• Өнөөдөр 2025-02-08

“МАНДУХАЙ ЦЭЦЭН ХАТАН”, “ЧИЛҮГЭН”, “СЭТГЭЛ”-ЭЭС АНИРДАХУЙ

             Сэтгэлдээ өрнөн буй бүхэн рүү зоргоор хүрч, санаснаар хэрэн хэсэж, баяр догдлол, уйтгар гунигаа тодхон сонсож, тэднийг тэр бүр чөлөөтэй илэрхийлэх нь бидний дунд тун цөөн. Тэгвэл сэтгэлийн хүндийг өргөлцөх, чанга хатууг нь суллах, тэнд үймээд буй бүхнийг намжаан тайтгаруулах, аргадан зөөллөх сайхан аялгуу гэж бий. Монгол Улсын Төрийн шагналт, Ардын жүжигчин, Хөдөлмөрийн баатар Н.Жанцанноров гуайн “Мандухай цэцэн хатан” киноны хөгжим бол эрэлхэг дайчин, эгэл даруухан монгол эмэгтэйн баяр, гуниг, хайр, ганцаардал, бодол санаашралыг нэгэн үнхэлцэгт багтаан “боосон” аялгуу шиг санагддаг юм. Сонсох бүрд сэтгэлийн дотор руу улам гүнзгий шургалан орж, хүний дотор оршин буй бүх эгшилт, эмтрэлт, эдгэлт бүхнийг түрэн гаргаж, угтаа анир үгүй хөх чулууд л гэрэлтэн харагдах тунгалаг булаг оргилон байх шиг бодогддог. Ингэж хүний сэтгэлийг цэвэрлэж, тунгалагшуулдаг, хайр асгаруулдаг аялгуу тэр юм. Заримдаа энэ зав чөлөөгүй, зай завсаргүй нэгнээ барьж багласан энэ нийгэмд чихэвчээ тултал чангалаад нүдээ аниад сонсоход, өөрийн эрхгүй дотоод ертөнцдөө бууж, түүн рүүгээ өнгийгөөгүй удсанаа, бас тэнд чухам юу өрнөөд удаж буйг олж, мэдэж, сэтгэл хэмээх эрхтэнтэйгээ тухтайхан уулзан суух шиг болдог.

Тийм эрхийг, тэр шидийг надад “Мандухай цэцэн хатан” киноны аялгуу олгодог. Тэр дундаа энэ аялгууны гол өрнөл хэсэг бол сэтгэлийн хар цагаан товчлуур дээр ээлжлэн дарж, бүгдийг нэг нэгээр нь дотроос хөвөрдөн гаргах шиг мэдрэмж төрж, хэдэнтээ давтан сонсоод нүдээ нээхэд, цоо шинэ хүн болон дахин мэндлэх шиг сэргэг, хөнгөн, гэгээн мэдрэмж төрнө. Хүний сэтгэлийг анагааж чаддагаараа энэ аялгуун утга оршдог шиг.

      Харин “Чилүгэн”-ийг сонсохоор бүх зүйлд дуугаа хурааж, “Энэ ертөнцөд би яасан их дэмий зүйлс ярьдаг юм бэ” гэж өөрийгөө зэмлэмээр бодол, мэдрэмж зэрэг буудаг. Чимээгүйхэн бусад руу урсаж, зөөлөн харц, дулаан гараар хүмүүсийг хайрлах, сайн, саар дэмий олон үгсээс хавь илүү гэмээр. Заримдаа өөрийгөө далайн эрэг дээр ганцаар суугаагаар төсөөлдөг. Түрэн ирэх, цаашлан холдох давалгаа бүрийг хичээнгүйлэн тоолж, хуниас бүрийнх нь гуниг, баяр, догдлол тэмүүллийг мэдрэх гэж хичээж байгаагаар. Тэдэнтэй бодлоороо ярилцаж, өөрөөсөө өөр хүнгүй далай дээр юунаас ч айхгүй, зэргэлдээ энэ ертөнцөөсөө ганцаараа гээгдсэн гээд таг дуугүй суухыг хүсдэг. Тэр бол өдөр бүрээр өртөөлөн хүрэх би. Тийм амгалан, тийм аниргүйд өөрийгөө хүргэх миний амьдралын зорилго. “Чилүгэн” энэ зорилгыг минь ойртуулж, дэргэд авчирч, мөн л нүдээ анихад би аль нэг далайн эрэгт хэдийнэ хүрчихсэн л сууж байдаг. Тэр хэдийгээр өөрөө цастай ой модон дундаас үхсэн амьтны мах идэж байхдаа Чингис хаантай тааралдан үнэнээ өчиж, хэлээ огтлуулдаг ч түүний хуурын эгшиг намайг хүргэх цэгт минь хүргэж, үнэний өмнө буй биеэрээ нүцгэн зогсохын, хүн сэтгэлдээ эгшиглэж сурахын том хичээлийг заадаг.
Тийм ч болохоор дуугүйхэн суумаар үедээ ганцаар оршиж болох аль нэг булан тохой, өрөө тасалгааг олж тухлаад,  “Чилүгэн”-ийг сонссон байхад хэдэн өдөртөө л цэгцэрдэг дээ.

        Гурав дахь аялгуу сэтгэл. “Сэтгэл”-ийг эгшиглэхэд сэтгэл нэг хөвөлзөөд л, буцаж аяархан тогтуун болоод, тэгснээ алсын хөх уулс руу хүрч очих мэт уужуухан байснаа эргэж үймээд л хэдэн тийш л сунаж, суниан байх шиг тогтворгүй хөдөлгөөнд орж эхэлдэг. Сэтгэлийн хөндүүр шархтай, догдлуун баяртай аль ч талыг нь сэдрээн хөндөнө. Нэгээс нь зовиур, нөгөөгөөс нь баяр төрнө. Гэхдээ хачин их тайтгарал, амралт мэдрэгдэнэ. Бүх зүйл сэтгэлтэй холбоотой. Сэтгэлээ алган дээрээ тавиад ямар өнгөтэй, ямаршуу дүр төрхтэй зүйл гэгчийг нь мэдэж болдоггүй ч биднийг хөдлөх, ярих, үйлдэх бүрд оршиж, амь оруулж, хөглөгч нь болдог нь сонин. Сэтгэл ороогүй нэг ч зүйл амьтай, амжилттай болохгүй. Сэтгэл дутуу, дундуур хийсэн бүхэн өө сэвтэй л байдаг. Тэгэхээр сэтгэл зөвхөн хүний дотор оршдог холын зүйл биш мэт. Бүгдээр илрэн гарагч, бүгдийг таниулагч.
Сэтгэл эрүүл байхад л бүх зүйл амгалан оршдог. “Сэтгэл” аялгууг сонсохоор яах аргагүй сэтгэлээ олон талаас нь бодож, ойх тусгал бүрд нь дүрээ үзэж, өөрийгөө тольддог. 


“МАНДУХАЙ ЦЭЦЭН ХАТАН”, “ЧИЛҮГЭН”, “СЭТГЭЛ”-ЭЭС АНИРДАХУЙ
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188