Улсын баяр наадмын өдрүүдээр гэр бүл, найз нөхдөөрөө аялах газар хайдаг билээ. Бид найдмаар аялахад тохиромжтой найман нуурыг танилцуулж байна.

“Хөвсгөл нуур”

Улаанбаатар хотоос 770 орчим км зайд, Хөвсгөл аймгийн төв Мөрөн хотын ойролцоо орших Хөвсгөл нуур нь Монгол Улсын хамгийн том, хамгийн гүн цэнгэг устай нуур юм. Тус нуур нь “Монголын Швейцар” хэмээн нэрлэгдэх бөгөөд байгалийн үзэсгэлэнт дүр төрх, цэвэр тунгалаг ус, тайга, цаст уулсын хослолоороо жуулчдын анхаарлыг татдаг. Нуурын урт нь 136 км, гүн нь 262 метр хүрдэг бөгөөд дэлхийн нийт цэнгэг усны нэг хувийг агуулдаг гэж тооцогддог. Байгалийн онгон төрхөө хадгалсан, мөстлөгийн гаралтай энэ нуур нь олон зүйлийн ан амьтан, ургамалтай. Нуурын эрэг дагуу эко аялал жуулчлалын баазууд, амралтын газар олон бий. Завиар зугаалах, дугуйн аялал хийх, морин аялал зохион байгуулах зэрэг төрөл бүрийн аяллын үйл ажиллагаа өргөн дэлгэр. Хөвсгөл нуур нь Монголын аялал жуулчлалын зүрх бөгөөд наадмын амралтын өдрүүдэд гэр бүл, найз нөхдөөрөө аялж зугаалах хамгийн тохиромжтой газруудын нэг билээ.

“Ногоон нуур”

Хурган нуур  Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумаас баруун хойш зүгт 40 орчим км-т оршдог. Улаанбаатараас авто замаар 850 орчим км зам туулан хүрэх боломжтой бөгөөд аймгийн төвөөс хөдлөх зам нь уулын өвөрмөц үзэсгэлэнт маршруттай. Нуурын ус тунгалаг цэнгэг бөгөөд усны гадаргуу нь хэвийн үед гялалзсан ногоон туяатай харагддаг. Хурган нуур нь олон төрөл зүйлийн загас, шувуу амьдардаг, экосистемийг бүрдүүлдэг бөгөөд загасчид, байгаль судлаачдын анхаарлыг татдаг. Эргэн тойронд уулсын хормой, хангай төрхтэй, хээр талын хослол үүсгэсэн үзэсгэлэнт байгалийн дүр зургийг харах боломжтой. Нуурын ойролцоо цөөн хэдэн амралтын бааз, гэр кемпүүд байрлах бөгөөд байгальтай ойр, амар амгалан, тайван амрах боломжтой. Аялал жуулчлалын хувьд загасчлал, усан аялал, гэр бүл, найз нөхдийн амралт, байгальд зугаалах боломжууд өргөн. Хурган нуурын орчинд байгалийн гэрэл зураг авах, байгалийн үзэсгэлэнг сонирхох аялагчид ихээр зорьж очдог.

“Хар зүрхний хөх нуур”

Улаанбаатар хотоос зүүн зүгт 180 орчим км-ийн зайд, Төв аймгийн Мөнгөнморьт сумын уулсын хормойд байрлах Хар зүрхний Хөх нуур нь Монгол орны байгалийн болон түүхийн үнэ цэнийг шингээсэн онцгой аялал жуулчлалын цэг. Тус нуур нь Чингис хааны тухай олон домог, түүхийн өгүүлэмжтэй холбоотой. XIII зууны Монголын эзэнт гүрний эхэн үед Их Монгол Улсыг байгуулсан цагаар хар зүрхтэй баатар нар энэхүү нуурын дэргэд андгай өргөж, амар амгаланг эрсэн гэх домог олон зууны турш ам дамжин яригдсаар ирсэн. Нуурын эрэг орчмын “Хар зүрхний хөшөө дурсгал” хад чулуун сийлбэр нь уг түүхийн гэрч болдог. Хөх нуурын ус тунгалаг, цэнгэг бөгөөд уулсын булаг шанд, тайгын ногоон ой, нарс хушны ширэнгэн ой гэрэл зурагчид “байгалийн амгалан тэнгэр” хэмээн тодорхойлдог. Өглөөний манан, жаргах нарны туяа, тэнгэрийн цэнхрийн тусгалыг харах боломжтой.

