Монгол төрийн наадмын хүчит бөхийн барилдаанд тунасан бөхчүүд сүүлийн хэдэн жил сэргээш хутгалдаж дууслаа. Сэргээш хэрэглэсэн бөхчүүд нь хэвлэл мэдээллийн хэрэгслээр “Би допинг хэрэглээгүй” хэмээн нус нулимстайгаа хутгалдан барин ард түмний нүдийг хураад дөнгөдөг болсон нь нууц биш. Тэр дундаа үндэсний бөхөөр барилдаж байгаа бөхчүүд хэрэглэж болохгүйг нь мэдсээр байж допинг хэрэглэж байгааг юу гэх вэ. Энэ жилийн хувьд Ардын хувьсгалын түүхт 100, 101 жилийн ойн баяр наадам давхацсан бөгөөд өмнө нь допинг хэрэглэсэн асуудалд орж байсан бөхчүүд зүлэг дэвжээнд барилдсан. Тухайлбал, Монгол Улсын аварга Н.Батсуурь, арслан Э.Оюунболд гэх мэт. Бүр тодруулбал, Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сумын харьяат бөх, улсын арслан Э.Оюунболдоос өнгөрсөн жил дахин допинг илэрч улмаар МҮБХ-ноос түүний барилдах эрхийг найман жилээр хасаж байлаа. Үүний дараа Э.Оюунболд Спортын арбитрын шүүхэд хандан, нэхэмжлэл гаргасан гомдлыг хэлэлцээд МҮБХ-ны шийдвэрийг хүчингүй болгон, барилдах эрхийг нь сэргээсэн байдаг.

      Шүүхийн шийдвэрт “Монголын Олон улсын ба Үндэсний спортын арбитрын 2022 оны дөрөвдүгээр сарын 28-ны өдрийн 22\011-02дугаар шийдвэрээр Монголын Үндэсний бөхийн дүрмийн 7.3-ын "о"-д заасан заалт нь Монгол Улсын олон улсын гэрээ, Дэлхийн допингийн эсрэг дүрмийн холбогдох заалттай нийцээгүй болохыг тогтоож, Монголын Үндэсний бөхийн холбооны тэргүүлэгчдийн 2021 оны арванхоёрдугаар сарын 06-ны өдрийн 05 тоот тогтоолын "Давтан допингийн зөрчил гаргасан Улсын арслан Э.Оюунболдын барилдах эрхийг найман жилээр" гэсэн хэсгийг хүчингүй болгож, барилдах эрхийг сэргээж шийдвэрлэсэн.

           Энэ жилийн баяр наадамд зодоглосон 1024 бөхийн 64 бөхөөс допингийн шинжилгээ авч БНСУ-ын итгэмжлэгдсэн лаборатори явуулсан. Шинжилгээний хариугаар зургаан бөх бүдэрсэн талаар албан бус эх сурвалжууд мэдээлж байгаа юм. Мөн нэг улсын аварга цолтноос  допинг илэрсэн байх магадлалтайг онцолж буй.  Энэ жилийн бөхийн барилдааны наймын даваанд аварга С.Мөнхбат, есийн даваанд Н.Батсуурь, П.Бүрэнтөгс нар өвдөг шороодсон бөгөөд харцага О.Хангай 10 даван түрүүлж, аварга цол хүртсэн. Хэрвээ дээрх мэдээлэл үнэн бол эдгээр дөрвөн аваргын нэгээс нь допингийн төрлийн эм, бэлдмэл илэрсэн байж болзошгүй байгаа юм.

-ДОПИНГИЙН ТӨРЛИЙН ЭМ, БЭЛДМЭЛҮҮД БА СӨРӨГ НӨЛӨӨЛӨЛ-

 -ДОПИНГИЙН АСУУДАЛД ОРЖ БАЙСАН БӨХЧҮҮД-

              Жил бүрийн баяр наадмаар допингтой бөхийн асуудал түмний чихийг дэлсээд удаж байна. Албан ёсоор шинжилгээний хариу гарахад бөхчүүд өөрсдийгөө өмөөрч элдэв худал үгээр нүүрээ талхалдаг. Энэ нь ч даамжирч бөхчүүдийн допинг хэрэглэхээс  татгалзахгүй улам ихээр хэрэглэх болсон нь энэ жилийн наадмын бөхийн шинжилгээ харуулахад ойрхон болоод байна. Улсын начин Б.Эрдэнэхүү аймгийн арслан Г.Бадрахтай барилдан өвдөг шороодсон. Тэгвэл эх сурвалжуудын мэдээлэл буйгаар Г.Бадрахаас допинг илэрч Б.Эрдэнэхүү харцага бол хүртэх магадлалтайг хэлж байгаа юм. Сүүлийн жилүүдэд допингтой холбогдсон бөхчүүдийг танилцуулбал 2019 онд улсын арслан Э.Оюунболд, улсын начин Д.Цэрэнтогтох нар юм. Харин 2020 онд наадмаар  Улсын аварга Н.Батсуурь, улсын арслан Р.Пүрэвдагва, улсын харцага Б.Бат-Орших нарын шинжилгээнээс допинг илэрсэн. Эдгээр бөхчүүдэд 11 сараас хоёр жилийн хугацаанд барилдах эрхийг нь хасаж байсан билээ.

-ДОПИНГИЙН СУРГААР АВАРГУУД ГАР УТСАА САЛГАЖЭЭ-

              Шинжилгээний хариугаар зургаагаас долоон бөх бүдэрч нэг аваргаас допинг илэрсэн гэх албан бус эх сурвалжийн мэдээллээр бөхчүүдтэй холбогдсон юм. Тухайлбал, аварга О.Хангайгийн аав, улсын заан М.Лхагвагэрэлийн аав, аварга П.Бүрэнтөгс, арслан Б.Орхонбаяр, харцага Лха-очир, начин Э.Нямаа нартай холбогдож шинжилгээний хариундаа хэр итгэлтэй байгаа талаар тодруулсан юм. Харин нэр бүхий аваргуудын утас холбогдох боломжгүй байсан бөгөөд П.Бүрэнтөгс аварга шинжилгээний хариундаа санаа зовохгүй байгаа талаараа учирласан юм. Харин үлдсэн аваргуудын утас холбогдох боломжгүй байсан бөгөөд допинг илэрсэн гэх мэдээлэл үнэн байж болох хардлагыг төрүүлж байгаа юм.  Хэрвээ нэг аварга зургаагаас долоон бөхөөс допинг илэрсэн үнэн бол монголчууд хэзээ ч үнэн, шударга наадам үзэхгүй нь ээ. Допингтой бөхчүүдийн хөлд үрэгдэх үнэнч бөхийн тоо бас гүйцэгдэхгүй бололтой. Ямартай ч аваргууд допингийн сургаар гар утсаа санаатайгаар унтрааж, бултаагүй л байгаасай.