Монгол Улсад сүүлийн жилүүдэд эмэгтэй уяач битгий хэл, эрэгтэй уяач цөөрөөд байгаа билээ. Харин бусдаар морио уяулж, алдар, цол хүртдэг УИХ-ын гишүүд,  дарга, нар олширсон.  Жил ирэх тусам мал, маллах хүн цөөрч, хөдөөний малчид маань хот, суурин газар руу шилжих, их нүүдэл үргэлжилж байгаа.  Манай улсад хуруу дарам цөөн эмэгтэй уяачид байдаг. Тэдний нэг болох Өвөрхангай аймгийн Тарагт сумын залуу уяач Цэдэн-Ишийн Наранцэцэгтэй ярилцлаа. Тэрбээр малаа маллаж, хурдан морь уяхын хажуугаар уламжлалт  морьт харваагаар хичээллэж байгаа юм.

–Миний дүү өөрийгөө манай уншигчдад танилцуулахгүй юу?

       -Намайг Цэдэн-Ишийн Наранцэцэг гэдэг.

–Аль аймаг, хотод төрж, өссөн хүүхэд үү?

      -Өвөрхангай аймгийн Тарагт суманд төрж, өссөн.

-Одоо хэдэн настай вэ?

      -Одоо 22 настай

 –Ажил хийдэг үү, их, дээд сургуулийн оюутан уу?

       -Их сургуулиа төгсчихсөн.

 -Адуу, малтай хэр ойр өссөн хүүхэд вэ?

        -Хөдөө төрж өссөн болохоор мэдээ орсон цагаасаа л адуу, малтай ойр өссөн. Анх дөрвөн настайдаа морь унаж сураад л таван настайгаасаа хурдан морь унаж эхэлсэн.

–Дунд сургуульд байхдаа ямар спортын төрлөөр хичээллэдэг байсан бэ?

         -Дунд сургуульд байх  үедээ спортоор хичээллэдэггүй хүүхэд байсан. Зав зай гарвал л шууд хөдөө явдаг байлаа. Заримдаа хичээлээ таслаад л явчихдаг байсан.  

–Яагаад морин спорт, морьт харвааны спортыг сонгож хичээллэх болсон юм бэ?

        -Ер нь морьт харвааны спортыг их сонирхдог. Харин хичээллэх боломж, нөхцөл бүрдэж өгөхгүй болохоор явж чаддаггүй байсан. Хавар аавын найзууд гэж хүмүүс ирээд “Өвөрхангай аймагт морьт харвааны клуб байгуулагдаж байгаа. Заавал ирээрэй” гээд явсан юм. Тэр үеэс анх морьт харвааны спортоор хичээллэх эхлэл тавигдсан.

–Морин спорт, морьт харвааны ямар зэрэг, цолтой тамирчин бэ?

        -Би хичээллэж эхлээд удаагүй болохоор одоогоор зэрэг, цол байхгүй. Сонирхон хичээллэж эхэлж байгаа.

-Одоо ямар клубт, хэн багшийн удирдлага дор бэлтгэл, сургуулилалтаа хийж байгаа вэ?  

       -Одоогоор клубээсээ гарсан байгаа. Анх “Арвайн дайчид” морьт харвааны клуб дээр бэлтгэл хийдэг байсан.

–Морьт харвааны спортоор хичээллэсэн үеэс хойших томоохон амжилтаасаа сонирхуулахгүй юу?

       -Морьт харваагаар хичээллэж эхэлж байгаа сонирхогч болохоор одоогоор том амжилт гаргаж амжаагүй л байна, хэ хэ хэ.

–Морьт харваанаас гадна өөр юу хийх дуртай вэ?

        -Ер нь багаасаа адуу, малтай ойр өссөн. Тийм болохоор том болоод хурдан морины унаач хүүхдээс хасагдаад морь уяж эхэлсэн.

-Уяачийн эрдмийг хэнээс өвлөн авсан бэ?

    -Уяачийн эрдмийг ааваасаа өвлөн авсан даа. Манай аав “Аймгийн алдарт уяач” цолтой хүн байдаг.

- Миний дүү  одоо улс, аймаг, сумын ямар цолтой уяач вэ?

     - Би залуу уяач л даа.

-Хэд дэх жилдээ морь уяж байгаа вэ?

      -Бие дааж, хурдан морь уяад хоёр жил болж байгаа.

-Ямар насны хэдэн морь уядаг вэ?

    -Энэ жил гурван насны морь уясан.

-Улс, аймаг, бүсийн уралдаанд морьд нь хэр дээгүүр уралдсан бэ?

     -Улс, аймаг, бүсийн наадамд яваагүй ээ. Энэ жил суманд л уралдсан

-Аль аймгийн ямар суманд уралдсан бэ?

      -Өвөрхангай аймгийн Тарагт сумандаа уралдсан.

-Уясан морьд нь хэр дээгүүр давхисан бэ?

      -Тарагт сумын наадамд азарга, үрээ хоёроо уралдууллаа. Азарга маань айргийн гуравт, үрээ маань арваар давхисан.

–Танай гэр бүлд морьт харваагаар хичээллэдэг өөр хүн бий юу?

        -Би үеэл дүүдээ “Хамт хичээллэх үү” гэсэн санал тавьсан юм. Тэгээд одоо үеэл дүү маань надтай хамт хичээллэж байгаа.

 -Чөлөөт цагаараа морьт харваанаас гаднаа өөр юу хийх дуртай вэ?

        -Зуны цагт бол морио уядаг. Өвөл бол морьдоо эдлээд л, тэжээгээд байж байдаг даа.

–Ирээдүйн зорилго, хүсэл мөрөөдлөө сонирхуулахгүй юу?

      -Морьт харваагаараа тууштай хичээллээд олон олон тэмцээнд орж амжилт гаргах зорилготой байгаа.

-Одоо дараагийн оролцох ямар тэмцээнүүд хүлээж байгаа вэ?

     -Олон улсын морьт харвааны тэмцээн, дэлхийн аварга, залуучуудын ДАШТ гэх мэт тэмцээнүүд ар араасаа хүлээж байгаа.