-Л.Оюун-Эрдэнэ У.Хүрэлсүхээс илүү эрх мэдэлд хүрчихлээ-
У.Хүрэлсүх бүхнээ дэнчин тавиад, өөрт байсан эрх мэдлээ нутгийн дүүд шилжүүлэн Ерөнхийлөгчийн суудалд суучихсан. Гэвч парламентын засаглалтай манайх шиг улсад Ерөнхийлөгч хамгийн бага эрх мэдэлтэй, бэлэг тэмдгийн шинжтэй хүчгүй нэгэн. Нэг үгээр хэлбэл, улс төрд олон жил оршин тогтноё гэвэл Ерөнхийлөгчөөс илүү Ерөнхий сайд байх нь ашигтай гэсэн үг. Өнөөдөр улс төрийн гол тоглогч Л.Оюун-Эрдэнэ болчихлоо. Хүсэн хүлээж байсан намын даргын суудлаа ч авчихсан. Одоо түүнд гүйцэлдүүлэхийг хүссэн ганц л хүсэл бий. Тэр нь Үндсэн хуульд гар хүрч, хүчээ зузаатгах.
МАН дангаараа засаглаж, төрийн эрхэнд дураараа дургиж байгаа энэ үед л улс төрд олон жил оршин тогтнох хана хэрмээ босгож чадахаар байна. Харин Хэнтийн Бэрх тосгоны хүү үүнийг овжиноор харж, олз болгож чадаж байгаа нь олны нүдэнд бэлэхнээ харагдаж байна. Намын томчууд амаа ангайж, шүлсээ гоожуулахаас өөрийг хийж чадахгүй байгаадаа дэмий л бухимдаж суугаа гэх. Өөрөөр хэлбэл, Л.Оюун-Эрдэнэ нутгийн ах У.Хүрэлсүхийг зургаан жилийн хүчгүй Ерөнхийлөгчийн суудал руу “дэвшүүлэн зайлуулаад” өөрөө намын гишүүдээ “базаж” ирээдүйн замаа засаж суугаа нь нууц биш юм.
Саяхан л У.Хүрэлсүх ахынхаа хормойд сууж, талбай дээр жагсаал хийн, ахаасаа өндөр үнэлгээ авчих гээд элдэв янзын арга сүвэгчлэн суусан Л.Оюун-Эрдэнэ өнөөдөр төрийн эрхийг тэрчигт нь атгандаа оруулчихсан даналзаж суугаа. Хэн ч түүнийг ийм эрх мэдэлд хүрнэ чинээ төсөөлөөгүй явсан биз ээ. Гэтэл цагтаа хаан шиг аяглаж, төрийн толгойд даналзаж байсан У.Хүрэлсүх хоёр хөршийн төрийн тэргүүний ая талыг харж, ард түмнээс оноо ч авч чадахгүй аргаа барж сууна. Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнийн багт багтсан Ерөнхийлөгчийн талынхан тун удахгүй суудлаа хүлээлгэн өгөх сураг ч бий. Харин Ерөнхий сайд давхар дээлтэй сайд нараар танхимаа дүүргэж, Засгийн эрхэнд дархан эрхтэй суух гээд тунчиг завгүй яваа гэнэ.
Хэдийгээр Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтөөр У.Хүрэлсүх Ерөнхийлөгчийн суудалд зургаан жил сууж, энэ хугацаанд улсынхаа нүүр царай болох боломжтой ч одоо хэрэгжиж байгаа хуулиараа улс төрд гол тоглогчийн үүрэг гүйцэтгэж чадахгүй. Өмнөх Ерөнхийлөгч нар ядаж л шүүх эрх мэдлийг гартаа авч, түүгээрээ улс төрд нөлөөлдөг байв. Харин У.Хүрэлсүхэд ямар ч хүч, ямар ч эрх мэдэл алга.
