Тулгар төр байгуулагдсаны 2233 жил, Их Монгол Улс байгуулагдсаны 818 жил, үндэсний эрх чөлөө, тусгаар тогтнолоо сэргээн мандуулсны 113 жил, Ардын хувьсгалын 103 жилийн ойн үндэсний их баяр наадмын шагайн харвааны оролцогч Дорноговь аймгийн Хайрхандулаан сумын харьяат, Монгол Улсын мэргэн Ё.Чүлтэмбээртэй ярилцлаа.

-Сайхан наадаж байна уу, сум мэргэн үү. Хэзээнээс шагай харваж эхэлсэн бэ?

-Би 1980 оноос хойш шагай харваж байна. Аав минь шагай харвадаг, сайхан уухайлдаг хүн байсан. Хоёр ах маань ч шагай харвадаг, Монгол Улсын хошой мэргэн Ё.Лхагвасүрэн, Монгол Улсын хүндэт харваач Ё.Батбаяр гэж хүмүүс бий. Тэднийгээ дагаж л шагай харваж эхэлсэн.

-Танд шагай харвааны юу нь сонирхолтой санагдаж, таалагдсан юм бэ?

-Шагай харваа бол Монголын цогц өв соёл байдаг. Өвөг дээдсээ хүндлэх, баг хамт олноороо эвсэн нөхөрлөдөг сайхан спорт. Ярьж дуусахгүй их үнэ цэн бий.

-Аав, ах нараасаа юуг нь хамгийн их үлгэрлэсэн бэ?

-Аавтайгаа шагай харваж үзээгүй ээ, их сайхан харвадаг хүн байсан гэнэ лээ. Ах нарынхаа харваж байгааг л харж, тэр бүрээс нь үлгэрлэж, энэхүү спортод нэгдсэн дээ.

-Энэ удаагийн наадамд гадаадаас ирж оролцож байгаа юм билээ. Энэ талаараа ярихгүй юу?

-Гадаадад тэр дундаа Европын улсуудад шагайн харвааны спорт дэлгэрч байгаа. Олон харваач үндэснийхээ спортыг таниулж, хөгжүүлж байгаа. Би энэ жил нутагтаа наадамлах гэж ирсэн. Гадаадад амьдардаг учраас баяр наадамдаа төдийлөн оролцож амждаггүй юм. Энэ удаагийн баяр наадмаар аз, хийморио сэргээх гэж ирж оролцож байна. 2014 оны наадмаар гутгаар баярт шалгарч, улсын цол авсан.

-Гадаадаас наадмаа үзээд огшиж, омогшдог байх даа.

-Тийм ээ, цаг сайхан болж, үндэсний их баяр наадам, шагайн харваагаа дэлхий хаанаас ч үзэж чаддаг болсон.

-Хүүдээ шагайн харваагаа зааж, үе уламжлуулах уу?

-Хүүдээ хашлага сумаа өвлүүлсэн. Хүү маань Европт сум тавьж байгаа, сайн харвадаг шүү?

-Таны хувьд энэ жилийн наадмын өнгө ямар байна вэ?

-Сайхан наадам болж байна. Залуус мэргэн байна. Багуудын дунд ширүүн өрсөлдөөн өрнөж байна. Энэ сайхан уламжлалаа цаашид хадгалж, хамгаалах нь чухал. Увсын шагайн харваачид их мэргэн юм байна. Илүү сайн хөгжүүлээсэй гэж хүсэж байна.

-Үндэсний их баяр наадмын төрлүүдээс шагайн харваа л ганцхан багийн тэмцээн байдаг. Багаараа байхын давуу болон сул талын талаар яривал?

-Өвөг дээдсийэ минь асар их ухаанаар зохиосон наадгай. Багаараа өрсөлддөг учраас хүн бүр илүү хариуцлагатай болдог. Нэгнийгээ онуулахын тулд дэмжинэ, зөвлөнө. Бүгд хариуцлагатай байх хэрэгтэй.

-Шагай харваагаар хичээллэх нь хүнд ямар давуу талыг бий болгодог юм бэ?

-Тэсвэр, тэвчээр, оюун ухааны төвлөрлийг шаарддаг спорт. Хасааг онохын тулд асар их энерги зарцуулна, нэг талаараа их философи шаарддаг.