Ерөнхийлөгч болох "МАРАФОН"

Б. Бадралмаа:
Улс төр- Тоймчийн үг

2021-04-21, 834

Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн санал авах өдөр хүртэл яг 48 хоног үлджээ. Тодруулбал, Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгчийг сонгох санал хураалтын өдөр зургадугаар сарын 9-нд болох юм. Үүнээс өмнө намууд дотроо нэр дэвшигчдээ тодруулах учиртай. Ирэх сарын 1 гэхэд намууд Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчдээ тодруулж, зарлах хуулийн зохицуулалттай. Сонгууль ойртсонтой холбоотой улс төрийн хүрээнд халуун үйл явдлууд эд өрнөж, эх орондоо хайртай улстөрчидтэй болчихсон гэхэд хилсдэхгүй. Харин аль намаас, ямар хүн нэр дэвших бол гэдэг нь гол анхаарал татсан сэдэв хэвээр байна.

Энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд парламентад суудалтай хоёр нам, хоёр эвсэл нэр дэвшигчээ өрсөлдүүлэх боломжтой болоод буй. Монгол Улсын зургаа дахь Ерөнхийлөгч хэн байх бол гэдэг марафон тун удахгүй эхлэх гэж байна. Сонгогчид Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн гол өрсөлдөөн эрх баригч хоёр нам болох МАН, АН хоёрын дунд явна гэх таамаг дэвшүүлж байгаа. Иймдээ өрсөлдөгчдөө намнах, биенээ буулгаж авах тулаан тэдний дунд аль хэдийн эхэлчихсэн.

МАН-ын хувьд энэ удаагийн Ерөнхийлөгчийн сонгууль юу юунаасаа ч илүү чухал. Өнгөрсөн удаагийн парламент 62-уулаа нийлж Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан нь 2021 оны Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн бэлтгэл ажил байсан юм. Өөрөөр хэлбэл, Үндсэн хуулийг дагалдан гарах 40 гаруй хуульд шинэчлэл хийхээр болсон. Үнэмлэхүй олонх болсон МАН хуулийн шинэчлэл нэрээр хуулийн заалтыг хааш нь бол хааш нь эргүүлж, өөрсдөд ашигтай хувилбараар төрийн эрхийг “атгандаа” оруулж байгаа гэх. Энэ ч сүүлийн үед улст төрд өрнөж байгаа үйл явдлуудаас тодорхой харагдаж байгаа юм. МАН 100 жилийнхээ ойгоор Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулж, төрийн эрх мэдлийг бүхэлд нь авна гэсэн том зорилго тавьчихсан. Ерөнхийлөгчийн суудлыг төлөө нүдээ ухаад өгөхөөс ч буцахгүйгээр улайрч байгаа нь олны нүдэнд бэлэхнээ илт харагдаж буй. Эрх баригч намаас Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигч нь өрсөлдөгчгүйгээр тодрох нь тодорхой болчихоод байгаа.

Оны өмнө тус намын генсек Д.Амарбаясгалан Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших боломжтой таван хүнийг зарлаж байсан ч олны таалалд тэдэн дундаас намын дарга, Ерөнхий сайд асан У.Хүрэлсүх л нийцсэн гэдэг. Мөн У.Хүрэлсүхийн дараа МАН-аас Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвших хүнээр Сү.Батболд эрчимтэй яригдаж байсан ч оффшор хөрөнгө, хууль бус үйлдлүүд нь түүнийг олны дунд нэр хүндгүй болгож орхисон.

Магадгүй нэр дэвших боломжтой хүмүүсийг ингэж зарласан нь багахан судалгаа ч байж болох талтай. Тэд хэдийн У.Хүрэлсүхийг нэр дэвшүүлэхээ тодорхой болгочихоод түүний нэр хүндийг өсгөх, олны анхааралд оруулах бяцхан заль зохиосныг үгүйсгэхгүй юм.

Тэрбээр нийгэмд рейтинг өндөртөө байгаагаа мэдэгдмэгцээ Ерөнхий сайдын суудлаасаа кино зохиолын дагуу цэвэрхэн буучихсан. Амаржсан эхийг өвлийн дүн хүйтэнд углааш, таавчигтай гаргасныхаа төлөө хариуцлага хүлээсэн хэмээн суудлаа хүлээлгэж өгсөн нь өнөөдрийн Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөх бэлтгэл ажил байсан уу гэх таамаг ч олны дунд бий.

