Шинэ Английн Гэрэл зургийн сургуулийн 2004 оны төгсөлтийн үдэш. Финланд оюутан Арно Рафаэль Минккинэн микрофоны өмнө гарч ирээд амжилт, бүтэлгүйтлийн хоорондын ялгааг ойлгуулсан өөрийн бяцхан онолоо хуваалцжээ. Түүний төгсөлтийн үдэш дээрээ хэлсэн бяцхан онолыг Хельсинкийн автобусны буудлын онол гэж нэрлэдэг. 

ХЕЛЬСИНКИЙН АВТОБУСНЫ БУУДЛЫН ОНОЛ

Арно өөрийнх нь төрсөн хот болох Хельсинки хотын төвд том оврын автобусны буудал байдаг тухай тайлбарлан яриагаа эхэлжээ. Тэрбээр

                             "Хоёр ширхэг тавцан бүхий самбар үргэлж хотын төв хэсгийн талбайд байрладаг. Самбар бүр дээр тухайн тавцангаас хөдөлж буй автобусны дугаарыг байрлуулсан тэмдэг байдаг. Автобусны дугаарыг 21, 71, 58, 33, 19 гэсэн маягаар уншиж болно. Автобус бүр хотоос гадагшаа нэг чиглэлд нэг километрээс багагүй зайд явж, замдаа автобусны зогсоолууд  дээр зогсдог.

Одоо харин дахин зүйрлэвэл автобусны буудал бүр нэгэн гэрэл зурагчны амьдралын нэг жилийг төлөөлдөг гэж хэлье. Гурав дахь автобусны буудал нь түүний гурван жилийн гэрэл зургийн ажил хөдөлмөрийг  илэрхийлнэ гэсэн үг. За, тэр зөвхөн нүцгэн хүний зураг авах гэж гурван жил судалгаа хийж, ажилласан гэж үзье. Түүнийгээ 21 дүгээр автобус гэж дуудаарай.

                             Тэр гурван жилийн хөдөлмөрөө Бостон дахь Дүрслэх урлагийн музейд аваачиж өгөхөд куратор таныг Ирвинг Пенний нүцгэн зургуудыг мэддэг эсэхийг асууна.  Ирвинг Пенний 71 дугаартай автобус аль хэдийнээ энэ шугамд яваад өнгөрсөн байж таарлаа. Эсвэл тэр зургаа Парис дахь галерей руу аваачихад  тэрний зургийг  тэд Билл Брандт 58 дугаар автобустай адилхан гэх мэтээр сануулж хэлж байна. Харин тэр гайхаж, миний гурван жилийн турш хийж байсан зүйлийг бусад нь хэзээний хийчихсэн гэдгийг ойлгоно."

Энэ удаад тэр бас л маш олон сонголтоос “Би далайн эрэг дээр хэвтэж буй хүмүүсийн 8х10 хэмжээтэй камерын өнгөт зургийг гаргах болно" гэж хэлнэ. Тэр дахиад л үүнд амьдралынхаа гурван жилийг зарцуулахад хүмүүс түүнд  “Та Ричард Мисрачийн бүтээлийг хараагүй юу” гэж хэллээ. Аль эсвэл далайн эрэг дээр найгаж буй хар цагаан 8х10 хэмжээтэй далдуу модны зураг байвал “Та Салли Манны бүтээлийг хараагүй гэж үү" гэцгээх болно.

                             "Тиймээс тэр дахин нэг удаа автобуснаас бууж, буцаж уралдан шинэ тавцан оллоо. Ингээд тэр үргэлж шинэ уран бүтээл гаргаж, үргэлж бусадтай харьцуулагдаж,  бүтээлч амьдралаа үргэлжлүүлсээр л" гээд дуугаа хураав.

"АВТОБУСАН ДОТОР ҮЛДЭЭРЭЙ..."

Арно Минккинэн хэсэг зогссоны дараа оюутнууд руу хараад “Харин одоо юу хийх вэ” гэж асуулаа. Хариуд нь нэг ч оюутан хариулахгүй байсанд Арно өөртөө “Энэ бол энгийн” гэж хэлээд “Автобусандаа буцаад суу. Новшийн автобус байсан ч буцаад л  суу. Учир нь хэрэв чи үүнийг хийсээр л байвал цаг хугацаа өнгөрөхөд чи өөрчлөлтийг харж эхэлнэ” гэжээ.

