Монголын төрийн гурван өндөрлөг буюу Ерөнхийлөгч Х.Баттулга, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх, УИХ-ын дарга Г.Занданшатар нар ард түмэнд хандан, тус бүртээ шинэ жилийн мэндчилгээ дэвшүүлсэн. Тэд шинэ оны мэндчилгээ дэвшүүлэхийн сацуу 2020 онд хийж хэрэгжүүлсэн ажлуудаа товч тайлагнаж, 2021 онд хийхээр төлөвлөсөн ажлуудаа ч танилцуулсан. Гэхдээ Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын мэндчилгээ цаанаа ямар санаа цухалзуулж, юу өгүүлснийг задалж үзлээ.
“ӨРХ БҮРД САЯ ТӨГРӨГИЙН ЭРХИЙН БИЧИГ ОЛГОХ САНААЧИЛГЫГ ДАХИН ДЭВШҮҮЛЖ БАЙНА”
Он солигдох мөчид Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга ард түмэнд хандан нийт 404 үгтэй мэндчилгээ дэвшүүллээ. Тэрбээр өнгөрсөн шинэ жилээр Салхитын мөнгөний ордыг эргэлтэд оруулах замаар ахмадуудын тэтгэврийн зээлийг тэглэх санал гаргасан. Уг санал нь дэмжигдэж, зургаан сая төгрөг хүртэлх тэтгэврийн зээлтэй 200 гаруй мянган ахмад настны зээл тэглэгдсэн байдаг. Анх “тэглэх” санал гаргасан Х.Баттулга, “тэглэх” ажлыг гүйцэтгэсэн МАН ижил тэнцүү нэр хүнд хүртэж, ахмадууд ч сэтгэл хангалуун үлдсэн. Энэ утгаараа Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн жилийг угтан “Ерөнхийлөгч Х.Баттулга энэ шинэ жилээр юу тэглэх бол” гэх хүлээлт бий болоод байсан. Харамсалтай нь, тэр юуг ч тэглэсэнгүй. Харин өрх бүрд нэг сая төгрөг олгох тухай “унасан” саналаа дахин дэвшүүллээ.
Тухайлбал, түүний мэндчилгээнээс онцлох өгүүлбэр нь “Айсуй 2021 оныг угтах энэ торгон мөчид дэлхийн улс орнуудын жишгээр нийт өрхийн амьжиргааг тэтгэх, үндэсний үйлдвэрлэл, аж ахуйн нэгжүүдийн ажлын байрыг хадгалах зорилгоор үндэсний үйлдвэрлэгчдээс бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авахад зориулан өрх бүрд нэг сая төгрөгийн эрхийн бичгийг олгох санаачилгыг Монгол Улсын Ерөнхийлөгч миний бие дахин дэвшүүлж байна” хэмээх санаачилга байлаа.
Тэрбээр өнгөрсөн оны арваннэгдүгээр сарын 17-нд цар тахлын үед иргэн, өрх, аж ахуйн нэгжийг эрсдэлээс хамгаалах зорилгоор өрх бүрд нэг сая төгрөгийн дэмжлэг үзүүлэх тухай саналыг Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхэд хүргүүлсэн байдаг. Уг саналд төрөөс өрх бүрд нэг сая төгрөгийн дэмжлэг үзүүлэхдээ 200 мянган төгрөгийг бэлнээр олгож, үлдсэн 800 мянган төгрөгийн зөвхөн үндэсний үйлдвэрлэгчээс архи, согтууруулах ундаа, тамхинаас бусад бараа, бүтээгдэхүүн худалдан авах эрх бүхий эрхийг бичиг байдлаар олгох хэрэгтэй тухай тусгасан байсан. Сая төгрөгийн чимээ тэр дороо нийгмийг доргиож, Ерөнхийлөгчийн энэ санал дэмжигдвэл тэр ард түмнээс маш өндөр оноо авах нь тодорхой болсон. Гэтэл маргааш нь буюу арваннэгдүгээр сарын 18-нд Засгийн газар хуралдаж, Ерөнхийлөгчийн саналыг дэмжихээс татгалзсан.
