НАДАД Ч БАС "ТЭНГЭР ДУУГАРГАДАГ ХҮН" БИЙ

Д. Бямбасүрэн:
Соёл урлаг- Уран зохиол

2024-09-06, 586

Энэ ертөнц дээр аав, ээжийнхээ үгэнд байнга ордог. Бүр амьдралдаа тэднийхээ үг бүрийг нь ухааран сонсож, төвөгшөөхгүй хүлээн авдаг хүн бий болов уу. Магад байхыг ч үгүйсгэхгүй. Гэхдээ бага залуу явахад цөм л ухаан дутаж, уурлах, ундууцах үйлдэл нэг биш удаа гаргасан л байдаг. Энэ бүхэн "Болдоггүй юм" гэсэн хаанаас ч юм гарч ирсэн дүрэм, журам гээч зүйлээс ихэнхдээ үүддэг. “Хаалга битгий алдал", "Газар битгий тул", "Энгэрээ битгий зуу" гээд л алхам тутамд “Битгий"-чүүлтэй таарна. Яагаад ч юм, Б.Дарханхөвсгөл сэтгүүлчийн "Тэнгэр дуугаргадаг хүн" өгүүллэгийг уншаад шууд л энэ бүхэн санаанд орж, ээж, аавын уйгагүй хэлж, сануулдгийг бодсон юм. Үнэндээ цаад санаа нь биднийг болохгүй, болчимгүй зүйлсээс хамгаалах гэж л тэр шүү дээ. Хожим жаахан ухаан тэнийсэн хойноо л ингэж ойлгосноос арван жилдээ бол "Аав, ээж ямар төвөгтэй юм бэ. Байнга үглэчих юм" гэж төвөгшөөж, өөрийгөө их л том "амьтан”-аар төсөөлж байж. Энэ байдал дээрх зохиолын гол дүр Гончигтой их төстэй юм. Гэхдээ түүний ээж Дууяа болон тэдний зөрчилдөөн насны хувьд хамаагүй өндөр үе дээрээ л дээ. Зохиол "Цаад эмгэн чинь тэнгэрээ дуугаргаад эхэллээ, мөд болих янзгүй ээ" гэсээр Гончиг зун цагийн агаар салхи босго давуулан орж ирэв.

-Танаас л болж байгаа юм. Дэмий юман дээр настай хүнийг уурлуулаад, одоо ямар тавь дээр тавь, жар дээр жар наслах биш хэмээн эхнэр нь дурамжхан хариу барив. Өглөө Гончиг үнээн зэлэн дээр "Энэ муу Даргай эвэртээр энэ жил тогоо тосолбол таарна" гэснээс болж хамаг юм эхэлжээ... Үүнээс үүдэн тугал байхаас нь өөрийн гараар тэжээж, өдий зэрэгтэй мал болгосон амьтныг гэж ээж нь тэнгэрээ дуугаргаад байгаа нь энэ аж. Хамгийн гол нь өвгөнийг нутаглуулахад Даргай эвэртээр нутаглуулсан болохоор хүүгээ тийм болчимгүй үг хэлсэнд гоморхож буй нь тэр. Гэхдээ бид юмыг ард нь ухаардаг зангаар Гончиг ч мөн "Насны хярд гарсан эхийнхээ сэтгэлд сүүдэр тусгачихав уу, яав" хэмээн дөлж явсаар Гончиг оройхон хэрд ээжийнхээ гэрт оржээ. Хэрхэн буруугаа хүлээх эвээ олохгүй суутал ээж нь "Хөгшин зөнөг заримдаа муу хүүгээ үргэлж нялхаар чинь санаж, энэ айл хотын өрхийн тэргүүн, ноён нуруу болсныг мартчихаад байх юм. Аавыг чинь гэсээр энэ насыг элээж яваа болохоор хэцүү л... хэмээн зангирах үгээ цааш залгин, миний хүү санасан бодсоноо өөрийнхөөрөө хийж яваарай. Ээж нь юу гэхэв. Эхийн сэтгэл үрдээ хэзээ ч гомддоггүй юм..." гэжээ.

Бид ч бас аав, ээжтэйгээ үл ойлголцож, гомдон тунихдаа эцэст нь тэднээр аргадуулж сая нэг сэхээрдэг. Гончиг ч бас тэглээ. Гэхдээ сэтгэлд ойр, хүнээс дутахгүй хань бараа болдог мал, амьтан гэж бий. Дууяа эмгэн хүүдээ юмыг хайрлахын тухай л үглэсэн, хэлсэн. Тэр нь ч зөв байсан. Зохиолын төгсгөлд тэр тогоо тослох гээд байсан өнөө Даргай эвэртээрээ ээжийгээ нутаглуулаад ирдэг. Юм бүхэн учиртай. Тэр учрыг ойлгох ухаан дутахад аав, ээж тэднийг нөхөн хэлж, тэрхэн үедээ толгой дохиод, дараа нь харин "Үүнийг л хэлээд байж дээ" гэж ойлгуулаад дуусдаг байна. Тийм ээ, надад ч бас тэнгэр дуугаргадаг хүмүүс бий. Тэнгэрээ дуугаргах шалтгааныг нь би тарьж, тэд надад учирлаж хэлсэн ч бүрэн гүйцэт ойлгоогүй юм олон л яваа.

НАДАД Ч БАС "ТЭНГЭР ДУУГАРГАДАГ ХҮН" БИЙ

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.