С.Эрдэнэ “инээж”, Н.Алтанхуяг “өлсөв”

Б. Бадралмаа:
Улс төр- Тоймчийн үг

2021-05-06, 882

УИХ дахь Ардчилсан намын 10 гишүүн өчигдөр Сонгуулийн ерөнхий хороон дээр өнжив. Уг нь тэд морин цагтаа багтаж, Ерөнхийлөгчид нэр дэвшигчийнхээ материалыг хуулийн хугацаанд хүлээлгэж өгөхөөр очсон нь тэр. О.Цогтгэрэл болон М.Тулгат даргатай хоёр тал хоёр сонгуулийн үр дүнгээр тодруулсан хоёр нэр дэвшигчийнхээ материалыг аль аль нь аваад очих нь хэрэг.

Гэвч байдал буруугаар эргэж, тус нам хоёр нэр дэвшигчийн материал хүргүүлсэн учир дотоод асуудлаа шийд гээд аль алийнх нь материалыг хүлээж авсангүй. Анхнаасаа ийм хариу сонсох нь тодорхой байсан гэдэгтэй олон нийт маргахгүй биз. Ийн тэднийг “Дотоод асуудлаа шийдээд ир” гэсний дараа О.Цогтгэрэл даргатай Ардчилсан намын гишүүд нэлээд бухимдаж, дотроо ярилцахаас илүүтэй Сонгуулийн ерөнхий хорооны гишүүдийг “ятгах” гэж нэлээд үзэв бололтой. Уурлаж, уцаарлаж, загнаж үзээд ч нэмэр болсонгүй сүүлдээ дээл хувцсаа зэхээд Төв талбайд цуглаж өлсгөлөн зарлах дээрээ хүрэв.

Сонгуулийн ерөнхий хороо хуулийн дагуу Ардчилсан намаас нэг л нэр дэвшигчийг бүртгэх учиртай. Ингээд О.Цогтгэрэлийн талынхныг өлсгөлөн зарлаж байх хооронд М.Тулгат даргатай Ардчилсан намаас сонгогдсон С.Эрдэнийн материалыг Сонгуулийн ерөнхий хороо хүлээж авахаа албан ёсоор мэдэгдчихсэн. Монгол Улсын Сонгуулийн ерөнхий хорооноос энэ талаар “Шуурхай хуралдаанаас үүрэг болгосны дагуу Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 2021 оны ээлжит сонгуульд нэр дэвшигчийн баримт бичгийг хүлээн авах үүрэг бүхий Ажлын хэсэг Ардчилсан намаас Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшүүлсэн хоёр нэр дэвшигчийн баримт бичгийг нягтлан шалгалаа.

Ажлын хэсгээс Монгол Улсын Үндсэн хуулийн Гучин нэгдүгээр зүйлийн 2-т “Улсын Их Хуралд суудал бүхий нам дангаараа буюу хамтран Ерөнхийлөгчид тус бүр нэг хүний нэр дэвшүүлнэ.”, мөн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.5-д “Монгол Улсын Их Хуралд суудал бүхий улс төрийн нам дангаараа, эсхүл хамтран Ерөнхийлөгчид нэг хүнийг нэр дэвшүүлэх эрхтэй” гэж хуульчилсны дагуу Монгол Улсын Дээд шүүх болон Улсын бүртгэлийн ерөнхий газраас ирүүлсэн лавлагааг үндэслэн Ардчилсан намаас нэр дэвшигч С.Эрдэнийг нэр дэвшигчээр бүртгүүлэхтэй холбоотой баримт бичгийг хүлээн авлаа” хэмээн мэдэгдсэн юм.

Ингэснээр М.Тулгат даргатай С.Эрдэнийн тал Ерөнхийлөгчид нэр дэвших эрхээ өвөртөлж, М.Цогтгэрэл даргатай Н.Алтанхуяг нарын гишүүд Сүхбаатарын талбайд өлсгөлөн зарлаад хонолоо. Ардчилсан намын хагарал, дотоод маргаан хагас жил орчмын хугацаанд үргэлжилж байна. Угтаа бол иргэд сонгуулийн өмнө тэднийг маргаанаа эцэслээд зөвшилцөлд хүрнэ гэж найдаж байлаа. Гэвч тэд өнөөдрийг хүртэл ойлголцож чадсангүй.

УИХ-ын ээлжит сонгуулийн дараа намын даргаар ажиллаж байсан С.Эрдэнэ намын дотоод дүрмийн дагуу тамга тэмдгээ дэд даргаар ажиллаж байсан Ц.Туваанд хүлээлгэн өгснөөр түүний намын даргын бүрэн эрхийн хугацаа дууссан гэж үзсэн. Тодруулбал, 2017 онд намынхаа Үндсэн дүрэмд өөрчлөлт оруулж, “АН нь УИХ-ын сонгуульд хамгийн олон суудал аваагүй тохиолдолд намын тэргүүн /дарга/, дэд тэргүүн, ерөнхий нарийн бичгийн даргыг огцорсонд тооцно” тусгажээ. Үүний дагуу 2020 оны УИХ-ын ээлжит сонгуульд Ардчилсан нам парламентад үнэмлэхүй ялагдал хүлээж, намын дарга С.Эрдэнэ намын даргаас огцорч буйгаа өөрөө мэдэгдсэн. Тухайн үед Ардчилсан намын дарга С.Эрдэнэ “Монгол Улсын үндэсний хэмжээний хоёр том намын нэг Ардчилсан намын тамга тэмдгийг Ц.Туваанд шилжүүлэн өгч байна. Дараагийн шинэ дарга томилогдох хүртэл намын даргын чиг үүргийг хэрэгжүүлж ажиллахыг хүсэж байна” хэмээсэн байдаг.

Ингээд хэдэн сар усанд хаясан чулуу мэт алга болсон С.Эрдэнэ Ц.Туваанд өгсөн тамга тэмдгээ УБЕГ-т хандаж хүчингүй болгож, “Би Ардчилсан намын хууль ёсны даргын хувьд Ц.Тувааны түр эрхийг цуцалсан. Түүнд намын даргын үүрэг гүйцэтгэх эрх байгаагүй. Удаа дараа шаардлага тавиад байхад тэр намын даргын тамгыг өгөхгүй байгаа учраас УБЕГ-аас зөвшөөрөл олгосны дагуу би тамга тэмдгээ шинээр хийлгэсэн. Одоо Ардчилсан намыг жинхэнэ сөрөг хүчний хувиар ажиллуулна” хэмээн мэдэгдсэнээр өнөөдрийг хүртэл энэ маргаан үргэлжилж буй.

Ардчилсан намын хагарал тэмцэл туйлдаа хүрч, гишүүд дэмжигчид нь нүүр хийх газаргүй боллоо гэж халаглаж сууна. Улс төрийн хүрээнийхэн 30 жилийн түүхтэй тус намынхны энэ байдлыг хараад гээндээ ч бий, гоондоо ч бий хэмээн шүүмжилж байхад хэн нь ч үүнийг хүлээж авсангүй, хүлээж авахыг ч хүсэхгүй байгаа бололтой. Гэхдээ л У.Хүрэлсүхийн “захиалсан” С.Эрдэнэ өчигдрийн хувьд инээж, Х.Баттулгын зүтгүүлсэн Н.Алтанхуяг барайгаад хоцорлоо.

С.Эрдэнэ “инээж”, Н.Алтанхуяг “өлсөв”

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.