Дээдсийн хүрээний дэгжин, ихэмсэг эмэгтэй Бетси гүнж. Үзэсгэлэнтэй ч наалинхай ааш, ёжтой инээмсэглэл нь дийлдэшгүй, цаанаа нэг хүйтэн жихүүн эмэгтэй. Сурагч ахуй үедээ анх Оросын алдарт зохиолч Лев Толстойн “Анна Каренина” зохиолыг уншаад Бетсиг үзэн ядаж байлаа.
Аннаг өрөвдөх бүрдээ Бетсид бухимдаж, “Адилхан эмэгтэй хүн байж нэгнээ ингэх гэж дээ” гээд энэ дүр санаанд нэг л таагүй үлдсэн юм. Харин одоо бол тэр бидний дунд байх ёстой нэгэн гэдгийг хүлээн зөвшөөрч, Бетсиг ойлгох болсон. Магад ингэж хэлэхээр “Хоёр нүүр, хуурамч зангаар хүний амьдралыг сүйрүүлж байгаа муу эмэгтэй шүү дээ” гэх нэгэн ч байна байх. Гэхдээ дүрийн уг чанарыг бодож үзвэл бидний дунд ч Бетси олон шүү дээ. Бетсигийн дүрээр дамжуулан ийм хүн байж болохгүй ээ гэдгийг л ой тоо, зүрх сэтгэлд шингэтэл хэлж байгаа гэдгийг л ойлгож, ухаарах нь зүйтэй юм.Тиймээс Бетсиг бид үзэн ядахгүй ээ.
![](/upload/images/IMG_0998.jpeg)
-ЛЕВ ТОЛСТОЙ БЕТСИГИЙН ДҮРЭЭР БИДЭНД-
Лев Толстой “Анна Каренина” романаараа эмэгтэйчүүд нэгнээ хэрхэн хорлон сүйтгэж, түлхэн унагаж, дахин босохооргүйгээр дэвсэлж байгааг үзэн ядаж, жигштэл бичиж чадсан. Тэгэхдээ ялдам энхрий, эелдэг дотно худал араншингийн ард жинхэнэ бодит төрхөө нуусан Бетси гүнжийн дүрээр тэнгийн ачааг үүрүүлж, хэлэх гээд булгилан байгаа гол санаагаа биежүүлснийг зохиолыг нь уншиж, жүжгийг нь үзсэн үзэгчид бол андахгүй. Хүн хүнийг арга мэхэндээ оруулахдаа хамгийн дотно үгийг гол зэвсгээ болгон ашигладаг олон жишээг бид мэднэ. Тухайлбал, Аннад Бетси хамаг сайхан зан чанараараа тун болгоомжтой, эелдгээр “Хайрт найз минь” гэж ирээд л хандахыг нь яана. Энэ бүхний ард тэр амар тайван, аз жаргалтай оршиж байсан Аннагийн амьдралыг ганцхан таталтаар унагаах олсоо бэлдчихээд, эртнээс бодож төлөвлөн, бэлдэж зэхсэн нүхээ ч ухчихаад унах өдрийг л тэсэн ядан хүлээж, унахад нь Аннаг хэрхэн шаналан зовж байгаад эцэст нь амь тавьж байгааг харж бах нь ханадаг дэндүү харгис дүр. Хамгийн гол шаналж, шархируулаад байгаа санаа нь эмэгтэй хүн, эмэгтэй хүнээ ийн урхидан унагааж, үгүйрэн доройтуулж байгаа нь.
Харин хорон санааны үүр уурхай, муухай сэтгэлийн илэрхийлэл болсон өөдгүй Бетсиг тайзнаа МУСТА М.Тогтохжаргал жүжигчин ёстой урлан бүтээжээ.
![](/upload/images/IMG_0996.jpeg)
Номын хуудаснаа дүрслэгдсэн тэр увайгүй эмэгтэйн шинж бүрийг тайзнаа үзүүлэхдээ тод томруун, нэг бүрчлэн, бүр дотор арзайлгасан ёжтой инээмсэглэл, дэвүүр барин хоёр тийш үл ялим найган зогсохдоо арга сэдэж амжих муу үйлтнийг бах тав ханатал үзүүлж буй нь яах аргагүй үзэгчдийн суудлаас өндөлзүүлж, өрвөлзүүлж байлаа. Хэрвээ Бетси мохоо, хуурамч тэр царай дорвитойхон ч илрэхгүй байсан бол энэ жүжиг тэр чигтээ амтгүй, сонирхолгүй, үлбэгэр, сулбагар байх байлаа. Бетси чанга, хатуу, часхийсэн байхын хирээр жүжиг амт орж, үзэгчдэд шүүрс алдам байж чадсан. Үүгээрээ эл уран бүтээлч энэ дүрээ харин ч хайрлуулж чадлаа. Хэдий эсрэг ч гэлээ хүний сэтгэлд хүртэл амилсан дүр гэдэг үзэгчдийн хайр талархалд очиж болдог гэдгийг ч олж мэдлээ.
