ТҮҮНИЙ БҮТЭЭЛЭЭС ЗӨӨЛӨН, ДӨЛГӨӨН ЧАНАР МЭДРЭГДДЭГ

Д. Бямбасүрэн:
Соёл урлаг

2024-10-17, 323

Хүний мэдрэмж, сэтгэл хөдлөл, тэр ч бүү хэл оюун санааг уран зурагт буулгасан гээд уншигч та бод доо. Нүдэнд үзэгдэж, гарт баригдахгүй ч тухайн хүний хийж үйлдэх, хэлэх ярих бүхнээр алхам тутамдаа илэрч байдаг сэтгэл зүрх, оюун бодлыг шүү дээ. Ойлгож, мэдрэхийн тулд үзэгч надаас тодорхой ч биш бүр нарийн авьяас, чадвар, мэдрэмж шаарддаг болохоор, яаруу сандруугаар үзэх аргагүй бүр тухтайхан очихыг шаарддаг учир түүний бүтээлүүдийг хүлээдэг ээ, би. Үнэндээ нэг л удаа үзэсгэлэнг нь үзсэн л дээ.

Одоогоос арван жилийн өмнө анхны үзэсгэлэнгээ дэлгэж байхад нь би ийм гоо эрхэмсэг, мөнхүү зөөлөн дөлгөөн бүтээлтэй уран бүтээлч бий ч гэж мэдээгүй, сурагч байлаа. Харин хоёр жилийн өмнө үзэсгэлэн дээр нь очихдоо л зургуудад нь дурласан юм.

Түүний зургууд надад нар ээсэн тунгалаг өглөөг, ойн төгөлд таатайхан жиргэх шувуудын дуу шиг, налайсан намрын өдрийг, хайр сэтгэлийг, эв энгийн хүний хүслийг өгүүлж байх шиг, удаан ширтэх тусам орчлонгийн олон юмсын утга нэг нэгээр тодорч, тэдгээрийг нэгэн бүхэл утга болгон нэгтгэн шингээсэн мэт санагдаж билээ.

Тэрхүү үзэсгэлэнгээ А.Дөлгөөн зураач "Орчил" гэж нэрлэсэн байв. Харин тэр тухайн үед дэлгэсэн үзэсгэлэнгийнхээ талаар "Зургуудынхаа утга санааг бодож байгаад эхлээд нэрээ өгсөн. Тэрхүү нэрэндээ зориулж зургаа зурсан. Орчил бол миний дотоод ертөнцийн нууц код" гэжээ. Ингэж сониорхолтой, цаанаа нэг нууцлаг олон сайхан бүтээлтэй нь танилцаад, өөртөө цоо шинэ уран бүтээлчийг нээгээд буцаж билээ.

Тэгсэн энэ удаад "Дөлгөөн холболт" нэртэй гурав дахь үзэсгэлэнгээ дэлгэхээр зорьжээ. Тэр өмнөх бүтээлүүдээ даавуу, торгон дээр зурах урлагийн өвөрмөц, арга техникийг ашиглан бүтээж байсан бол энэ удаад дүрслэх урлагийн олон төрлийн арга техникүүдийг ашиглан бүтээсэн бүтээлээ дэлгэх гэж байгаа гэнэ. Мөн тэрбээр “Дөлгөөн холболт” үзэсгэлэнгээрээ хүний мэдрэмж, сэтгэл хөдлөл, оюун санааг дөлгөөн бөгөөд хурц бусаар холбон илэрхийлснийг, тэс өөр мөн чанартай материалууд хоорондоо хэрхэн хоршин зохицож нэг өнгө, илэрхийлэлд уусаж буйг мэдрэх боломжтой гэнэ. Угаас өөр зүйлс хоорондоо нэгдэхээр олон утга санаа, өнгө үзэсгэлэнг бүрдүүлж, сонин агаад цоо шинэ ертөнцийг нээх шиг болдог.

Цэцэг, навч, ургамал

Энэ бол түүний багадаа зурах дуртай байсан зүйл нь. Одоо ч бүтээл бүрд нь шингээстэй байдаг. Энэ үг, энэ ургамлын тухай бодоход өөрийн эрхгүй анхилам гоо үнэр, зөөлөн дэлбээ, гэгээн сайхан бүхэн сэтгэлд буудаг. Гоо сайхан, гоё бүхний эрхэм дээд цэцэг бол түүний бүтээлийн оргил нь. А.Дөлгөөний зурах дуртай, зураач болсон нь зураач нагац ахаас нь эхлэлтэй байна. Түүний бүтээлд цэцэгс дэлбээлэн гэрэлтэж, өөрсдийн утгаасаа өөр утга илэрхийлж, сэргэн мандаж байдаг. Навч ч ялгаагүй хаа сайгүй хөглөрч, улирал хамаарахгүй ургаж, нахиалан, зүүгдэж, бас сэрчигнэн хуйларч байдаг. Харин түүний бүтээл төрөх гол зүйл бол мэдрэмж гэнэ.

"Бүх хүн миний зургийг өөр өөрийн ертөнцөөрөө тайлаасай гэж боддог. Бүх мэдрэмжээс уран бүтээлийн санаа төрдөг. Зураач хүн аливаа зүйлийн мөн чанарыг илүү мэдрэн харж, анзаардаг байх" гэж хэвлэлд ярьсан байдаг. Мөн "Зургаараа дамжуулж, хүмүүст эрч хүч, эерэг мэдрэмж өгөхийг хичээдэг" тухайгаа ч өгүүлсэн.

Дүрслэл. Тэр Занабазарын нэрэмжит Дүрслэх урлагийн музейд энэ сарын 19-нөөс 29-ныг дуустал дэлгэх энэхүү үзэсгэлэнгээ дүрслэлийг л голлон барьж бүтээжээ. Ажаад харахад юм бүхэнд дүрс бий. Түүнийг хүмүүс тогтон харж, мөн чанар, дүр байдлыг нь тайлж, өөрсдийнхөөрөө ойлгон тайлбарлах учиртай. Хүний сэтгэхүй өөр, өөр. Хүн бүр юмсыг өөрсдийн бодол, уншиж, мэдсэн, ажиж анзаарсан, мэдэрч таньсан мэдрэмжээсээ хамаарч ондоо харах бөгөөд чөлөөтэй сэтгэж, бодоход ч нээлттэй зүйл бол уран зураг. Ер бүтээл төрөхдөө нэг хүний уураг тархи, сэтгэл зүрхнээс гардаг бол бусдын мэлмий ухаанд очихдоо олон салаа мөчир шиг олон утгаар хүрдэг. Хамгийн гол нь тухайн уран бүтээлч бүтээлээрээ ямар санааг хэлэх гээд буйг мэдэрч, мэдрэмжийг мэдрэмжээр таних нь чухал байх. Зорьж очиж үзээрэй.

Түүний бүтээлүүдээс гарцаагүй зөөлөн чанар, ээл дулаан танил мэдрэмж төрөх вий.

ТҮҮНИЙ БҮТЭЭЛЭЭС ЗӨӨЛӨН, ДӨЛГӨӨН ЧАНАР МЭДРЭГДДЭГ

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.