• Өнөөдөр 2025-11-13

ХАЙР Л ҮГҮЙЛЭГДЭНЭ…

2025-11-13,   148

        “Аав нь охиноо, ээж нь хүүгээ, үр нь аав, ээжийгээ, ах нь дүүгээ, дүү нь ахыгаа, эгчийгээ, хэн бүхэн найз нөхдөө, хань ижлээ гарцаагүй хайрлаж байсан хайр л үгүйлэгдэхээс өөр юу үгүйлэгдэнэ гэж, энэ хорвоо дээр. Ерөөс хайр шиг тод мөртэй, тодрох дурсамжтай зүйл хаана байна. Би ч бас хожмоо намайг хайрласан бүгдийг үгүйлж, дурсаж, санах юм байна...” гэсэн толгой дүүрэн эргэцүүлэлтэй, том санаа алдалттай үзэж суулаа, өчигдөр яруу найрагч Б.Лхагвасүрэн агсны “Үгүйлэгдсэн хайр” жүжгийг. Зохиол нь энэ эрхмийнх. Найруулга нь Төрийн соёрхолт Н.Наранбаатар найруулагчийнх. Сайхан хоршил, гарцаагүй очиж үзэх авторууд байгаа биз...

    Үгүйлэгдэнэ ээ гээд байгаа тэр хайр гэгч нь өөрөө том зүйл биш...

      Хайр бол дүн өвлөөр даарч зогсоход минь ирэх дулаан ороолт, бээлий, бороонд нороход дэлгэсэн шүхэр, сайхан үгс, зөөлөн харц, тэврэлт. Болоогүй бас өвдөлт, шаналалт, гомдол, тунирхал, баяр хөөр, зүрх дүүрэн догдлол. Хөлөө холгосон ч тэмүүлэн гүйх, гар нь бээрсэн ч хүлээн зогсох итгэл. Ийм байхад амьдарч, амьсгалж ахуй бүх агшинд амь халуунаараа цохилох энэ хайр гэгч зүйлийг бид үгүйлэхгүй гээд яах билээ. Хамгийн энгийн жишээ л гэхэд, өдөр бүр чамд урмын сайхан үг хэлж, цэцэг бэлэглэдэг хүн чинь байхгүй боллоо гэхэд бид тэр хүнийг, тэр хором мөчийг, дулаан үгсийг нь, анхилуун үнэрт цэцгийг нь санахгүй гэж үү. Өдөр бүр санагдахгүй юм гэхэд нэг удаа ч болов үгүйлэгдэнэ. Энэ чинь л шүү дээ. Үгүйлэх зүйлийг бид байнга, үргэлж, мөнхөд үгүйлэхээрээ үгүйлэгдэж байгаа хэрэг биш шүү дээ. Аль нэг цаг, мөч, чөлөөнд ч байсан болно. Гол нь үгүйлэгдэж байна гэдэг л тэнд хайр байсан байна гэсэн л үг гэдгийг үзэгчийнхээ өнцгөөс онцлон тунгааснаа энд тэмдэглэж байна.

   ЖҮЖИГТ

Харин аав, ээж, ханийн хайр үгүйлэгдэхийн тухайд юу эс нэмж хэлэх билээ дээ. Жүжиг бүхэлдээ энэ л хайрын тухай өрнөж, өгүүлж, өөрсдийг минь харуулж, тольдууллаа.
 
