Эхний хэсгийг дараах линкээр орж уншаарай. 

https://ergelt.mn/news/173/single/54524 

ХОЁР

      Миний “найз” Бөхийн Бааст гуай нэг удаа “Энэ өндөр насыг насална гэдэг хүсэх юм биш шүү дээ, Март минь. Энэ бол туулж өнгөрүүлсэн амьдрал, түшиж тулж явсан нөхдийнхөө үнэн түүхийг өнгө будаггүйгээр бичиж үлдээх хүнд даалгавар, өр. Бараг зуун жил амьдарсан надад бичиж, тунхаглаж, түүхэнд биш юмаа гэхэд номондоо үлдээх хэчнээн олон хүн байна гэж санана. Үр хүүхдүүдэд нь, уншигч олонд тэр сайхан хүмүүсийн үүх түүх, сайн сайхан зан чанар, амьдралын төлөөний зүтгэл, үлгэр дуурайлал нь үлдэх ёстой юм. Зохиолч, юм бичдэг хүн бүхний нэг чухал үүрэг, хийхгүй “явж” ер болохгүй ажил нь бусдынхаа түүхийг бичиж үлдээх гэж би санадаг. Тийм ч учраас ах нь найзалж, нөхөрлөж явсан хүмүүсийнхээ тухай цөөнгүй дурсамж бичсэн ч ахиад нэлээд хүн “Намайг бичих нь үү, энэ Бааст” гээд дээрээс хараад байж байна аа” гээд инээвхийлж билээ. Очих бүрд “Сэтгүүлч хүн чанартай, сайн кофе уух ёстой. Чамд би нэг дориун сайхан найруулаад өгье” гээд л сэнжтэй аяганд хийсэн кофегоо тачигнуулан хутгадаг сан. 

     ...Түүний хэлсэн үнэн байх. Багш нарынхаа тухай, цагаасаа эрт, орь залуухнаараа орчлонг орхисон найзуудынхаа тухай, амьдралын энэ олон өдрүүдийн аль нэгэнд учран танилцсан зарим нөхдийнхөө тухай ямар нэгэн сайхан юм бичих хүсэл үе үе хүчтэй төрдөг ч тийн бодож байгаа шигээ сайн бичиж чадахгүйгээсээ болоод хойш тавьдаг билээ. Үнэндээ бүхнээс хэцүү нь хайрлаж, хүндэлж явсан хүмүүсийнхээ тухай нэхэн бодох, хамт байсан цаг мөч, хэлж, ярьж байсан үгс, инээмсэглэл, хамтдаа бүтээсэн дурсамж, эргэж ирэхгүй гэгээн үйл явдлуудаа эргэн бодож, нэг бүрээр нь нэгжих тусам зүрх хөндүүрлэж, юунаас ч юм гэмшин шархирах нь, тэр бодлуудаасаа болоод хэвтээд л баймаар болчихдог маань  юм байна...

      ...Бааст гуайгаа Хөдөлмөрийн баатар цол хүртэхэд нь чин сэтгэлээсээ хөөрөн баярлаж, түүний оронд Төрийн ордонд зогсож байх шиг л догдолж билээ. Бааст гуай маань нэг удаа тийн кофедонгоо “Одоо надад элдэв шагнал битгий хэл шинэ хувцасны ч хэрэг байхгүй болсон. Хэрэгтэй юм гэвэл цаг хугацаа л байна. Үлдэж байгаа цаг хугацаагаа сайн юм бичихэд л зориулмаар байна. Чамтай ингээд яриад суух хүртэл хайран байна” гэж ярьсан сан. Өөрөөр хэлбэл, юманд чин сэтгэлээ өгсөн хүн л ингэж хэлж, ингэж зориулж чадах билээ. Гэтэл би хэчнээн цаг хугацааг дэмий алгуурлаж, залхуурч, юу ч хийлгүй өнгөрүүлж байгаа бол... 