-ТИЙМ ДУЛААН ИНЭЭМСЭГЛЭЛ, ЗӨӨЛӨН НАМУУН ДУУ ХООЛОЙ ЯАЖ БЕТСИ БАЙХ ВЭ-
Үнэндээ 2020 онд анх “Анна Каренина” жүжгийг тоглогдохоор жүжигчдийн постер цацагдахад Бетсигийн дүрд М.Тогтохжаргал жүжигчнийг тоглох болсныг хараад гайхаж байсан. Учир нь, уулзах бүрд дотно дулаан инээмсэглэлтэй, зөөлөн намуун дуугаар гэрэл цацруулан ярих энэ уран бүтээлч тэр хүйтэн эмэгтэйг бүтээнэ гэхээр нэг л төсөөлөгдөж өгөхгүй байсан. Гэтэл тэр өөрөө “Анх Бетсиг ямар гоё дүр вэ, боломж олдвол тоглох сон гэж бодож байсан” гэж ярьсан байхыг нь уншаад, “Сонин юм аа, энэ хачин дүрд тэгж дурладаг” гэж санагдсан. Гэхдээ түүний зөв байсныг, Н.Наранбаатар найруулагч Бетсиг гарцаагүй түүнд оноож гэдгийг эл жүжгийг хоёр дахиа үзэхдээ илүү ойлгосон юм. Учир нь Бетсигийн дүр энэ жүжигчний дотор оргилон байдаг ч төдийлөн бүрэн дүүрэн гарч ирэхгүй, тэр цаана нь нуугдан үлдээд байсан авьяас билиг, ур чадварыг цөмийг нь уудлан дэлгэж, бусад дүрээс нь илүү хамаг бүхнээ дайчилж, шавхаж, өөрийгөө шахах ажиллагааг шаардаж, нэхэж чаджээ гэдгийг дүрийнх нь болц, амт, өнгө, үзэгчдэд өгч буй мэдрэмжээс бэлхнээ харагдаж байлаа. Тийм ч болохоор энэ дүрээрээ “Гэгээн муза” авахад нь гарцаагүй онож байна даа гэж мөн баярласан. Өөрөө ч ярьсан байна лээ. “Бетси бол өнгөц харахад үзэн ядмаар дүр. Хэнийг ч өөрийн дур хүслээр хөдөлгөж чаддаг дотоод эрч хүчтэй, дайчин бүсгүй. Хоёр нүүртэй, хуурамч зантай. Харин би харьцангуй зөөлөн. Тэгсэн хэр нь эсрэг дүрд оногдоод байдаг” гэж. Ингэж дүрийнхээ мөн чанарыг дотроос нь таньж, түүнийг тээн бүтээдэг болохоор амаргүй ч амттай эсрэг дүрд түүнийг оноодог байх.
![](/upload/images/IMG_0995.jpeg)
-ЖҮЖГИЙН НЭГЭЭХЭН ХЭСЭГТ ОРЛОО Ч НҮДЭНД ТУСДАГ ОНЦГОЙ ЖҮЖИГЧИН-
Театрын студи ангийн жүжигчин түүнд анхлан “Тамгагүй төр” жүжгийн бага хатан Гүргэлийн дүрийг Урлагийн гавьяат зүтгэлтэн Ч.Найдандорж оноож байсан гэдэг. Өндөр хамар, буржгар үстэй түүний дүрүүд цаанаа нэг онцгой, бүр жүжгийн нэгээхэн хэсэгт гарч байсан нь ч нүдэнд тусаад байдгийг үзэгчид андахгүй. Үүгээрээ л тэр айхтар найруулагчийн хараанд өртөж, “Энэ охины авьяасыг сориод үзье” гэсэн том итгэл гараа сунгахад барьж аваад, үзүүлээд өгсөн болов уу. Авсан дүр, аливаа нэг өөрт ирэх боломж бүрийг чамбай гүйцэтгэж, чангахан атгадаг няхуур зан түүнд бий нь тайз, дэлгэцийн олон дүрээс нь анзаарагддаг. Тайзнаа М.Тогтохжаргал жүжигчин “Ану хатан” жүжгийн Мааяа, “Гамлет”-ын Офелия, “Жаргаагүй нар”-ын Нина, “Ромео, Жульетта” жүжгийн Розалина, “Би эндээс явахгүй”-гийн Дэжид, “Адууны түүх”-ийн Хулангоо, "Асарын өндөр"-ийн Хасун хатан зэрэг 30 гаруй дүрийн гол болон туслах дүрийг бүтээсэн бол дэлгэцэд “Бэрүүд”, “Үл таних эмэгтэй", "Алтаргана", "Зура III”, "Хайрын домог” зэрэг бүтээлд ажилласан байна. Нэг тийм ёжтой, ёгт үгтэй, заль мэх, арга саамтай, худлаа яриад гэнэдүүлж мэдэх, хөөргөж байгаад л хөнгөхөн сэгсрэх зан чанарын эсрэг дүрүүд түүнийх байдаг. Анхны дэлгэцийн бүтээл нь Онцгой байдлын албан хаагчдын ажил, албаны онцлогийг харуулсан “Хайрлаагүй амь” кино байна. Тун товчоор мэргэжилдээ чин сэтгэлийн угаас хайртай. Театртаа үнэнч, тууштай уран бүтээлч тэр юм.
Дахиад олон гоё дүрийг урлан бүтээж, бүтээсэн дүр бүхнийх нь ар дээр бичвэр дүүрэн дэлгэгдэнэ гэдэгт итгэж байна.
БЕТСИГ БИД ҮЗЭН ЯДАХГҮЙ ЭЭ |
|