Эргэлтийн 10 цуврал номын “эцэг” гэж хэлж болох бүтээл бол Эргэлт.мн мэдээллийн сайтын ерөнхий эрхлэгч, Монголын сэтгүүл зүйн шилдгийн шилдэг бүтээлд олгодог "БАЛДОРЖ" шагналын шилдэг аравт зургаан удаа шалгарсан, 2015 оны тэргүүн байрын эзэн Э.Хүрэлбаатарын “Эрлийн үзүүрт” ном.

       Сэтгүүл зүйн салбараар овоглогдож, энэ ертөнцөд хөл тавьж байгаа хэн бүхэн эрж, хайж, заавал унших номын нэг бол эл ном. Учир нь, газар дээрээс нь очиж танилцсан, бодитоор харсан, эрж, явж, хөөж, уулзаж баримтаа цуглуулсан, үг, өгүүлбэр, дүрслэл баялаг ном сэтгүүл зүйн салбарт ховор. Ингээд уншигч танд “Эрлийн үзүүрт” номыг унших таван шалтгааныг хүргэж байна. Түүнээс ч олон шалтгаан байгаа гэдгийг мөн онцлон хэлье.

-ЭРЭН СУРВАЛЖИЛСАН, БАРИМТТАЙ БҮТЭЭЛҮҮД-

            “Эрлийн үзүүрт” номын эхний бүлэгт тус сэтгүүлчийн эрсэн, явсан, халуун цэг дээр нь очиж бичсэн эрэн сурвалжилсан бүтээлүүд багтсан байна. Тухайлбал, “Хүүгээ тэвэрсэн ээж үхэлтэй тэмцэлдэж явсаар ОХУ-ын хил давжээ”, “Зүүн гурван аймгийн хуульгүй ардууд зээрийн сүргээ хүйс тэмтрээд дуусаж байна”, “АНУ-руу алдагдсан “Тринозавр батаар”-ын эх өлгий Нэмэгтийн хөндийгөөс” цуврал бүтээлүүд тэргүүтэй 21 эрэн сурвалжилга багтжээ. 

-ҮГ, ӨГҮҮЛБЭР, НАЙРУУЛГЫН ТОМ ҮЛГЭР, НЭГЭН ХЭВИЙН ХЭЛБЭРИЙГ ЭВДСЭН-

             Мөн хэтэрхий уянгалсан, гоё чимэг үгсээр бичих биш, тухайн материалдаа зохицсон, оносон үг, өгүүлбэрийг тэр сонгож хэрэглэснээрээ бүтээлийнх нь нэг онцлог болж байна. Түүнийг уншигч та “Сэтгэлд мөнх орших Эрдэнэсант минь”, “Будантын шаргал намар”, “Тахийн гүү унагалах цагаар” зэрэг бүтээлээс нь тодорхой харах байх. Түүнээс гадна нэгэн хэвийн эхлэл, бүтцийг мөн эвдэж бичсэнийг номд багтсан бүтээл бүхний эхлэл, өрнөл, төгсгөлөөс харж байгаа болов уу. 

-АМЬД, АМТТАЙ ХӨРӨГ ЯРИЛЦЛАГА-

              Сэтгүүлчдийн хийгээд байдаг ярилцлага түүний бүтээлүүдэд хэд дахин задарч, тухайн ярилцагчаа хөрөглөснөөр буусан байдаг. Тухайлбал, “Дэлхийн дуурийн ноён оргилуудын нэг, зууны манлай дуучин Х.Уртнасангийн унаган нутгаар” нийтлэлээс харахад, ярилцлага, хөрөг, аян замын тэмдэглэл гэсэн сэтгүүл зүйн гурван төрлийг давхар хийж, нэг сумаар гурван туулай буудаж, бүтээлээ өөрөөр хийх гэж, илүү бодит, баримттай болгох гэж, бүтээлч байлгах гэж хичээсэн сэтгүүлчийн хөдөлмөр илэрхий уншигдаж буй. 

-АЖИГЛАЛТ ДЭЭР НЭМЭХ НЬ МЭДРЭМЖ-

             Сэтгүүлч хүнд ажиглалт хамгаас чухал гэдгийг “Эрлийн үзүүрт” номын бүтээлүүд мөн илтгэж байна. Хөрөг тэмдэглэл болон аян замын тэмдэглэлийн нэгэн салшгүй хэсэг бол ажиглалт. Э.Хүрэлбаатар сэтгүүлч ажиглалтаар бүтээлүүдээ бичдэг нь аян замын тэмдэглэлээс нь илүү харагдана. Тэр явсан, хүрсэн, очсон газраа явахаасаа эхлэн ирэх хүртлээ ажиглаж, хаагуур юу болж байна, байгаль дэлхий хэрхэн өөрчлөгдөж байна, хэнтэй таарч, хэн юу гэв гэдгийг андахгүй ажиглаж, тогтоож авдаг гэдэг нь орон нутгаар явсан аян замын тэмдэглэлээс нь бүрэн харагдана. Тэгээд ажигласнаа мэдэрч буулгах бол түүний бүтээлийн нэг онцлог.

-СЭТГҮҮЛ ЗҮЙН БҮХ ТӨРӨЛ ЭНЭ НОМД БАГТСАН-

            Сэтгүүлчид ихэвчлэн нэг төрлөөр дагнаж бичдэг. Зарим нь ярилцлагаар гаршсан байдаг бол нөгөө нэг нь сурвалжилгаар. Харин Э.Хүрэлбаатар сэтгүүлчийн “Эрлийн үзүүрт” номд сэтгүүл зүйн бүх төрлийн бүтээл багтжээ. 

       Мөн зарим бүтээлд цөм нэгдэн орсон байгааг ч уншигч та уншаад мэдэх байх. Тэгэхээр баримтын үнэн, түүний араас явсан, цуцалтгүй эрэл, баттай эх сурвалж, ажиглалт, мэдрэмж, нэг хэвийн байдлаас гарах гарц гээд бүх асуултад “Эрлийн үзүүрт” ном хариулт өгч чадаж байгаа юм. Эцэст нь хэлэхэд, Монголын сэтгүүл зүйн салбарт байх ёстой оюун санааны чансаат бүтээлийн нэг Э.Хүрэлбаатар сэтгүүлчийн “Эрлийн үзүүрт” номыг ахин, дахин эргүүлээрэй.