Эрүүл мэндийн сайд С.Чинзоригтой цаг үеийн асуудлаар ярилцлаа. 

-Засгийн газар бүрэлдэхүүнээ шинэчилж, сайд нарынхаа “дээлийг” дахин давхарлалаа. Та Эрүүл мэндийн салбарыг хариуцан ажиллах болсны хувьд энэ салбарт ямар бодлого хэрэгжүүлэх төлөвлөгөөтэй орж ирэв?

        -УИХ-ын гишүүн, сайдаар ажиллаж байгаа нь хууль эрх зүйн орчны шинэчлэлийг богино хугацаанд боловсруулаад УИХ-д оруулаад түргэн батлуулах, хэрэгжүүлэх давуу талтай байдаг.

           Тиймээс энэ боломжийг ашиглана гэж бодож байгаа. Бид 2020 оны ээлжит бус чуулганаар эрүүл мэндийн салбарын шинэчлэлийг эхлүүлэх хүрээнд Эрүүл мэндийн тухай хуульд өөрчлөлт оруулсан. Хуульд өөрчлөлт оруулснаар Эрүүл мэндийн байгууллагаас эмнэлгийн байгууллагад өгч буй санхүүжүүлэлтийн аргыг өөрчилсөн. Гэхдээ эрүүл мэндийн салбарт цогцоор нь шинэчлэлийн бодлогыг боловсруулж, батлуулж чадаагүй. Хуучин бодлого шинэ санхүүжилтийн арга хоёр хооронд нийцэхгүй байна гэх шүүмжлэл бий. Тухайлбал, Өрхийн эрүүл мэндийн төвийн санхүүжилттэй холбоотой асуудал өнөөдрийг хүртэл маргаан дагуулсаар байна. Хүн ам цөөн сумын Нэгдсэн эмнэлэгт санхүүжилтийн нь ямар аргаар шийдэхийг нь оновчтой тодорхойлох хэрэгтэй. Дүүрэг, аймаг, сумдын эмнэлгийн хүрэлцээ, тоног төхөөрөмж харилцан адил бус байгаа. Бодлого өөрчлөхгүй энэ тэгш бус байдал арилж, сайн сайхан болно гэж байхгүй.

 Намайг эрүүл мэндийн салбарын хүн биш ч эдийн засагч гэдэг утгаар нь эрүүл мэндийн салбарын тогтолцоо, санхүүжилт, менежментийг шинэ түвшинд гаргах болов уу гэж энэ албан тушаалд томилсон байх гэж бодож байна.

-Хууль хэлэлцэж баталсан ч хэрэгжих шатандаа алдаа гарах нь бий. Та хуулийн хэрэгжилтийг хангахын тулд ямар арга хэмжээ авч ажиллах нь энэ салбарт онох бол гэж харж байгаа вэ?

   -Хууль батлах чухал ч хамгийн гол нь хэрэгжилтийг зохион байгуулах амаргүй. Ер нь аливаа ажил үр дүнтэй хэрэгжих нь тухайн ажлыг хариуцаж буй албан тушаалтнуудаас ихээхэн хамаардаг. Тиймээс салбарын боловсон хүчний чадавх, нөөцийн асуудлыг яаралтай шийдвэрлэх. Ард түмний хүсэн хүлээгээд байгаа эрүүл мэндийн үйлчилгээг чанартай, хүртээмжтэй, чирэгдэл багатай авдаг болох боломж нөхцөлийг бүрдүүлнэ гэж бодож байна.

-Өвлийн улиралд томуу, томуу төст өвчний өвчлөл аюулын хэмжээнд хүрдэг. Энэ талаар нэн тэргүүнд ямар арга хэмжээ авах вэ?

      -Бид  гурван жилийн турш амаргүй нөхцөл байдалд ажиллаж, амьдарлаа. Дэлхий нийтэд коронавирусын халдвар тархсантай холбоотой манай улс цар тахлын эсрэг хариу арга хэмжээ авч, хууль эрх зүйн орчин бүрдүүлж, ажилласан.

       Энэ оны нэгдүгээр сарын 1-нээс Цар тахлын хуулийн үйлчлэх хугацаа дууссан. Хөл хорио суларч, хэвийн байдалд шилжиж байгаа ч, бүх зүйлийг сайн сайхан болсон гэж ойлгож болохгүй. Цаашид иргэд өөрсдөдөө тавих шаардлагаа нэмэгдүүлэх, халдвар хамгааллын дэглэмээ баримтлах хэрэгтэй. Эрүүл мэндийн яамны зүгээс мэргэжлийн зөвлөгөө, сурталчилгааны ажлыг идэвхжүүлэх шаардлагатай гэж үзэж байгаа.

     Миний хувьд ажлаа аваад удаагүй байна. Гэхдээ эрүүл мэндийн салбарт нэн түрүүнд хийж хэрэгжүүлэх гол ажил бол улирлын томуу, томуу төст өвчнөөс урьдчилан сэргийлэх арга хэмжээ авах байна. Ес эхэлсэн, өвлийн энэ хүйтэн өдрүүдэд улирлын томуу нэмэгддэг. Тиймээс яамны мэргэжилтнүүд энэ үеийг  яаж хохирол багатай даван  туулах вэ, гэдэгт анхаарал хандуулж байна. Мөн нэг сайн мэдээ нь БНХАУ гурван жил хаалттай байсан хилээ нээж байгаа. Тэгэхээр ханиад томууны дэгдэлтийн энэ үед эмийн хүрэлцээг нэмэгдүүлэх боломж нээгдэж байна гэсэн үг. Хүрэлцээг нэмэгдүүлэхээс гадна чанарт анхаарах нь зүйтэй.  Мөн эмнэлгүүдийн орны хүрэлцээг судалж байна. Ханиад томууны дэгдэлт их байгаа энэ үед орны хүрэлцээ ямар байгааг судалж, шаардлагатай бол ор дэлгэнэ.

