Байгаль орчин, уур амьсгалын өөрчлөлтийн талаар сургалт хийж, хаягдал хогоо багасгаж, хэрэглээгээ танаж, хог хаягдлаа дахин боловсруулах талаар санал солилцдог. Гэвч төр засаг, хотын удирдлагууд хог хаягдалд анхаардаггүй хэвээр байна. Энэ тухай судлаач “Нийслэлчүүдийн идэш хоолыг бэлтгэхээр хотын хоёр талд малыг хэдэн мянгаар нь муулж, жижиглэдэг. Тухайн газар малын сэвс, цус, яс, дотор гэдэс, толгой, шийр нь хэдэн зуун тонноор хог болж, ялзран агаар, хөрс, гол горхи бохирдуулж, мал амьтны өвчин үүсгэдэг. Харин газарт булахаар өмхийрч, хортой хий ялгарч, хотоор нэг өмхий үнэртдэг байлаа.
Монголчууд байгаль орчноо бохирдуулж, өөрсдийгөө дам хордуулж байгаагүй мэддэггүй. Гадаадын улс орнуудын хамгийн түрүүнд ажил хог боловсруулах үйлдвэртэй болдог. Жишээлбэл, хөгжил дорой, газар нутаг ихтэй Африкийн орнууд малын гаралтай хог хаягдал боловсруулах олон үйлдвэртэй. Манайд Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам нь аль хэдийн бодлогоор мал махны хэрэглээ, үйлдвэрлэлийн гарцаа тодорхойлоод түүнээс гарах дайвар бүтээгдэхүүн хог хаягдлаа тооцоод, малын яс, тосоо боловсруулах үйлдвэрийг дэмжиж бариулсан байх ёстой байтал өнөөдрийг хүртэл нэг ч мэргэжлийн, салбарын, сайдын хэмжээний хүн томилогдоогүйн уршгаар нэг л өдөр тэсрэх биологийн зэвсэг баруун талдаа бэлдэж байсан юм.
2016 онд Швейцарт сурч байхдаа Улаанбаатар хотын хогны судалгааг хийж, түүгээрээ ОУ-ын хогны менежментийн хуралд оролцож, “Ердийн хог хаягдлаасаа эрчим хүч гаргаж авах, 60 сая малынхаа хог хаягдлаар уураг, бордоо, мал, нохой, шувууны тэжээл боловсруулах хэрэгтэй” гэдгийг онцолж байлаа. Тэгээд 2019 онд Н.Оюунбат эгчийн Ясны үйлдвэртэй танилцаад маш их баярлаж байсан.
Италийн үйлдвэрийг Италийн ЗГ-с зээл авч, Эмээлтэд барьж, өдөртөө хэдэн зуун тонноор нь хаягдал яс боловсруулдаг, тариалангийн бордоо, мал, тахиа, гахайны тэжээл, муур нохойн хоол, саван, гоо сайхны бүтээгдэхүүний түүхий эд гаргадаг болтол нь ажиллуулсан. Хогоо дахин боловсруулах, багасгах, байгаль орчноо хамгаалахын төлөө зүтгэсэн хүн бол Н.Оюунбат. Монголын зах зээлээ давуулан хангах чадалтай үйлдвэрт нь Хятад руу тос, уураг гаргах зөвшөөрөл өгдөггүй, хаяандаа бордоо үйлдвэрлэж байхад Хятадаас хэдэн зуун тонноор оруулж ирдэг. Өөрсдөө хийхгүй байхаар нь насаараа босгосон бүхнээ барьцаалаад хийсэн энэ зоригтой эмэгтэйг бүх талаар боож, хааж байсан. Сүүлд нь үйлдвэрээ тавиад, сөгдөж мөргөн, Хөгжлийн банкнаас зээл аваад дөнгөн данган хөл хориог давтал шуналтай улс төрчдийн хоморгонд дансыг нь хаасан байна. Энэ байдлаараа Монгол юм хийх хүнгүй, хийснийх нь нурууг аваад дуусах юм байна даа” гэжээ.
Дахин боловсруулах үйлдвэрээ барьцаалж, Хөгжлийн банкнаас зээл авсан Н.Оюунбатын дансыг хаажээ |
|
2025-05-04 09:04:50
2025-05-04 08:42:32
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц |
7509-1188 |