Түүгээр ч зогсохгүй МАН-ын зүгээс “Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Монголын 897 мянган өрхөд тус бүр нэг сая төгрөг тараах буюу эдийн засгаа элгээр нь хэвтүүлэх санал гаргалаа”, “Эдийн засгийн ойлголтгүй Ерөнхийлөгч” хэмээн түүнийг “тэнэг” харагдуулах явуулгыг ч бишгүй хийсэн байдаг.
Өрх бүрд сая төгрөг олгох санал нь ийнхүү унасан ч тэрбээр дахин оруулж ирлээ. Энэ санал нь хоёр дахь удаагаа унавал Ерөнхийлөгч Х.Баттулга Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүхийн дэргэд “жижигхэн” байгааг харуулна. Ард түмэнд бүсээ эцэст нь тултал чангалчихаад байхад тэдний төлөө юу ч хийж чаддаггүй “хүчгүй” Ерөнхийлөгчтэй байхыг хэн ч хүсэхгүй шүү дээ. Харин дэмжигдвэл “тэтгэврийн зээл” тэглэснээс ч илүү нэр хүндийг түүнд авчрах нь тодорхой. Цар тахлын хямралын энэ үед сая төгрөгийн эрхийн бичиг бол ард түмэнд “мөрөөдлийн бэлэг”. Мөн сая төгрөгийн эрхийн бичгээрээ зөвхөн үндэсний үйлдвэрлэгчдийн бараа бүтээгдэхүүнийг авахаар зохицуулж өгсөн нь жижиг дунд үйлдвэрлэл эрхлэгчдэд хямралыг даван туулхад нь том дэмжлэг болно. Хэрвээ энэ санал нь дэмжигдээд, олгогдвол ард түмэн, үндэсний үйлдвэрлэгчид цөм Ерөнхийлөгчийн талд орчихно гэсэн үг. Чухамдаа нэр хүндийг нь өндөрт өргөх боловч эсрэгээрээ нэр хүндээ унагаж ч мэдэх эрсдэлтэй санал гаргалаа гэж болно.
“...БУУХ ЭЗЭНТЭЙ, БУЦАХ МӨРТЭЙ ЭЗЭН ХОЛБОГДОГЧДЫГ ТОГТООСООР БАЙНА”
Түүнчлэн Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын шинэ жилийн мэндчилгээнээс онцлууштай хоёр өгүүлбэр бий.
Эхнийх нь “Сүүлийн гурван жилийн хугацаанд хууль хяналтын байгууллагын нийт албан хаагчид маань олигархуудын оффшор бүсэд нууцалсан асар их хэмжээний хууль бус хөрөнгийг нь илрүүлж, буух эзэнтэй, буцах мөртэй эзэн холбогдогчдыг нь тогтоосоор байна” хэмээх өгүүлбэр.
Одоогоор оффшор бүсээс 80 орчим сая ам.доллар орж ирсэн гэх бөгөөд ойрын хугацаанд дахин нэг тэрбум ам.доллар орж ирнэ гэх “шуум” гараад байгаа. Энэ утгаараа МАН хэрвээ “Өрх бүрд нэг сая төгрөг олгох мөнгө төрд байхгүй” гэж эсэргүүцвэл Х.Баттулга “Оффшор бүсээс орж ирсэн мөнгө байгаа” гэж саналаа зүтгүүлэх дүр зураг түүний дээрх өгүүлбэрээс харагдаж байгаа юм. Түүнчлэн “...буух эзэнтэй, буцах мөртэй эзэн холбогдогчдыг тогтоосоор байна” хэмээн тодотгосон нь цаанаа бас том агуулгатай байх. Тухайлбал, манай улс 2017 онд нийтийн болон хувийн ашиг сонирхлын тухай хуульд нэмэлт оруулж, оффшор бүсэд өмч хөрөнгөтэй төрийн албан тушаалтнуудыг эргүүлэн татах буюу огцруулах, тэдний хамаарал бүхий этгээдүүдэд хатуу хариуцлага тооцох заалт оруулсан байдаг. 2016 онд ил болсон оффшор бүсэд нууц хөрөнгөтэй улс төр, бизнесийн 42 иргэний дотор өнөөгийн эрх баригч МАН-ын хүмүүс ч олон байсан. Энэ утгаараа Х.Баттулга “Огцрох хүмүүсийн нэрс миний халаасанд байгаа шүү” хэмээн МАН-ынханд сануулж байгаа үйлдэл байхыг ч үгүйсгэхгүй.
