилийн дараа буюу 2023 онд 118 сая болж, 10 дахин нэмэгдсэн байгаа юм. Мөн тухайн үед гэр бүлийн орлогогүй хэмээн мэдүүлж байсан бол өнгөрсөн онд гэр бүлийн орлого нь 68 сая төгрөгт хүрчээ. Цааш сөхвөл, таван жилийн өмнө ямар нэгэн орон сууц, барилга, авто зогсоолгүй байсан тэрбээр 2023 онд 424 сая төгрөгөөр үнэлэх нийтийн хоёр орон сууц, хоёр авто зогсоол, нэг дуусаагүй барилгатай хэмээн мэдүүлсэн байна. Түүнчлэн 20 сая төгрөгийн тээврийн хэрэгсэл нь 110 сая болж, 70 сая төгрөгийн мал нь 180 сая,15 сая төгрөгийн үнэт эдлэл нь 25 сая төгрөг болж, огт авлагагүй байсан тэрбээр 30 сая төгрөгийн авлагатай болсон байдаг. Б.Хүдэрболд “Сүлдэнэ хөх хайрхан” ХХК-ийг эзэмшдэг бөгөөд 184 сая төгрөгийн зээлтэй гэнэ. Түүний хөрөнгө, орлого 2019 онд 120 сая төгрөг байсан бол 2023 онд 966 сая болж, найм дахин нэмэгджээ.

ХӨРӨНГӨ, ОРЛОГО НЬ ӨССӨН БОЛОН ТЭРБУМТАН ТӨЛӨӨЛӨГЧ НАР

Дорноговь аймгийн төлөөлөгч нараас хөрөнгө, орлого нь огцом нэмэгдсэн болон тэрбумыг давсан төлөөлөгч нарыг танилцуулъя.

Идэрмаагийн Батсүрэн төлөөлөгч АТГ-т 2020 онд өөрийн орлогоо найман сая, гэр бүлийн орлогоо 383 сая төгрөг хэмээн мэдүүлсэн байдаг. Харин гурван жилийн дараа түүний орлого 26 сая болж, гурав дахин, гэр бүлийн орлого нь 480 сая болж нэмэгджээ. Мөн 50 сая төгрөгийн машинаа 120 сая төгрөгийн хоёр машин болгож, 22 сая төгрөгийн үнэт эдлэл нь 47 сая төгрөг болж өссөн байна. “Ундрах улаан уул” ХХК, Улаан уул ундрах хоршоог эзэмшдэг тэрбээр 400 сая төгрөгөөр үнэлэгдэх нэг хашаа байшин, үйлчилгээний зориулалттай хоёр барилга, дуусаагүй гурван барилгатай. Түүний 2023 онд мэдүүлсэн хөрөнгө, орлого нь 1.25 тэрбум төгрөгт хүрч байна.

Аймгийн ИТХ-ын төлөөлөгч, АТҮТ-ийн салбарын дарга асан Алтангэрэлийн Хатансайхан нь 2019 онд өөрийн орлогоо 16 сая, гэр бүлийн орлогоо 87 сая төгрөг хэмээн мэдүүлсэн байдаг. Гэтэл үүнээс дөрвөн жилийн дараа өөрийн орлого нь 27 сая, гэр бүлийн орлого нь 145 сая төгрөг болж нэмэгджээ. Мөн 140 саяар үнэлсэн нийтийн нэг орон сууцаа хоёр болгосноор нь үнэлгээ нь 300 саяыг давсан байна. Үүгээр зогсохгүй зургаан сая төгрөгийн машинаа 135 сая төгрөгийн “Lexus, GS 300” маркийнх болгон шинэчилжээ. Түүнчлэн 15 сая төгрөгийн мал нь 94 сая төгрөг болж, 532 мянган төгрөгийн хадгаламж нь 59 сая төгрөг болсон байгаа юм. Улмаар түүний 2023 оны хөрөнгө, орлого нь 808 сая төгрөг болжээ.

ИТХ-ын төлөөлөгч, Замын-Үүд сумын Засаг дарга асан Найдангийн Алдарбаяр нь 2019 онд өөрийн орлогоо 13.2 сая, гэр бүлийн орлогоо 31.2 сая төгрөг хэмээн мэдүүлсэн бөгөөд дөрвөн жилийн дараа эдгээр нь хоёр дахин нэмэгдэж, өөрийн орлого нь 29 сая, гэр бүлийн орлого нь 73  сая төгрөг болсон байдаг. Мөн 305 сая төгрөгийн амины хоёр, нийтийн нэг орон сууцаа 666 сая төгрөгөөр үнэлэгдэх амины нэг, нийтийн хоёр орон сууц болгожээ. Түүнчлэн 2019 онд малгүй, үнэт эдлэлгүй, авлагагүй байсан тэрбээр өнгөрсөн онд 43 сая төгрөгөөр үнэлэгдэх мал, 20 сая төгрөгийн үнэт эдлэл, 30 сая төгрөгийн авлагатай болсон аж. Түүний өнгөрсөн онд мэдүүлсэн хөрөнгө, орлого нь 895 сая төгрөгт хүрчээ.  

ИТХ-ын төлөөлөгч Даваацэрэнгийн Сансардулам нь 2020 онд 500 саяар үнэлэх нийтийн нэг орон сууц, үйлчилгээний зориулалттай нэг барилгатай байсан бол 2023 онд үйлчилгээний зориулалттай барилгаа хоёр болгон нэмж, 790 сая төгрөгөөр үнэлэх болжээ. Мөн 10 сая төгрөгийн машинаа 179 сая төгрөгийн “Land Cruiser 200” болгон шинэчилсэн байна. Тэрбээр “Маралшанд”, “Голден каус трейдинг” ХХК-ийг эзэмшдэг бөгөөд 973 сая төгрөгийн зээлтэй хэмээн мэдүүлжээ. Түүний өнгөрсөн оны хөрөнгө, орлого нь нэг тэрбум төгрөг давж байна.

Төлөөлөгч Лувсандоржийн Бүрэндэлгэр нь АТГ-т 2020 онд өөрийн орлогоо 44 сая хэмээн мэдүүлж байсан бол өнгөрсөн онд орлого нь 162 сая төгрөг болж нэмэгдсэн байдаг. Мөн тэрбээр 1.4 тэрбум төгрөгөөр үнэлэгдэх нийтийн дөрвөн орон сууц, үйлдвэрлэлийн зориулалттай нэг барилга, нэг авто зогсоол, 150 сая төгрөгийн газартай. “Рос-энерго”, “Оиул трас”, “Шонхор манинг”, “Женерал фүүс” ХХК-уудын 40-50 хувийг эзэмшдэг тэрбумтан төлөөлөгч юм.