Эрх чөлөөг дээдлэгч ардчилсан улсад хүний эрхийг ноцтой зөрчсөн бичлэг өчигдөр нийтэд ил боллоо. Эмэгтэй хүнийг өөрийгөө удирдаж чадахгүй, ухаангүй болчихсон байхад нь бүх хувцсыг нь тайлж, тал бүрээс нь зураг дарж, хурууны хээг нь авч буй нь Төр нийгмийн нэрт зүтгэлтэн С.Зориг агсны хэрэгт холбогдон ял эдлэж буй Т.Чимгээ дээр гүйцэтгэх ажиллагаа явуулсан үйлдэл гэх. Одоогоос таван жилийн өмнө “Тэрэлж” гэх зочид буудалд түүнийг хуурч аваачсанаар хэрэг хүлээлгүүлэх үйл ажиллагаа эхэлсэн хэмээн Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд Х.Нямбаатар өчигдөр тайлбар хийв.
Угтаа бол үзэхээс ч нүд халтирам энэ бичлэгийг нийтэд ил болгосон нь Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг хилс хэрэгт гүтгэгдсэн хэмээгээд цагаатгуулах зорилгыг агуулж буй.
Монгол төрийн нөлөө бүхий эрхмүүд мөн ч олон жил Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг цагаатгуулахаар хичээж байна. Гэвч хуулиас дээгүүр эрх мэдэлтэн байхгүй учраас өнөөдрийг хүртэл хэрэг шийдэгдээгүй, маргаан дагуулсан хэвээр байна. Улсын нууцтай холбоотой олон нотлох баримтаар Т.Чимгээ, Б.Содномдаржаа нарыг уг хэрэгт буруутган ял оноосон гэх мэдээлэл сүүлийн өдрүүдэд эрчимтэй цацагдаж буй. Хэдий тийм ч өнөөдрийг хүртэл тэд хэргээ хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд хэрэгт холбогдуулахын тулд гүйцэтгэх ажиллагаа явуулж, эрүүл шүүлт явуулсан гэж мэдүүлсээр байгаа юм.
Хамгийн сүүлд энэ сарын 8-нд буюу Олон улсын эмэгтэйчүүдийн эрхийг хамгаалах өдрөөр Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ хорих 401 дүгээр ангид хоригдож байгаа Т.Чимгээтэй уулзах үеэр Т.Чимгээ “Хуулийн байгууллага нотлох баримтгүй, Ц.Амгаланбаатарын худал үгээр ял оноосон” хэмээсэн.
Тэрбээр “2015 оны наймдугаар сарын 31-нд Төв аймгийн цагдан хорих байранд хэлмэгдүүлж хорьсон. Хоригдох хугацаанд маш хэцүү нөхцөлтэй байсан. Намайг ариун цэврийн хэрэгсэл өгөхгүй, дотроо бие засдаг, усанд орох боломжгүй, агааржуулагч ч байхгүй газар есөн сар хорьсон. Тэнд хоол ундны асуудал ч хүнд байсан. Улмаар 2017 оны тавдугаар сард 407 дугаар анги руу шилжсэн ч нөхцөл байдал огтхон ч өөрчлөгдөөгүй бөгөөд дарамт шахалтад жил долоон сар хоригдсон. 2019 оны гуравдугаар сараас 401 дүгээр ангид ирж, сэтгэл санаа, эрүүл мэндээ эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлж байна. Миний амьдралын таван жил долоон сар гаруй хугацааг эрүүл мэнд, сэтгэл санаа, үр хүүхдээр минь хохироосон. Миний амьдралыг орвонгоор нь эргүүлсэн. Таван жилийг тарчлаан зовоож, тамлаж, хар дарсан зүүд шиг өнгөрөөлөө. Намайг хилс хэргээр хоригдсоноос хойш нэг жилийн дараа миний том охин осолд орж амь насаа алдсан. Үүнийг би энэ хэрэгтэй холбоотой гэж үзэж байгаа. Тиймээс тэр хэргийг би дахин шалгуулах хүсэлтэй байгаа” гэсэн билээ.