      Үнэн л дээ. Өндөр настай аавынхаа дэргэд ханилсан ханьдаа зодуулж, арга барахдаа аав нь асрамжид очиж буй байдал бидний дунд өнөөдөр ч бий шүү дээ. Ээжийнхээ өмнө архи уучихсан зогсоод, ахтайгаа муудалцах дүр зураг ч энүүхэнд. Сургууль соёлд нь сураад боловсрол, мэдлэгийг нь эзэмшээд, юм үзээд, нүд тайлаад ирээрэй гээд байдгаа барж, хуруу хумсаа хугалан байж гадаад явуулахад нь буруу бүхнийг нь сураад, хүүхэдтэй болоод ирэх, тэгээд бүр гавьяа байгуулсан баатар аятай аав, ээжийнхээ өөдөөс том дуугарах цадиггүй охид ч байгаа. 
Магадгүй аав, ээжийнхээ өмнөөс үг сөрөх, тэднээс том болчихсон мэтээр сэтгэх он цаг хүн бүрд л их, бага хэмжээгээр байдаг байх.
      Цөмийг нь харуулж байна аа, бүгдийг нь дэлгэж байна. Улаа бутраад, дотроо өмрөөд, “Тэр цагт би нэг тэгж аав, ээжийгээ гомдоож билээ” гэж өнгөрснөө бодон суугаа, эсвэл хэдийнэ гомдоочихоод явж байгаа хэн бүхэн өчигдөр харин ч нэг шүүгдсэн биз ээ. Мэдээж уран бүтээлчид энэ жүжгийг хэн нэгнийг шүүх гэж тавиагүй нь тодорхой ч дүрүүд гэдэг бодит хүмүүс л байдаг хойно үзэгчид тайзнаас өөрсдөө өөрсдийгөө олоод харчихдаг нь маргаангүй. 
 
      Зохиол, зохиолын үгс зүрхэнд ирж байна лээ. Аав, ээжийгээ зовоодоггүй, гомдоодоггүй үр гэж энэ ертөнц дээр бий болов уу. Би лав эргэлзэж байна. Ингээд бодохоор цөм их, бага хэмжээгээр ялтан юм биш үү. Үзэгч надад лав "Аав, ээжийгээ гомдоож буй хэн бүхэн ялтан байдаг" гэх хэсэг толгой руугаа хүнд юмаар дэлсүүлэх шиг л хүнд мэдрэмж өгсөн. "Айхтар гомдоож байгаагүй ээ" гэж өөрийгөө зөвтгөж болно л доо. Гэхдээ амиа хувааж төрүүлсэн шүү дээ, амьдрал бэлэглэсэн хүмүүс шүү дээ гээд санахаар зөрж, өөрийнхөөрөө загнаж явсан өдрүүд нэхэн дурсагдаж, хөндүүрлэсэн. 
Мөн энэ жүгийг үзсэн, үзэх охидуудын чих тавин, бүр сэтгэл зүрхээрээ сонсох ёстой нэг хэсэг байсныг энд нууц хэвээр үлдээе. Үзсэн нь угаас мэдэж байгаа байх. Охид минь дээ, бид чинь бүгдээрээ ээж болно шүү дээ...
 
         Тийм ээ, хайрлуулж яваагийнхаа тоогоор хайрыг үгүйлнэ гэдгийг өнөөдөр тайзнаас үзлээ. Харин хайр үгүйлэгддэг гэдгийг хэдийнэ мэдэрсэн, "Яг л намайг, биднийг үзүүлж байна даа" гэж суугаа үзэгч ч танхим дотор цөөнгүй байсан биз ээ. Үзэгч миний хувьд лав "Хайр нэмэгдэх тусам, хайрлуулах бүрдээ үгүйлэхийн тоо ихсэж, үгүйлэх бүхэн нэмэгдэх юм байна. Он цаг өнгөрөхөд амьдралаас, хайртай бүхнээсээ хагацах мөч бүрдээ үгүйлэхийн зовлон, мөн жаргалыг мэдэрнэ гэдгээ ойлголоо. Тэр үед энэ жүжгийн дүрүүд магад надад хамгийн том ханьтай байх бололтой...". Энд бид үгүйлэх, үгүйлэгдэх гэж л ирсэн байна...

ХАЙР Л ҮГҮЙЛЭГДЭНЭ…
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 1
  • Сэтгэгдэл үлдээсэн: 2025-11-13 10:12:11
    хайр: энэ нийтлэл үү, фб пост уу, ажилламаар л байна даа
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188