                             Тэрбээр үргэлжлүүлэн "Хельсинкээс хөдөлдөг автобуснууд бүгд нэг шугамаас эхэлдэг. Гэхдээ хэсэг хугацааны дараа тэд бүгдээрээ салж өөрийн гэсэн өвөрмөц зорьсон газар руугаа  чиглэнэ. 33 дугаар автобус гэнэт хойш явна. Баруун урд нь 19 дүгээр автобус хажуу тийшээ иргэнэ. Хэсэг хугацаанд 21, 71 дугаарын автобус хоёр бие биеэ дагалдаж байсан ч удалгүй сална. Энэ бол амьдрал.

Ганц удаа ч байсан өөрийн машид дуртай ажлаасаа өөр нэгний ялгааг олж харж эхэлбэл—энэ нь таны амжилтыг хайх цаг болжээ гэсэн дохио. Гэнэт таны ажил хүмүүст анзаарагдаж эхэлнэ.

Одоо та өөрийн ажил болон нөлөөлсөн зүйлийн хоорондын ялгааг илүү их гаргаж, бие даан ажиллаж эхэлнэ. Таны алсын хараа тэр цагаас л хөдлөх болно. Он жилүүд улиран одож, таны ажил бөөгнөрөх тусам шүүмжлэгчид таны ажил, бүтээлийг Салли Манн эсвэл Ральф Гибсон хоёроос юугаараа ялгаатай байгааг нь төдийлөн сонирхохгүй болно. Харин таны зүгээр л хийж байсан зүйл л жинхэнэ сонирхолтой болж эхэлнэ.

              Үнэндээ та автобусны чиглэлийг бүхэлд нь өөрийн болгож авдаг. 20 жилийн өмнө хийсэн хувцасны чимэг, хэвлэмэл зургуудыг гэнэт дахин үнэлж, үнэ цэнийг нь харж, өндөр үнээр зарж эхэлдэг. Шугамын төгсгөлд автобус амарч, жолооч нь тамхи татах, эсвэл аяга кофе ууж болох газар, тэр үед л ажил дуусна. Энэ нь таны уран бүтээлчийн карьерын төгсгөл эсвэл таны амьдралын төгсгөл байж болох ч таны нийт бүтээмж одоо таны өмнө байгаа, эрт (гэгдэх) дуураймал, нээлт, оргил ба хөндий, Таны өвөрмөц алсын харааны тамга бүхий хаалтын шилдэг бүтээлүүд юм."

Арно “Яагаад гэж үү. Учир нь чи автобусанд үлдсэн” гэсэн юм.

-ТОГТВОРТОЙ БАЙДАЛ АМЖИЛТАД ХҮРГЭДЭГ ҮҮ-

Төгс эзэмших чадвар тууштай байхыг шаарддаг талаар хүмүүс байнга бичдэг. Үүнд нь давталт хийх, дундаж хурдаа сайжруулах, уйтгартай байдалд дурлах зэрэг санаа багтана. Эдгээр санаанууд нь маш чухал боловч Хельсинкийн автобусны буудлын онол нь тэдний  үл тоомсорлодог зарим чухал нарийн зүйлийг илүү тодруулж, ялгахад тусалдаг.

-Тогтвортой байх нь амжилтад хүргэдэг гэж  үү?

-Коллежийн оюутнуудыг бодъё. Тэд амьдралынхаа 10 мянга гаруй цагийг анги, тэнхимд өнгөрөөсөн байх. Өөрсөд рүү нь шидсэн мэдээлэл бүрийг тэд сурч, мэдэх мэргэжилтэн мөн гэж үү, огт үгүй. Хичээл дээр сонссон зүйлсийн ихэнх нь нэг их удалгүй мартагддаг.

                             Өдөр бүр компьютер дээр ажилладаг нэгнийг авч үзье. Хэрэв та олон жил ажилласан бол мэйл бичиж, хариулахад  10 мянга гаруй цаг зарцуулсан байж магад. Энэ бүх бичвэрийг бодоход танд дараагийн гайхалтай роман бичих ур чадвар үлдэх үү, тийм биш л байх.

Долоо хоног бүр биеийн тамирын заал руу явдаг хүнийг авч үзье л дээ. Олон хүм үүнийг маш удаан, бүр хэдэн арван жилийн турш хийж байна. Тэд элит түвшний тамирчин шиг болсон уу. Эсвэл тэд элит түвшний хүч чадалтай болсон гэж үү, үгүй.

                             Хельсинкийн автобусны буудлын онолын гол онцлог нь таныг зүгээр л илүү их ажил хийх бус харин дахин дахин нэг ажлаа хийн урагшлахыг уриалж байгаа түлхүүр юм.