Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга бүрэн эрхээсээ түдгэлзэхээс өмнөхөн МоАХ-ын туганд Улсын баатар гэх цол тэмдэг зүүгээд суудлаасаа буусан нь учиртай болж таарлаа. Монголын түүхэнд анх удаа Төрийн бус байгууллагад төрийн дээд одон медаль гардуулсан эл үйлдэлд олон нийт хэсэгхэн зуур л анхаарал хандуулаад тэгсхийгээд л намжчихсан. Гэхдээ хэн ч МоАХ-д Улсын баатар өгчихлөө, авах ёсгүй байсан юм гэж маргасангүй. Нэг ёсондоо олон Х.Баттулгын эл үйлдлийг хүлээн зөвшөөрсөн гэсэн үг.

Уг нь бол Улсын баатар гэх цол тэмдгийг эмч, багш, дуучин, инженер, эрдэмтэн, малчин гээд салбартаа тэргүүлэн ажилласан нэгэнд зүүж өгдөг баймаар. Уламжлалаас хазаасан энэ үйл явдлын цаад агуулга нь Ардчилсан намын ирээдүйг зөгнөсөн Х.Баттулгын алсын хараа ч байж мэдэх нь.

      Ерөнхийлөгч асан Х.Баттулга МоАХ-ыг Улсын баатар цол тэмдгээр шагнахдаа “Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн зарлигаар Ардчилсан хувьсгалын салхийг хагалсан ардчилсан хүчний анхдагч болох “Монголын Ардчилсан холбоо” ТББ-ыг Монгол Улсын Баатар цолоор шагнаж  байна. Ингэснээрээ МоАХ болон тухайн үед нэгэн зорилгын төлөө тэмцсэн “Шинэ дэвшилт холбоо”, “Монголын ардчилсан социалист хөдөлгөөн”, “Монголын оюутны холбоо”, ардчилалд хайртай монгол түмнийхээ баатарлаг үйлс, шинэ нийгмийг цогцлоохын төлөө хийж бүтээсэн бүхнийг  мөнхжүүлж байгаа хэрэг мөнөөс мөн. Ардчилсан хувьсгалын өчигдөр, өнөөдөр түүх болон үлдлээ ч маргааш түүний шинэ шинэ зорилт урган гарсаар байх болно. Түүнд эцэс төгсгөл гэж үгүй. Ази тивд анхдагч нь болж, дэлхий нийтэд зарласан ардчилсан хувьсгал, түүний үр дүнд бий болгосон юугаар ч сольшгүй үнэт зүйлээ бататган хөгжүүлэх, ололт амжилтаасаа ухрах гэсэн улс төрийн аливаа буруу үйл ажиллагааны эсрэг тууштай тэмцэж, хамгаалах нь МоАХ болон Монголын ард түмний эрхэм зорилт байсаар байх болно. Бид алдаа оноогоо цэгнэж, ямагт алсыг харж, олон ургалч үзлийг уралдуулан хөгжилд тэмүүлж, ажиллаж хөдөлмөрлөж, бүтээж цогцлоож байж Монгол Улс дэлхийн дэвжээнд дэвшил хөгжлөөрөө, үндэс язгуураараа, уламжлал соёлоороо, туулж давсан баялаг түүхээрээ тодорч, монгол хүн эх орныхоо эзэн нь байж, эрх тэгш, эрх чөлөөтэй сайхан амьдрах болно” хэмээсэн. 

       Цаад агуулгаар нь харвал Ардчилсан намыг үүсгэн байгуулагдсан эхлэл нь МоАХ-аас эхлэлтэй. Магадгүй Х.Баттулгын харсан өнцгөөр бол “Ардчилал” гэдэг нэрийг чухалчлах бус түүхэнд бичигдсэн үйл хэргийг нь онцолсон байж болох юм. Өөрөөр хэлбэл, Ардчилсан намаас өрх тусгаарлаж, шинэ нам байгуулсан ч МоАХ түүнтэй хамт явах нь тодорхой. Үндсэндээ Ардчилсан хувьсгалыг бүтээсэн түүх нь МоАх-тай хамт түүнийг дагаад явна гэсэн агуулга байж болох юм. 

 

      Өнөөдөр Ардчилсан нам улс төрийн давцан дахь байр сууриа ХҮН-д тавьж өгөөд, өөрсдөө  тоглоомноос гарсан гэхэд хилсдэхээргүй болсон. Даргад дуртай намынх нь удирдлагууд энд тэндгүй тамга, тэмдэг хийлгээд хөл толгойгоо олохоо больж, гишүүд, дэмжигчид нь учраа мэдэхээ больсон тэднээс залхаж эхэлсэн нь нууц биш. Ингээд аль ирээдүйтэй гэсэн нам руу нь гишүүд нь “урван” орж, Ардчилсан намаас “дайжиж” эхэллээ. Энэ намыг үүсгэн байгуулсан лидерүүд нь ч нэг нэгээрээ ачигдаж, ард нь үлдсэн цөөн хэд хүн хэвлэлийнхнийг хүчээр шахам цуглуулаад хий дэмий лоозон болсон уриа хэлэхээс цаашгүй болов. Харин намаа олны доог тохуу болгон, амь тавихад нь гол үүрэг гүйцэтгэж байгаа С.Эрдэнэ л гишүүд, дэмжигчгүй тамга тэмдэг үлдсэн ч хамаагүй “Ардчилал” гэх нэрийг өөрийн эзэмшилдээ байлгаж, энэ үхсэн ч хамаагүй энэ нэрнээс зүүгдээд үлдэх нь тодорхой болов бололтой. 

 

      Ардчилсан намд тамга, тэмдгийн маргаан яагаад үүссэн гэдгийг яривал  Царцаа дээс томдог үлгэр дээр гардаг шиг л урт түүх болно. Маргаан хаанаас гарсан бэ гэдгээс илүү маргаанаа шийдэх арга зам бий гэж хайвал учир зангилаа нь амархан олдох биз. Гэвч Ардчилсан намынхан учраа олох бодол огт байхгүй байгаад гол асуудал байгаа юм. 

 

     С.Эрдэнэ Ардчилал гэдэг үгийг ганцаараа өмчилсөөр намынхаа хүчийг тал бүрт тарамдуулж орхисон бол намын харьяалалгүй болсон Х.Баттулга С.Эрдэнийн тараасан АН-ыг нэгтгэж, залуусыг нь өөрийн талд “урвуулаад” шинэ нам байгуулахаар бэлтгэлээ базааж байж магадгүй гэнэ. Ингэхдээ Улсын баатар цол тэмдэгт МоАХ-ын партизануудыг өөрийнхөө талд элсүүлж, тэднээр хүчээ зузаатгаж, МоАХ суурьтай шинэ нам байгуулах бололтой. Өөрөөр хэлбэл, Ардчилал гэх нэр С.Эрдэнэтэй улс төрийн давцангаа нэг мөсөн бууж, шинэ Ардчилсан намыг МоАХ-ынхон Х.Баттулгатай бий болгох нь. Нэгэнт С.Эрдэнийн цаад зорилго МАН-ын “даалгавраар” Ардчилсан намын хүчийг тарамдуулж, улс төрийн тоглолтоос гаргах хойно түүнд Ардчилал гэдэг нэрийг бататгах тамга, тэмдэг, туг далбаа нь  үлдэхээр болов.