“АТРЫН-IV” АЯН ЗАЛУУЧУУДЫГ ХӨДӨӨД ТАТАХ ГАРЦ БОЛОХ УУ 

      Малчид, тариаланчдын хувьд амжиргаагаа сайжруулах, тэднийг төр засгаас бодлогоор дэмжиж байгаа цөөн ажлын нэг нь “Атрын-IV” аян болоод байна. Харин тариаланчдын хувьд “Атрын-IV” аяны хүрээнд хэрэгжүүлж байгаа төсөл хөтөлбөр, төрөөс олгож буй зээлийг  хүртэж чадахгүй байна. Танил талтай нөлөө бүхий томоохон компаниуд тэрхүү боломжийг эдэлж, танилгүй эгэл жирийн тариаланчид төрөөс олгосон боломжийг эдэлж чаддаггүй" гэх гомдол, санал эхнээсээ гарсан. Уг нь энэхүү аяныг хэрэгжүүлэх гол зорилго нь хөрсөө хамгаалах, газар тариалангийн бүс нутагт агро ойн зурвас байгуулах, үр, суултын аж ахуйн нэгж, улаан буудай болон төмс, хүнсний ногооны үрийг дотоодод хангах зорилго тавьсан байдаг. Тиймээс төр засгийнхан тус ажлын хүрээнд тариаланчидтай биечлэн уулзаж, тэдэнд ямар асуудал тулгардаг, “Атрын-IV аяныг” хэрэгжүүлэхэд юу хамгийн чухал болохыг ярилцах нь эхний ажил чухал ажил. Тиймээс тариаланчид "Атрын-IV" аяныг сүр муутай эхэлж байна, тариаланчидтай тулж уулзахгүй байна, бидний саналыг сонсох ёстой" хэмээн гомдоллож эхэлсэн нь тус аяны үр өгөөч ямаршуухан байгааг харуулж байна. Атрын өмнөх гурван аян тариаланчдад тодорхой хэмжээний дэмжлэг үзүүлж, үр дүнгээ өгсөн гэж ярьдаг. Тэр хэрээр төр засгийнхан ч малчид, тариаланчидтай биечлэн уулзаж, гол асуудлыг нь ярилцаж хамтдаа шийдвэрт хүрсэн байдаг. Харин энэ жилийн аяныг шинэ техник, технологид суурилуулна гэж яриад байгаа. Энэ нь үнэндээ тариаланчдыг тэтгэх үү, туйлдуулах уу гэдэг нь одоо ч тодорхойгүй байгаа аж. Хэрвээ энэхүү аяныг амжилттай хэрэгжүүлж чадвал газар тариалангийн салбар хөгжиж, тариаланчдын хувьд шинэ боломж нээгдэж, залуусыг хөдөөд татах бас нэгэн гарц болох юм. 

“АТАРЫН-IV” АЯНЫ ХҮРЭЭНД 2025 ОНД 650 ТЭРБУМ ТӨГРӨГИЙН ЗЭЭЛ ОЛГОНО

      Засгийн газраас өсөн нэмэгдэх хүнсний хэрэгцээг хангах зорилгоор "Атарын-IV" аяныг хэрэгжүүлж, "Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал", "Цагаан алт", "Шинэ хоршоо-чинээлэг малчин" зэрэг үндэсний хэмжээний хөтөлбөрүүдийг үргэлжлүүлэхээр болсон. Монгол Улсын Засгийн газрын 2024-2028 оны үйл ажиллагааны мөрийн хөтөлбөрт уламжлалт мал аж ахуй болон эрчимжсэн хөдөө аж ахуй, боловсруулах үйлдвэрлэлээр төрөлжиж, дотоодын хэрэгцээгээ монголын хөрсөнд ургасан эрүүл хүнсээр бүрэн хангасан "Эрүүл хүнс үйлдвэрлэгч, экспортлогч бүс" болох зорилтыг тусгасан. Энэ зорилтын хүрээнд “Атарын-IV аян”, “Хүнсний хангамж, аюулгүй байдал”,  “Шинэ хоршоо-чинээлэг малчин”, “Цагаан алт” зэрэг үндэсний хэмжээний томоохон хөтөлбөрүүдийг хэрэгжүүлж, хөдөө аж ахуйн салбарын хөнгөлөлттэй зээлийн хүүгийн дэмжлэгийг үргэлжлүүлж байгаа. Тодруулбал, Засгийн газрын 2024-2028 оны мөрийн хөтөлбөрт туссан “Атарын-IV” аяны хүрээнд 2025 онд 650 тэрбум төгрөгийн зээл олгохтой холбогдуулан ирэх оны зээлийн хүүгийн дэмжлэгт 58.7 тэрбум төгрөг зарцуулахаар төсөвлөсөн байна. 

ЦАГ УУРЫН ОНЦЛОГТ ТОХИРСОН НУТАГШСАН СОРТЫН ҮРЭЭР ДОТООДЫН ХЭРЭГЦЭЭГ БҮРЭН ХАНГАНА 

      Монгол Улс атар газрыг эзэмшиж, газар тариалангийн аж ахуйг хөгжүүлэх, хүн амын хүнсний хангамжийг сайжруулах зорилготойгоор атрын гурван аяныг өрнүүлсэн түүхтэй. Атрын-I аян 1959 онд эхэлж, атар газрыг эзэмших, газар тариаланг бие даасан салбар болгон хөгжүүлж, үндэсний боловсон хүчнийг бэлтгэх шанг татсан. Атрын-II аян 1976 онд эхэлж, залуучуудыг өргөнөөр татан оролцуулж, тариалангийн талбайг нэмэгдүүлж байв. Атрын-III аян 2008 онд эхэлж, үрийн сортыг сайжруулж, техник технологийн шинэчлэлийг эрчимжүүлсэн.  Харин энэ жилийн хэрэгжүүлж буй Атрын-IV аян ухаалаг, дэвшилтэд технологид суурилж, дотоодын хүнс,тэжээлийн хэрэгцээг хангахаас гадна экспортын чиг баримжаанд төвлөрсөн газар тариалан, эрчимжсэн мал ахуйн хослолыг бий болгох зорилготой юм. Бүсчилсэн хөгжлийн бодлогын хүрээнд хотоос хөдөөд шилжих залуу гэр бүлийг газар тариалан эрхлэхэд дэмжлэг үзүүлэх, орон сууцжуулалтын бодлоготой уялдуулан хэрэгжүүлэх талаар Засгийн газрын хуралдаанаар ярилцсан.“Атрын-IV” аяныг хэрэгжүүлснээр 200.0 мянган га талбайг шинээр тариалангийн эргэлтэд оруулж, нийт эргэлтийн талбайг 1.2 сая га-д хүргэх, техник, тоног төхөөрөмжийн шинэчлэлийг үргэлжлүүлж, ухаалаг газар тариаланг хөгжүүлэн, усалгааны дэвшилтэт технологи нэвтрүүлж, тариалангийн үйлдвэрлэлийн бүтээмжийг нэмэгдүүлэх, бүс нутгийн хөрс, цаг уурын онцлогт тохирсон нутагшсан сортын үрээр дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангах зэрэг олон ажил хийхээр төлөвлөжээ.