“...ЦАГААН ЗАХТНУУДЫН ХЭРГИЙГ АНХ УДАА ШАЛГАЖ ЭХЛЭЭД БАЙНА”
Дараагийн анхаарал татсан өгүүлбэр нь тэрбээр “Төрийн өндөр албан тушаалуудыг ард иргэдийн итгэл найдварыг хүлээн хашиж байхдаа иргэдийн боломж, улсын өмч, нийтийн хөрөнгийг хулгайлсан цагаан захтнуудын хэргүүдийг анх удаа шалгаж эхлүүлээд байна” хэмээсэн.
Энэ өгүүлбэрийг задалж харвал “Төрийн өндөр албан тушаалуудыг хашиж байсан”, “цагаан захтнууд”, “анх удаа шалгаж байгаа” гэх үгсээр цөөн хүнийг онилж хэлсэн болж таарч байна. Тэр тусмаа “тушаалуудыг” гэх үгний цаана МАН-ын угшилтай, төрийн өндөр албан тушаалуудыг сэлгэн хашсан цөөн хэдэн хүн багтаж байгаа юм. Мөн “анх удаа” гэж тодотгосон нь өмнө нь шүүхэд ээрэгдэж байгаагүй олон нийтэд “цэвэр” харагддаг эрхмүүдийг шалгаж эхэлснээ дуулгаж буй явдал юм. Ерөнхийлөгч Х.Баттулгыг “шүүхийг баздаг” учраас түүнтэй ам зөрсөн хүмүүс шүүхийн хаалга татдаг гэдэг бөгөөд энэ нь ч хоосон хардалт биш гэх. Ингэж харвал Х.Баттулгад одоо байгаа ганц хүч бол хууль хяналт, шүүх. Харин МАН-ынханд “но”-гүй хүн ховор. Энэ утгаараа Ерөнхийлөгч Х.Баттулга МАН-ын эсрэг “зүрх атгах” тактик ашиглаж эхэллээ гэж харагдаж байна. Өөрөөр хэлбэл “Өрх бүрд сая төгрөг олгох миний саналыг дэмжихгүй бол бүгдийг чинь шалгана шүү” гэж ил цагаанаар, олон нийтийн өмнө МАН-ыг айлгаж байгаа мэт дүр зураг түүний мэндчилгээнээс харагдсаныг хэлэх хэрэгтэй.
Ямартай ч Ерөнхийлөгч Х.Баттулгын мэндчилгээ “хоосонгүй” байлаа. Тэр ямар нэг өр, зээл тэглээгүй ч сая төгрөг өгөх санал гаргалаа. Энэ саналаа дэмжүүлэхийн тулд МАН-ыг шүүх засаглалаар далайлган хөдөлгөх гэж буйгаа ч далдаар илэрхийллээ. Харин одоо МАН ямар хариу өгөхийг харах л үлдэж байна. Хэрвээ МАН эл саналыг нь дахин унагаж, Ерөнхийлөгчийг “хэн ч биш” харагдуулбал ирэх хавар шүүх дээр төрийн томчууд “овоорч” мэдэх дүр зураг харагдаж байна. Харин дэмжвэл 897 мянган өрхөд олгох хэдэн их наядыг эрэлд гарцгаах хэрэгтэй болно. Чухамдаа Ерөнхийлөгч Х.Баттулга МАН-ыг шахаанд оруулах сайн төлөвлөгөө зохиосон нь илэрхий харагдаж байна.
Ерөнхийлөгчийн сая төгрөгийн саналтай, шүүхийн сүрдүүлэгтэй шинэ жилийн мэндчилгээний ЗАДАРГАА |
|