Таван жил гаруй “Зоригийг хөнөөсөн” гэх хэрэгт буруутгагдаж байгаа Т.Чимгээгийн аргаа барсан нулимстай мэдэгдлийн дараагаас “Чимгээ, Содномдаржаа нарыг сулла” гэх иргэдийн шаардлага улам эрчимжиж эхлэв.
Анх энэ шаардлага одоогийн Засгийн газрын хэрэг эрхлэх газрын дарга Ц.Нямдоржийг Хууль зүй, дотоод хэргийн сайдаар ажиллаж байхад эхлэл нь тавигдсан. Тодруулбал, Хууль зүй, дотоод хэргийн сайд асан Ц.Нямдорж Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ болон ар гэрийнхнээс нь уучлалт гуйж, “Тэднийг эрүүдэн шүүх ажлыг зохион байгуулсан хүмүүс бол ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурц, Улсын ерөнхий прокурорын орлогч Г.Эрдэнэбат хоёр юм” гэж мэдэгдсэн удаатай.
Үүний араас тэднийг эрүүдэн шүүсэн гэх бичлэгийг нийтэд ил болгож, хэсэгтэй л шуугиан тарьж байв. Уг бичлэгт хэрэгт буруутгагдан ял эдэлж буй Б.Содномдаржаа Т.Чимгээ нарыг олон хоног зодож, хавиргыг нь хугалах зэргээр бие нь хүнд гэмтэл учруулсан, тэр бүү хэл тэдний толгой дээр ялгадас асгаж буй дүрс бичигдэн үлдсэн байдаг. Түүнчлэн Ц.Амгаланбаатарыг зориудаар Т.Чимгээгийн камерт оруулж, сүрдүүлж буй хэсэг ч бий.
.jpg)
Хүн тэвчихийн аргагүй энэ үйлдлүүд нь С.Зориг агсны амийг хөнөөсөн хэмээн хүлээн зөвшөөрүүлэхээр эрүүдэн шүүлт тулгасан хэмээн тайлбарладаг. Тэднийг эрүүдэн шүүсэн хэрэгт ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурц, Улсын ерөнхий прокурорын орлогч асан Г.Эрдэнэбат, мөрдөгч, хурандаа О.Бархасбадь, О.Бямбажав, Гүйцэтгэх албаны ажилтан С.Баяр, Ж.Мөнхгал, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх ерөнхий газрын хэлтсийн дарга, хурандаа Ү.Отгонбаяр, мөн газрын Цагдан хорих ангийн төлөөлөгч С.Эрдэнэбат, Э.Өлзийбаяр нарын есөн хүнийг буруутган хуулийн байгууллагаас шалгаж, Төв аймгийн шүүхэд шилжсэн. Энэ хэрэг анхан шатны, давж заалдах болон Улсын Дээд шүүхээр нийт зургаан удаа орсон ч өнөөдрийг хүртэл шийдэхгүй байгаа хэвээр байна. Харин хэрэгт холбогдсон албан тушаалтнууд батлан даалтад гарчихсан байгаа юм.
Угтаа бол ТЕГ-ын дарга асан Б.Хурц, Улсын ерөнхий прокурорын орлогч асан Г.Эрдэнэбат нар гэм буруутай нь тогтоогдохгүй бол Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарын хэрэг цагаадахгүй гэсэн үг.