-Сүүлийн үед төрийн албанд халаа, сэлгээ хийх тохиолдол нэмэгдсэн эрүүл мэндийн салбарын халаа сэлгээний асуудал одоог хүртэл маргаантай хэвээр байна. Шинэ сайд ирэхээр шинэ удирдлага ирнэ гэдэг тогтсон жишигтэй болчихлоо. Энэ талаар та ямар байр суурьтай байдаг вэ?

            -Аливаа боловсон хүчний хариуцлага, сахилга батыг сайжруулах нь нэн тэргүүний асуудал юм.  Гэхдээ би эрүүл мэндийн салбарт халаа, сэлгээ хийхгүй, мэргэжилтнүүдийн чадварыг дээшлүүлнэ гэж бодож байна. Мөн Төрийн албаны тухай хуульд өөрчлөлтүүд хийгдсэн байгаа.

-Энэ долоо хоногоос БНХАУ-ын хил нээнэ. Манай улсын импорт, экспортын гарц нээгдэж нээгдэнэ. Хил нээхтэй холбоотойгоор халдвар хамгааллын дэглэмийг баримтлах нь чухал гэх асуудлыг та хөндөж тавьсан байсан. Мөн энэ асуудлаар Шадар сайдтай пср шинжилгээг хоёр талаасаа авч байх зөвшилцөлд хүрсэн гэсэн. Энэ талаар дэлгэрэнгүй мэдээлэл өгөөч?

            -Хил нээхдээ холбоотой асуудлаар Боомтын сэргэлтийн сайд, УОК, холбогдох алба хаагчид Шадар сайдтай уулзаж, ярилцлаа. Би чуулган дээр ч саналаа илэрхийлсэн. Нэг талаараа хилийн боомт нээгдэж байгаа нь эдийн засгийн өсөлтөд эерэг нөлөө үзүүлнэ. Мөн бараа, бүтээгдэхүүний хомсдолоос сэргийлэх, импортоор орж ирж буй бүтээгдэхүүний үнийн өсөлт өндөр байгаа энэ үед хангамж нэмэгдэж, үнэ буурна гэж харж байгаа.

           Гэхдээ болгоомжлох зүй бий. БНХАУ сүүлийн гурван жилийн хугацаанд “Тэг ковид” –ын хатуу дэглэмтэй байгаа.  БНХАУ-д коронавирусын тархалт буураагүй, өндөр түвшинд байгаа нөхцөлд хил нээж байгаа. Тиймээс ийм нөхцөлд хоёр улс хооронд зорчиж байгаа иргэдэд халдвар хамгааллын дэглэм сайтар мөрдүүлэх, хяналтаа сайжруулах шаардлагатай. Мөн хоёр улс нэгэндээ хүндэтгэлтэй хандах ёстой гэсэн байр суурьтай байна. Ялангуяа халдвар хамгааллын дэглэмийг иргэддээ ижил мөрдүүлэх нь зүйтэйг энэ уулзалтаар илэрхийлсэн. Дан ганц Монгол Улсын иргэд шинжилгээ өгч нэвтэрдэггүй, манай улс руу зорчиж байгаа иргэд ч шинжилгээ өгөх нь зөв гэсэн байр сууриа илэрхийлсэн.

           Миний энэ саналд Шадар сайд хүндэтгэлтэй  хандаж, хүлээж авсан. Тийм учраас хил нээгдэхэд халдвар хамгааллын дэглэмийг баримтлах. Монгол Улсын талаас БНХАУ руу зорчиж байгаа иргэн, БНХАУ-аар дамжин орж ирж бусад  орны иргэдэд ч халдвар хамгааллын дэглэм хамаарна. Иргэд зорчихдоо 48 цагийн дотор пср шинжилгээ өгсөн байхыг шаардаж байгаа. Хэрэв 48 цаг дотроо буцаж, хилээр нэвтэрсэн тохиолдолд дахин шинжилгэ өгөхгүй байхаар тогтож байна.  Шаардлагатай бол халууныг нь үзэж, асуумж бөглүүлнэ. Мөн ЭМЯ-наас өгөх халдвар хамгааллын дэглэмийг баримтлуулна. Мөн иргэд өөрийгөө эрсдэлтэй гэж үзсэн тохиолдолд  тусгаарлах, өөртөө хяналт тавих зөвлөмжийг баримтлаад явах нь зүйтэй.

    Энэ асуудал зөвхөн Замын-Үүд- Эрээн чиглэлээр орж ирж байгаа иргэдэд хамаарахгүй. Олон улсын нисэх онгоцны буудлаар үйлчлүүлж буй иргэдэд ч хамаарна. УОК-оос түр журам батлаад, хэрэгжүүлнэ. 

-Ярилцсанд баярлалаа.