Харин У.Хүрэлсүхийн хамгийн хүчтэй өрсөлдөгч нь одоогийн Ерөнхийлөгч Х.Баттулга гэгдэж байгаа. Иймдээ ч хоёр жил шахуу үй зайгүй найзалж, төрийн эрхийг хамт барьсан тэдний нөхөрлөл У.Хүрэлсүхийг Ерөнхий сайдын суудлаа хүлээлгэж өгсөн өдрөөр дууссан. Одоо харин Х.Баттулгыг Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшүүлэхгүй байх шинэ зохиол бичиж буй. Мэдээж Ерөнхийлөгч Х.Баттулга энэ удаагийн сонгуульд Ардчилсан намаас нэр дэвшихээр бэлтгэлээ базааж байгаа. Үүнээс нь болоод нам нь хоёр талцсан гэдэг.

Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчдээ тодруулах өдөр улам бүр ойртсоор байхад Ардчилсан нам дотоод асуудлаа шийдэж чадахгүй мунгинасаар. Тэдний энэ байдал Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчээ бүртгүүлж чадахгүй ч байж болзошгүй нөхцөлд хүргээд байгаа юм. Хоёр намын дарга тодруулчихсан тэд хоёр талд нэр дэвшигчдээ тодруулахаар зэхэж буй. О.Цогтгэрэл даргатай АН-аас Х.Баттулгыг сойж байгаа ч нэр дэвших боломжтой гишүүнээр З.Энхболд, Ц.Оюунгэрэл, Р.Амаржаргал, З.Нарантуяа, Х.Тэмүүжин нарыг нэрлэсэн.

Харин М.Тулгат даргатай АН-аас Э.Бат-Үүл, О.Амартүвшин, С.Эрдэнэ нар горилж байгаа гэх мэдээлэл бий. УИХ-ын гишүүн асан Ц.Оюунгэрэл Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшинэ гэдгээ аль оны өмнө зарлачихсан. Тэрбээр Ардчилсан намын даргын сонгуульд өрсөлдсөн ч өвдөг шороодоод буй. Ардчилсан намаас одоогийн Ерөнхийлөгч нэр дэвших сонирхолтой байгаа ч Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөх боломжтой юу, үгүй юү гэдгийг МАН шийдэхээр болчихсон. Хэрэв Ерөнхийлөгчийг энэ удаагийн сонгуульд нэр дэвшүүлэх боломжгүй болчихвол түүний оронд УИХ-ын гишүүн Н.Алтанхуягийг сойно гэх яриа олны дунд бий. Хэдий УИХ-ын ээлжит сонгуульд намаасаа хөөгдөж, бие даан нэр дэвшсэн ч тэрбээр олны дунд нэр хүнд сайтай байгаа. Намдаа буцааж орох хүсэлтэй байгаагаа ч хэвлэлийн хурлаар мэдэгдэж байв. Түүнчлэн намын даргын сонгуульд өрсөлдөх хүсэлтэй өгсөн ч хүлээж аваагүй билээ.

Харин Та бидний эвсэл буюу МАХН-аас одоогоор хэн нэр дэвших нь тодорхойгүй байгаа. МАХН-ны дарга Н.Энхбаяр МАН-тай нэгдэж, Ерөнхийлөгчийн сонгууль оролцоно гэдгээ илэрхийлээд байгаа бол намдаа Ерөнхийлөгчийн сонгуулийн ковот авч ирсэн С.Ганбаатар үүнийг нь эсэргүүцсэн гэдэг. Тиймдээ ч тэрбээр арга мухардан “Хэзээ нэгэн цагт би Ерөнхийлөгч болно” хэмээсэн удаатай. Магадгүй МАХН МАН-тай нэгдэж, Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдлөө гэхэд С.Ганбаатар “Та бидний эвсэл”-ээсээ нэр дэвшихийг үгүйсгэх юм. Ерөнхийлөгчийн сонгуульд ялалт байгуулдаггүй юмаа гэхэд багагүй санал авах нь тодорхой.

Түүнчлэн энэ Ерөнхийлөгчийн сонгуульд шинэ салхи орж ирсэн нь ХҮН буюу “Зөв хүн электорат эвсэл”. ХҮН-ын дарга Т.Доржханд Ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшигчээ ард түмний санал асуулгаар нээлттэй сонгон шалгаруулалтаар тодруулна хэмээн мэдэгдээд буй. Гэвч сүүлийн үед тус намыг МАН-тай тохиролцож, дагаар орсон гэх хардлага олны дунд үүсээд буй.

Ямартай ч Ерөнхийлөгчийн ээлжит сонгууль цар тахлын амаргүй цаг үед болох нь тодорхой боллоо.

Ерөнхийлөгч болох "МАРАФОН"

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 1

Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2021-04-21 13:17:14

зочин: Эдэн дотроос Н.Алтанхуяг л арай дүнгүүр хүн шиг байна даа. Харин АН намынхан нь хавчдаг юм. Уг нь арай ноён нуруутай хүн шиг санагддаг юм.