Английн зохиолч Льюис Кэрроллын 1865 онд бичсэн “Алиса гайхамшгийн оронд” хэмээх уран зөгнөлт зохиол нь хүүхдийн кино боловч гүн гүнзгий философи, логик болон сэтгэлзүйн утга агуулгатай, олон үеийн уншигчдыг гайхшруулсаар ирсэн бүтээл юм. Тус зохиолоос сэдэвлэн хийсэн кино нь үзэгчдийг “Гайхамшгийн орон” гэх утгагүй мэт боловч өөрийн гэсэн дотоод зүй тогтолтой ертөнцөөр аялуулж, сэтгэн бодох чадвар, төсөөллийн хил хязгаарыг нээж өгдгөөрөө онцлог.

Алиса Кингслэй ид шидийн газар нутагт анх зочлохдоо  жаахан охин байсан бөгөөд зүүд хэмээн бодож олон жил үгүйсгэсээр ирсэн. Түүний сүйт залуу болон өөрт нь зориулсан цэцэрлэгийн үдэшлэг дээр нэгэн цагаан туулайг олж хараад түүний араас явж байхдаа нүхэнд унаснаар амьдралд нь гэнэтийн эргэлт болдог. Галзуу малгайчин, үл үзэгдэгч болдог муур болон бусад найзуудтайгаа эргэн нийлсэн Алис Улаан хатны аймшигт хаанчлалыг дуусгах хувь тавилантай  болохоо олж мэдэв.

Зохиолын турш Алиса байнга хэмжээгээ өөрчилж, олон газарт очиж, өөр хүмүүстэй уулздаг нь хувь хүний өсөлтийг илэрхийлнэ. Биеийн хувьд жижигрэх, томрох нь түүний өөрийгөө хэн бэ гэдгийг ойлгох, дотоод сэтгэлийн өсөлт, бууралтын бэлгэдэл юм. Энэ нь хүүхдийн өсөж торних явцдаа өөрийгөө нээдэг сэтгэлзүйн үйл явцтай адил юм. Үүний хажуугаар кинонд шог хошин үг хэллэг, утгагүй яриа ихээр гарч үзэгчдийн логик сэтгэлгээг сорьдог. Хэдийгээр зохиол хүүхдүүдэд зориулагдсан мэт боловч энэ нь насанд хүрэгчдэд өөрийгөө эргэцүүлэх, амьдралыг өөр өнцгөөс харах, төсөөллийг дахин сэргээх боломж олгодог. Хүүхдүүдийн логик бус мэт асуултууд, адал явдал дунд орших үнэт санаанууд үзэгч болгонд “Би энэ ертөнцөд хэн бэ?” гэх асуултыг тавихад хүргэдэг.

“Алиса гайхамшгийн оронд” бол хүүхдүүдийн төсөөллийн ертөнцөөр дамжуулан хүн бүрийн дотоод бодол, эргэлзээ, танин мэдэхүйн хүсэл, хувь хүний төлөвшил зэргийг харуулсан гайхалтай уран зохиолын бүтээл юм. Хөгжилтэй мэт боловч гүнзгий агуулга бүхий энэ зохиол хүн бүрийн доторх хүүхдийг сэрээж, төсөөллийн гайхамшигт орон зайд хөтөлдөг.

Заримдаа би өглөөний цайнаас өмнө зургаан боломжгүй зүйлд итгэдэг