У.ХҮРЭЛСҮХ ХҮЧТЭЙ БОЛОХ ГАНЦХАН АРГАТАЙ
Одоо түүнд улс төрд гол тоглогч болох ганц арга бий. Тун удахгүй МАН-ынхан гуравхан жилийн өмнө засаж, сайжруулсан гэж сайрхаж байсан Үндсэн хуульдаа дахин гар хүрнэ. Яг энэ завшааныг ашиглаад Ерөнхийлөгчийн эрх мэдлийг нэмэх боломж У.Хүрэлсүхэд байгаа гэсэн үг.
Шинэ оны босгон дээр ажин түжин байсан улс төр амь орж, эрх мэдлийн төлөөх чимээгүй тулаан эхлэх нь бололтой. Үндсэндээ Цэц дээр өрнөсөн маргаан У.Хүрэлсүх, Л.Оюун-Эрдэнэ нар руу чиглэж, хэн нь өнөөдөр намдаа хүчтэй вэ гэдгийг харуулах гол өрсөлдөөн эхэлнэ гэсэн үг. МАН-ынхан энэ жилдээ багтаж, Үндсэн хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулж, Ерөнхий сайд давхар дээлтэй сайд нарынхаа тоог нэмэх нь тохироотой байгаа. Нэгэнт Үндсэн хуульд гар хүрэх гэж байгаа учир У.Хүрэлсүх ч эрх мэдлээ нэмэх гэж зүтгэх нь тодорхой.

Сүүлийн найман жил МАН Ардчилсан намд Ерөнхийлөгчийн суудлаа алдаж, аргаа барсандаа Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөөр Ерөнхийлөгчийн эрх мэдлийг хязгаарлаж эхэлсэн. Хамгийн сүүлд Х.Баттулга төрийн эрхийн барьж байх хугацаандаа ямар ч эрх мэдэлгүй нэгэн болж, МАН-ынханд “дээрэлхүүлсээр” сүүлдээ арга буюу бууж өгсөн. Түүнд үлдсэн ганц эрх мэдэл нь УИХ дээр хэлэлцэн баталсан хуульд хориг тавих байсан. Гэвч энэ нь мөн л бэлэг тэмдгийн шинжтэй гэдэг нь тодорхой болж, ард түмнээс “амь гуйж” алгаа тосоод ч тусыг эс олсон. Одоо У.Хүрэлсүх яг ийм замаар явж байна.
Өнгөрсөн хугацаанд Ерөнхийлөгчийн эрх мэдлийг хязгаарласныг горыг У.Хүрэлсүх өөрийн биеэр амсаж, аргагүйн эрхэнд Үндсэн хуульд дахин гар хүрэх асуудлыг фракцын гишүүдээрээ дайж эхлэв.
Одоо харин өөдөө хаясан чулуу өөрийн толгой дээр гэгчээр У.Хүрэлсүх ямар ч эрх мэдэлгүй болсноо мэдмэгцээ Үндсэн хуулийн өөрчлөлтөд өөрийн эрхийг нэмэгдүүлэх тохироог фракцын гишүүдтэйгээ ярьж эхэлсэн сурагтай. Иймдээ ч оны өмнө хуралдуулах байсан Цэцийн дунд суудлын хуралдааныг түр хойшлуулсан гэх бор шувуу ч Саарал ордноор нисэж байна.
Хэдий У.Хүрэлсүх өнөөдөр намын харъяалалгүй болсон гэж байгаа ч МАН-д том хэвээрээ байгаа. 62-уулаа УИХ-д суухад гол үүргийг нь гүйцэтгэсэн учир У.Хүрэлсүхэд боломж олгох нь тодорхой. Харин Ерөнхийлөгч энэ удаад ямар эрх мэдэлд хүрэх вэ гэдэг нь олны дунд хүлээлт үүсгэх нь. Эндээс Л.Оюун-Эрдэнэ хүчтэй юү, У.Хүрэлсүх үү гэдэг чимээгүй өрсөлдөөн эхлэх нь.
У.ХҮРЭЛСҮХ ЕРӨНХИЙЛӨГЧИЙН СУУДЛАА ЧАМЛАЖ, ЭРХ МЭДЛЭЭ НЭМЭХИЙН ТУЛД ҮНДСЭН ХУУЛЬД ГАР ХҮРЭХ ҮҮ |
|