“Хурган  нуур”

Монгол Улсын баруун хэсэг Завхан аймгийн нутагт орших байгалийн өвөрмөц тогтоцтой, үзэсгэлэнт цэнгэг устай нуур. Хурган нуур Завхан аймгийн, Тосонцэнгэл сумаас баруун хойш зүгт 40 орчим км-т оршино. Улаанбаатараас авто замаар 850 орчим км зайтай оршдог. Эргэн тойронд уулсын хормой, хангай төрхтэй, хээр талын хослол үүсгэсэн үзэсгэлэнт байгалийн дүр зураг бий. Хурган нуурын ойролцоо цөөн хэдэн амралтын бааз, гэр кемпүүд байрлах бөгөөд байгальтай ойр, амар амгалан, тайван амрах боломжтой.

“Тэрхийн цагаан нуур”

Архангай аймгийн Тариат сумын нутагт, Хорго-Тэрхийн цогцолборт газрын төвд орших Тэрхийн Цагаан нуур нь галт уулын дэлбэрэлтийн улмаас үүссэн өвөрмөц тогтоцтой, үзэсгэлэнт нуур юм. Улаанбаатар хотоос баруун тийш 600 гаруй км зайд орших энэхүү байгалийн толь нь төвийн бүсийн аялал жуулчлалын нэгэн чухал цэг. Тэрхийн Цагаан нуур нь Хорго галт уулын дэлбэрэлтээс үүдэн урссан халуун хайлмаг Тэрхийн голын усыг боосноор үүссэн. Нуурын урт 16 км, өргөн нь 6 км, гүн нь 20 метр бөгөөд нийт талбай нь 61 км². Эргэн тойронд хүрмэн чулуу, лаваар бүрхэгдсэн өвөрмөц бүтэцтэй. Тус нуур нь цэнгэг устай, байгалийн цэвэр орчинд оршдог бөгөөд ойн зурвас, уулархаг газрын хослолтой. Нуурын эрэг дагуу олон амралтын бааз, гэр кемпүүд ажилладаг. Аялагчид завиар нуур тойрон аялж, морин аялал хийж, дугуйн замаар тойрон аялж, газар нутгийн соёл, ахуйтай танилцах боломжтой. Мөн нуурын хойд хэсэгт орших Хорго галт уул руу богино аялал хийхэд тохиромжтой. Нуурын эргэн тойронд элсэн манхан, чулуулаг хяр, чулуурхаг эрэг зэрэг байгалийн олон янзын тогтоцтой. Нуурын баруун хэсэгт орших Тэсийн голын цутгал орчим, хойд талаас эх авсан Зүүнговь сум орчмын эрэг хамгийн тохиромжтой аяллын бүсэд тооцогддог.

“Хар ус нуур”

Улаанбаатар хотоос баруун хойд зүгт ойролцоогоор 250 километрийн зайд оршдог. Хар ус нуур нь Монголын төвийн бүсийн цэнгэг, тунгалаг усны томоохон тогтоц юм. Хэнтий аймгийн Дархан сумын нутагт байрлах энэхүү нуур нь байгалийн олон янзын тогтоц, амьтан ургамлын төрөл зүйлсээр баялаг бөгөөд аялал жуулчлал, амралтын газар хөгжиж буй цэг болжээ. Засмал замтай бөгөөд байгалийн үзэсгэлэнт газруудыг дайран өнгөрөх тул аялал зугаалга сонирхогчдын очихыг хүсдэг газруудын нэг. Хар ус нуурын ус тунгалаг, гүн хар өнгөтэй бөгөөд энэ нь нуурын гүн болон доод давхаргын органик бодисын нөлөөгөөр бий болсон. Энэ өвөрмөц өнгө нь нуурын нэрийг тодорхойлж өгдөг.

“Далайн цагаан нуур”

Улаанбаатар хотоос зүүн тийш ойролцоогоор 950 км зайд орших Далайн цагаан нуур нь Сүхбаатар аймгийн Асгат сумын ойролцоо байрладаг. Ус нь тунгалаг, цэнгэг бөгөөд оройдоо гадаргуу нь цагаан туяатай өнгөөр гэрэлтдэг нь нуурын нэрлэх шалтгаан болжээ. Эргэн тойронд уулс, ойн ногоон бүс, хээр тал зэрэг байгалийн олон янзын тогтцууд бий. Хавар, зун улиралд шувуу ажиглах, гэрэл зураг авахад тохиромжтой.

“Шарга нуур”

Шарга нуур Төв аймгийн Борнуур сумын нутаг дэвсгэрт оршдог. Тус нуур цэнгэг устай, байгалийн унаган төрхөө хадгалсан өвөрмөц тогтоцтой нуур юм. Улаанбаатар хотоос авто замаар ойролцоогоор 150 км зайд байрладаг. Шарга нуур нь Борнуур сумын төвөөс нутгийн замаар ойролцоогоор 20 км зайд оршино. Шарга нуурын ус тунгалаг бөгөөд хавар, зуны цагт гүн хөх, ногоон өнгийн туяатай харагддаг. Нийслэлд ойр агаар цэвэр, орчны дуу чимээ багатай тул амарч, эрүүл мэндээ сэргээхэд тохиромжтой.