Жүжгийн зохиолч, орчуулагч, профессор Н.Пүрэвдагвын “Жүжиг тэмдэглэл эргэцүүлэл” ном уншигчдын хүртээл болжээ. “Кихот ноён”, “Амьгүй албат”, “Фауст” зэрэг дэлхийн сонгодгуудыг тайзны бүтээл буюу жүжгийн зохиол болгосноос гадна У.Шекспир, Карло Гольдони, Карло Гоцци, Бернард Шоу, Бертольд Брехтийн бүтээлийг эх хэлнээ хөрвүүлсэн тэрбээр “Жүжиг тэмдэглэл эргэцүүлэл” номынхоо тухай “...Эцэст нь жүжиг бол үнэнээс чухам үнэнийг шигшин үзүүлдэг урлаг. Харин найруулагч, хөгжмийн зохиолч, зураач, жүжигчдийг хамтран үнэний эрэлд мордох сэдэл нь зохиол байдаг. Өөрөөр хэлбэл тайзны уран бүтээл гэдэг гүн ухааны нэгдэл, цаг хугацаа орон зайн орчилд үзэгчдийг хөтлөн хийдэг танин мэдэхүйн аяллын гараа байдаг гэх зарчмыг баримтлан ийнхүү уншигч Танаа хийсэн зарим нэг ажлаа эмхэтгэн өргөн барив. Болгоогтун” гэжээ.
Н.Пүрэвдагвын ном нь зохиол, орчуулга, тэмдэглэл, эргэцүүлэл, тухай гэх дөрвөн бүлгээс бүтжээ.
Дөрвөн гартай хүн байдаггүй ч дөрөв, зургаан гартай бурхан байдаг. Жишээлбэл морин толгой буюу Хаянхирваа бурханыг зургаан мутартай, мутар тус бүртээ очир, навч, жад, сэлэм зэрэг бэлгэт зэвсэг атгасанаар цутгаж урласан байдаг. Тэрэн шиг бичиг, зохиол, орчуулга, сурвалжлагын дөрвөн зэвсэг барьсан нэг хүн байх юм. Тийм хүн олон биш. Гэхдээ олны дундаас онцгой нь цөөн. Тэдний нэг нь Норовын Пүрэвдагва юм
Дэлхийгээр нэг тарчихсан, хийчихсэн бүтээчихсэн юмыг Монголд тавьж яах гээд байгаа юм бэ гэхээр Монголын театрын жүжигчдийн уран чадвар, хөгжим, тайз, найруулга гээд бүлээр нь авч үзэхээр ямар төвшинд байгаа юм бэ гэдгийг харуулах, сорих гэсэн энгийн атлаа том зорилго байгаа юм.
Зарим хүн сонгодог жүжиг тавина гэдгийг алдарших гэж ойлгоод байдаг. Энэ бол биш. Хүний огт мэддэггүй хайрын жүжиг тавих нэг өөр хэрэг. Дэлхий мэддэг том бүтээлийг тавих бас их өөр Уран чадварыг бид үзүүлнэ гэж адгаж адайрч хийж байгаа юм.
Ер нь анзаараад байхад манайх эмгэнэл, мелодрам хоёрыг сайн тоглодог. Харин Кихот өөр. Жаргаад байгаа ч юм шиг, эмгэнээд ч байх шиг, инээмээр ч юм шиг алагласан байх жишээтэй.
Аль улс үндэстэнд нэг мөнхийн сэдэв байдаг. Үнэн, худал нь мэдэгдэхгүй, бас хэзээ ч бүтдэггүй атлаа сэтгэл зүрхэнд ойрхон тийм сэдэв. Манайд жишээ нь Далан худалчийн үлгэр, шилийн сайн эрсийн тухай домог Гадаадын улс орнууд Мянгуужин, тэнэг Иван гэх мэтээр өөр өөрийн Кихоттой байдаг.
Монгол хүн морио жүчээнд хашаад байдаггүй. Морины тоног хэрэглэл. зэл уяа, уурга хуйв гээд ялгаатай. Тиймээс орчуулагч Пүрэвдагва бид хоёр яриад нэгэнт тавьж байгаа юм чинь монгол болгоё гэж шийдсэн.
Энэ жүжгийн өөр нэг, чангахан дуугарах гээд хүсээд буй санаа нь манай “Өвгөн, шувуу хоёр" гэж дуунд байдаг “Өтлөе гэж өтөлсөнгүй өнгөт орчлонгийн жамаар өтөллөө..." гэдэг үгэнд дөрөөлж байгаа юм
Хүний эмгэнэл, хүний болохгүй байгаа юмны талаар ярихаар хүлээж авахгүй байна. Тэгсэн хэрнээ монголчууд адуутай холбоотой асуудлыг эмзэг хүлээж авдаг их сонин сэтгэхүйтэй.
Унаж эдэлж байсан адуу нь нүд анина. Эдэлж байсан морь ч үгүй, эзэмшиж байсан эзэн нь ч үгүй болно. Амьдралын төгсгөл ирэхэд адуу, хүн хоёроос юу үлдэв гэдэг л сонин.
Н.Пүрэвдагвын орчуулсан жүжгүүд манай театруудын тайзан дээрээс монгол үзэгчидтэй нэг бус удаа ярилцсаар байгаа нь хавтсанд ороод тавиур дээр хэвтэж байдаг зарим зохиолоос илүү амьдлаг үйлчилгээтэйгээрээ бас онцлог юм.
"ЖҮЖИГ ТЭМДЭГЛЭЛ ЭРГЭЦҮҮЛЭЛ" НОМООС ОНЦЛОХ 10 ЭШЛЭЛ |
|
2025-05-14 07:00:00
2025-05-14 07:00:00
2025-05-14 07:00:00
2025-05-14 07:00:00
2025-05-14 07:00:00
2025-05-14 05:00:00
2025-05-13 18:25:08
2025-05-13 18:01:35
2025-05-13 17:29:34
2025-05-13 17:11:55
2025-05-13 16:20:55
2025-05-13 16:00:27
2025-05-13 15:50:06
2025-05-13 15:39:40
2025-05-13 15:28:44
2025-05-13 15:23:55
2025-05-13 15:14:14
2025-05-13 15:09:56
2025-05-13 13:13:40
2025-05-13 13:08:48
2025-05-13 12:29:35
2025-05-13 11:30:52
2025-05-13 08:59:26
2025-05-13 07:00:00
2025-05-13 07:00:00
2025-05-13 07:00:00
2025-05-13 07:00:00
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц |
7509-1188 |