Хэргийн талаар Ерөнхий прокурорын орлогч асан Г.Эрдэнэбат хэвлэлд өгсөн ярилцлагадаа “Б.Содномдаржаа Ц.Амгаланбаатартай нэг камерт байснаас хойш тав хоногийн дараа “Би энэ хэргийг хийсэндээ харамсаж байна” гэж бичиж өгсөн байдаг. Үүний дагуу мөрдөн байцаагч байцаалт авсан. Тэрбээр хэрэг хийсэн тухайгаа ярихдаа “Бид захаас гутлын үдээс авсан. Түүгээрээ Б.Булганыг хүлсэн” гэж мэдүүлэг өгсөн. Б.Содномдаржааг өмгөөлөгчгүй байцаасан. Үүнийг нь хяналт тавьж байсан прокурор нь “Чи хууль зөрчсөн байна” гээд шаардлага бичиж арга хэмжээ авсан. Өмгөөлөгч нь орж ирээд ярихад мөн нөгөө зүйлээ давтаж ярьсан байдаг. Тэгээд өмгөөлөгч “Чи энэ хэргийг хийгээгүй биз дээ, надтай байхдаа ярьсан зүйлээ яриач” гэхээр л би энэ хэргийг хийгээгүй гэж өгсөн мэдүүлгээсээ буцаж эхэлсэн байдаг.
(1).jpg)
Хууль бус аргаар цуглуулсан нотлох баримтууд үнэлэгдэхгүй байх ёстой. Өмгөөлөгчтэйгөө өгсөн мэдүүлгийг нь бол ашиглана. Ц.Нямдорж сайд ямар нэгэн эрүү шүүлт байхгүй өөр нотлох баримтуудыг үгүйсгэж эхэлж байна лээ. Тэр бичлэгээс гадна. Тухайлбал, 1998 онд би тэр хүнийг харсан орцонд таарсан надаас С.Зоригийн гэрийг асуусан гэсэн гэрчийн мэдүүлгийг үгүйсгэж байгаа харагдсан. Яаж 18 жилийн дараа санадаг юм. Тэр яасан ой сайтай хүн бэ гэж. 18 жилийн дараа боловч тэр хэрэг тухайн үедээ нийгмийг цочоосон. Тэгээд зураг таниулах аргаар тухайн гэрчээс асуухад энэ байна гээд гэрчүүд гурав дөрвөөрөө шууд заасан байдаг. Үнэхээр “Та яг таньж байна уу” гэхэд тэр мартагдахаар эд биш шүү дээ гэдэг. Тэр хэрэг гарангуут яг тэр хүн мөн байна гэсэн айдас үлдсэн учир мартаж чадаагүй гэж. Дахин олон удаа гэрчүүдийг янз бүрийн аргаар шалгасан алдаа гарчих вий, албаар төөрөгдүүлж байх вий гээд. Тэгэхэд дандаа л мэдүүлэгтэйгээ таарч байсан. Олон газар олон үндэслэлээр дахин шалгаж, байж үйлдсэн хүмүүс нь мөн байна гэж шүүхэд өгсөн шүү дээ.

Уг нь шүүх бүх талаас нь нягталж үзээд гурван шатны шүүхээр нотлогдоод хэргээ хүлээж байгаа хүмүүс. Гэтэл одоо яах гэж байгаа юм бүү мэд.
Энэ мэтээр энэ хэрэгт тэр эрүү шүүлттэй холбоогүй цуглуулсан нотлох баримтуудыг энийг ч дарамталж цуглуулсан, энэ ч сэжигтэй гэх мэтээр үгүйсгэх гэж байгаа юм байна л даа. Ингээд С.Зоригийн хэргийг илрүүлсэн бүх баримт нотолгоог устгаад зохиомлоор хэрэг үүсгэсэн гэж үзээд Б.Содномдаржаа, Т.Чимгээ нарыг хилс хэрэгт хэлмэгдсэн гээд цагаатгаад хаах гэж байгаа юм байна” гэж байв.
Сонгууль бүр улстөрчдийн гол тоглолт болдог уг хэрэгт үнэхээр тэд холбоогүй юү гэх асуулт одоо ч бүдэг бадаг хэвээр байна.
ЕРӨНХИЙ САЙД, ХУУЛЬ ЗҮЙ, ДОТООД ХЭРГИЙН САЙД НЬ ХАМГААЛААД Ч Т.ЧИМГЭЭ, Б.СОДНОМДАРЖАА НАР СУЛЛАГДАЖ ЧАДАХГҮЙ БАЙГАА ЦААД ШАЛТГААН |
|