      ...Нэг удаа намайг гэртээ дуудаад, “Хоёулаа хамт нэг нэг ном хоёр талд бичье. Их амархаан, чи санаа зоволтгүй. Өдөрт нэг л зүйл бич. Жилийн 365 хоногт 365 хуудас юм гарна. Түүнийгээ ном болгоё. Хэвлүүлэх шаардлага гарвал хэвлүүлье. Өнөөдрөөс эхэлнэ шүү, энийг хэлэх гэж чамайг дуудсан юм. Миний бичих хамгийн эхний зүйл маань найзын тухай” гэж билээ. Энэ санаагаа Лев Толстойгоос олсон гэдгээ хэлэхдээ “Ингээд хорвоод зөвхөн чи бид хоёрын бичих хоёрхон хувь ном өнөөдрөөс эхлэх нь байна шүү” гээд инээсэн. Ийн хайран цагаа үрэн байж, намайг дуудаж авчраад, ийм том үүрэг өгсөн нь тэр хийх ажлаа олж ядсан хэрэг биш л дээ.  Надаар юм хийлгэж, намайг сайхан зүйл бичих их хүсэлтэй байлгах гэж, надад урам зориг нэмэх гэж, намайг “юм”-тай болгох гэж л тэр шүү дээ. Найзынхаа ажил болгон захисан, орчлонд хоёрхон хувь байх байсан ч одоогоор аль нь ч “төрөөгүй” байгаа номоо хэзээ нэгтээ дуусгана даа гэж боддог. Түүний хэлснээр “Үлдсэн нь одогсдынхоо хүслийг биелүүлж, сайн сайхныг нь дурсан үлдээх ёстой юм шүү дээ” гэдгээр миний биелүүлэхгүй “очиж” болохгүй даалгавруудын нэг нь энэ юм. 

     ...Бас нэг удаа “Заримдаа их ганцаардах юм аа. Цаг нь ирэхээр би ээжийг загнана гэж бодож байгаа. “Хүүгээ энэ уйтгартай, хатуу орчлонд үлдээчихээд ирж авахгүй ийм удаан мартаад байхдаа яахав дээ” гэж загнана. Би ээжийн тухай нэг тууж бичиж байгаа. Орчлонд ээж байхад бүх юм байдаг юм байна. Хэрэглээний элдэв шалдав зүйлээр дутаагүй ч бүх л юм дутуу оргиод байдаг юм байна. Зуслан дээр хэд хоног ээжийгээ үгүйлж, их бодлоо. Тэгээд бичиж эхэлсэн. Ээждээ зориулсан хамгийн том бүтээл нь тэр болох учраас би маш чамбай, их сайн бичих ёстой гээд хэд дахин ноороглож байгаа юм. Санаагаар бас болохгүй юм аа, ээж эзгүй болоод ч тэр үү нэг л дутуу санагдахыг яана. Тэрийг бичиж дуусгачихаад л ээждээ очно. “Танд зориулж үүнийг бичсэн, уншаад үз дээ” гэж хэлэх гэж байгаа юм. Ижийдээ хоосон очилтой биш. Бэлэг, сэлтийг манай ээж тоох ч үгүй. Ижий минь намайг их багад нас барсан. Сэтгэл хэлтгий үед, жаахан архи уугаад уярчихсан сууж байхад дүр нь их тод харагдана. Бусад үед царай зүс нь санагдахгүй” гэж билээ. Хөдөлмөрийн баатар цол хүртэхийнхээ өмнөхөн нь “Нөгөөхөө дуусгасан шүү. Эргэж харах бүрд л нэг юм нэмчихмээр, нэг үгийг нь сольчихмоор болоод байсан нь саяхнаас гайгүй боллоо. Одоо болсон байх” гээд баяртай ч юм шиг гунигтай ч юм шиг ярьсан. Их хүссэн хүсэл биелэсний дараа учиргүй их хоосорч, биелэсэнд нь итгэхгүй ч байгаа юм шиг, эсвэл “Ийм л зүйл байх байсан гэж үү” гээд  нэг их дүнсгэр ч юм шиг болдог доо. Тийм л болсон байсан байх... 

     ...Хүнд заавал хийж дуусгах ёстой даалгавар, тэгж байж үйлийн үр нь дүүрэх учиртай зүйлс гэж байдаг гэдэг. Би юуг дуусгаж, юуг дөхүүлэх учиртай хүн юм бол доо...

Үргэлжлэл бий...