ДУУ ТӨРСӨН ТҮҮХ: "СОЁЛ ЭРДЭНЭ" ХАМТЛАГИЙН ЭГШИГЛҮҮЛСЭН "СЭТГЭЛИЙН ЖИГҮҮР"

2024-06-26, 906

"Соёл-Эрдэнэ" гэж 70, 80, 90-ээд оны залуусын хайр дурлал, халуун залуу өдрүүдийг нь тээн эгшиглэж, өдгөө энэ үеийнхэн тэдний дуунуудыг сонсох мөчид л оч туяарсан орь залуу насандаа эргэн бууж, хэнээс, юунаас ч ирмэг, иртэй, цогтой явснаа дурсдаг болов уу. Хүний залуу нас угаас нарны гэрэл шиг, нартай борооны дусал шиг, нүд гялбам хурцхан өнгөтэй, найгаж байгаа ой шиг намуун зөөлөн аястай байдаг биз ээ. Ийн зүйрлэхэд уншигч танд танил эдгээр үгс шууд л аманд тань аялагдаж,

"...Олны дунд жавхаатай

Онцгой нэгэн аястай

Чиний минь хайр

Сэтгэлийн минь жигүүр ээ..." гэж дуулах байх. Үнэндээ хайртай хүнээ ийм сайхнаар онож бичсэн, тэгээд бүр түүнээс гийн төөнөх хайр сэтгэлд нь жигүүр ургуулдаг гэхээр эрхгүй өмнөөс нь догдлон хөөрмөөр, хайр сэтгэлээрээ нэгнээ хөглөн татаж, хөтлөн жаргаж буй хосуудыг хайрлан бахархмаар санагддаг. Хайр угаас нэгнээ дулаацуулах илч гэрэл, биесээ өргөх хүч байх. Хайр бас хайрлаж буй хүнийхээ хайраас ид шидтэн болох, жигүүр далавчтай болж хүссэнээ хийх, тэмүүлсэн газартаа хүрэх эрх чөлөө байх. Хайр хайрласан хүнээ хараад сэтгэл гийж, олны дундаас өнгө гоо нь ялгарч, онцгой санагдах ер бусын далд хүч байх. "Сэтгэлийн жигүүр"-ийг сонсохоор эрхгүй ийн бодогддог юм.

Өглөө эртийн тунгалаг агаар, үдшийн тэнгэрт гялтганан түгэх од, урин цагийн өнгө, учрал баяр, тас няс хийх галын чимээ, моддын оройд гялбалзах наран, шөнийн тэргэл сар. Хүний залуу насыг эд бүхэнтэй зүйрлэж болох юм. Энэ ертөнцийн ахуй бүрээс олж мэдэрч, онцлон татаж болом сайхан агшин, үзэгдэл, илэрхийлэл бүр залуу торгон өдрүүдэд л шижир алт шиг тунан үлддэг учир ийн жишиж, тийн татаад буй юм. Тийм ээ, энэ бүхнийг хүүрнэн өгүүлж, хүчлэн өргөж, чухалчлан хөрвүүлээд буй учир нь "Сэтгэлийн жигүүр" гэж жигүүртэй дууны түүхийг онцлох гэсэн юм. Магад та бүхэн аль хэдийнэ түүхийг нь сонсчихсон байж мэдэх юм. Та бүхэн Монголын рок попын ноён оргилын нэг З.Зундарь гэж эрхмийг андахгүй байх.

Тэр бол урлагт тод өнгө, тодорхой мөр, гэгээн инээмсэглэл, гэрэлт авьяастан. Удахгүй түүхийг нь өгүүлэх дууны аялгууг нь хийж, бүтээл бүрийнхээ тэргүүнд цоллуулж явсан дуу нь энэ. Пентатоникийн наадмын 96 цомын эзэн цогтой нэгэн. Ерөөс Монголын урлагт С.Зундуй гэж энэ айлаас олон сайхан хөгжмийн авьяастнууд төрснийг ард түмэн андахгүй. Төрсөн ах Зундуйн Эрдэмбилэг нь Монголын анхны мэргэжлийн төгөлдөр хуурчдын нэг бол, хөгжмийн зохиолч, "Аяны шувуу" тэргүүтэй олон хит дууны аялгууг бичсэн Хангал гуай бол домог билээ. Тэгвэл З.Зундарь "Сэтгэлийн жигүүр" дууны шүлэгтэйгээ хэрхэн учран золгож, ая хийн "эх барьж" авах тохиол бүрдсэн тухай ийм түүх бий аж.

1973 онд "Соёл-Эрдэнэ" хамтлагт ороод удаагүй байсан З.Зундарь шар өвчнөөр өвдөж Б.Мангалжавын ажилладаг Халдвартын эмнэлэгт хэвтжээ. Сар гаруйн дараа бие нь сайжирсан тэрбээр эмчийн өрөөнд орж, эмчлүүлсэн тухай тодорхойлолт авах үедээ доор нь байсан хоёр цаасыг хамт авч гарсан нь "Сэтгэлийн жигүүр" “Сайхан аа чи минь” хэмээх хоёр дууны үг байжээ. Эмнэлгээс гэртээ харьсан хойноо шүлгүүдийг нь үзээд “Эмч надад ая хийгээрэй гэж өгсөн байх” гэж бодоод өнгөрсөн аж. Гэтэл Б.Мангалжав эмч гэргийдээ зориулж бичсэн дууны шүлгүүдээ “Цог” сэтгүүлд хэвлүүлэхээр ширээн дээрээ бэлтгэж тавьсан нь авьяаслаг хөгжмийн зохиолчийн гарт очиж, З.Зундарь аяыг нь хийснээр энэ дуу бүтэж байжээ.

Үүнийг "Соёл-Эрдэнэ” хамтлаг дуулан хүмүүст хүргэж, залуучууд хаана ч аялах дуртай, бидний сэтгэлд хоногшуулж чаджээ.

Нартай борооны дусал шиг

Нүд гялбам хурцхан өнгөтэй

Найгаж байгаа ой шиг

Намуун зөөлөн аястай

Олны дунд жавхаатай

Онцгой нэгэн аястай

Чиний минь хайр

Сэтгэлийн минь жигүүр

Намуухан улаан цэцэг шиг

Нүдэнд хурцхан өнгөтэй

Мандаж байгаа нар шиг

Машид гэгээн баясалтай

Олны дунд жавхаатай

Онцгой нэгэн аястай

Чиний минь хайр

Сэтгэлийн минь жигүүр ээ гэж дуулаагүй, дуулах бүрдээ хайртай хүнээ бодоогүй, хэн нэгэн онцгой санагдаагүй нь нэгээхэн ч үгүй байх. Хүний сэтгэлээс, үнэн халуун хайр дурлалаас бүтсэн болохоор "Сэтгэлийн жигүүр" мөнхөд эгшиглэх биз ээ.

ДУУ ТӨРСӨН ТҮҮХ: "СОЁЛ ЭРДЭНЭ" ХАМТЛАГИЙН ЭГШИГЛҮҮЛСЭН "СЭТГЭЛИЙН ЖИГҮҮР"

АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 1

Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2024-06-26 09:02:54

Зочин: Сайхан хүмүүний тухай сайхан дууны түүхийг ингэж шавар шалбаагтай хольж гутаах гэж. Өөр бичих хүн олдоогүй юм байхдаа. Зуундарь тиймээ агуу хүн байсан. 1976 онд соёлэрдэнээс гараад 1977 онд НААҮГазрын харъяа МӨНГӨНХҮРХЭРЭЭ хамтлагийг байгуулж ганцхан удаа тогглолт хийж байсан