III, IV хороололд пүүзний дэлгүүр ажиллуулдаг Саагаа буюу М.Сандаг гэх залуу сайхан сэтгэлтэй хүмүүст тусалж, тэдэнд пүүз бэлэглэхийн тулд зорилтод арга хэмжээ зохион байгуулдаг. Тэр энэ удаад хог түүдэг, хоногийн хоолоо гудамжнаас олж иддэг залуугийн дүрд тоглож байгаад ээжээсээ өөрцгүй сайхан сэтгэлтэй хүнтэй таарсан юм. Түүнийг Ц.Диймаа гэдэг бөгөөд 60 настай. Түүнээс хүнийг хэрхэн хайрлаж, хүнд яаж тусалж болдог вэ гэдгийг үзэгчид ухаарсан байх. Хүн заавал баян болчихоод хүнд туслах хэрэггүй, байгаа бүхнээ бусдад зориулж болдог гэдгийг бусдад ойлгуулсан сайхан сэтгэлтэй Ц.Диймаатай ярилцлаа.
-Та ямар ажлаар явж байгаад Саагаатай таарсан юм бэ?
-Энэ сарын 16-нд зээ хүүгийн минь төрсөн өдөр болсон юм. Зоогийн газар хүүгээ хүлээгээд, цонхоор хараад сууж байтал нэг залуу саваад уначихсан. Түүний даралт нь ихсээд, ухаан алдаад уначихлаа. “Бурхан болчихсон байх вий” гэж айгаад очсон. Тэгээд “Гайгүй юу, хүү минь” гэтэл босоод ирэхээр нь баярлаад “Түргэн тусламж дуудъя” гэтэл яах юм бэ гэсэн. Тэгэхээр нь “Ус уух уу, дэлгүүрээс ус авч өгье” гэтэл "замын цаадах эмийн сангаас ус авхуулъя" гээд намайг дагуулаад явсан юм. Эмийн сангаас ус авч өгөөд эргээд хартал зүгээр болчихсон “Сайн байна уу, та” гэхээр нь балмагдаж бас л айсан. Бүр зүрх өвдөөд нөгөө хүү надад зүрхний эм авч өгсөн.
-Тэр залуу эмийн сан руу явж байхдаа тантай юу ярьсан бэ?
-Би эмийн сан руу явж байхдаа хүүгээс “Эмийн санд ус байдаг болчихсон юм уу” гэсэн. Тухайн үед би хэдэн төгрөгтэй явж байсан болохоор “Хархорин” захын хуучин хувцасны дэлгүүрээс “Гадуур хувцас авч өгье” гэтэл хүү дуртай “за” гэсэн юм. Түүнийг нэвтрүүлэг хийж байгаа гутлын дэлгүүрийн эзэн гэж яаж мэдэх билээ дээ.
-Танд бичлэгээ үзэхэд ямар санагдсан бэ. Хүүхдүүд нь баярлаж байна уу?
-Бичлэгээ олон удаа үзсэн. Хүн өөрийгөө өрөвдөөд уйлдаг л юм байна. Өөрийгөө хараад уйлсан гэхээсээ илүү сайхан сэтгэлтэй хүү таарсан болохоор тухайн үед ч уйлсан. Би их зөөлөн сэтгэлтэй хүн. Хааяа өөрийнхөө боломжоор хүнд туслахыг хичээдэг. Хүүхдүүд минь “Ээж минь сайхан сэтгэлтэй шүү” гэж баярлаж байна лээ. Би хүүхдүүддээ “Тэрэнд тэгж туслаад, энэнд ингээд” гэж ярьдаггүй юм. Энэ удаа бичлэгээс ээжийгээ үзсэн байх.
-Та сургуульд олон жил ажилласан гэсэн. Ямар ажил хийдэг байв?
-Нийслэлийн Ерөнхий боловсролын 21 дүгээр сургуульд 15 жил жижүүрээр ажилласан. Үе үеийн багш, сурагчидтай найзалж, нөхөрлөж тэдэнд тусалж байсан болохоор сургуулийнхан минь намайг андахгүй. Миний бичлэгийг сайхан сайхан үгтэй шэйрлэсэн байна лээ.
-Та бусдад туслах сайхан сэтгэлийг хэнээс өвлөсөн бэ. Аав, ээж нь танд юу захидаг байв?
-Би хүнд туслах ёстой, хүнийг хайрлах ёстой гэдгийг аав, ээжээсээ өвлөсөн. Аав, ээж минь малчин хүмүүс байсан болохоор багаас минь ажилд сургасан. Үнээгээ саагаад дуусчихаар ээж минь “Тэдний үнээг саалц” гээд хувин бариулаад явуулчихдаг байлаа. Би өөрийгөө зургаан настайгаасаа л бусдад тусалж сурсан гэж боддог. Хоосон хоносон ч хамаагүй бусдад хоол хийгээд өгчих юм сан гэж боддог.
Хүнд туслах ухаанд аав, ээж минь намайг сургасан. Аав, ээж намайг “Авахаасаа илүү өгч байгаарай. Хүнд өгсөн зүйлээ буцааж авч болохгүй. Хүнээс хариу битгий нэхэж байгаарай” гэж захидаг байсан. Би захиасыг нь мартахгүй биелүүлэхийг хичээдэг.
-Таны бага нас хаана өнгөрсөн бэ?
-Би Өвөрхангай аймгийн Уянга сумынх. Бага нас минь Уянгын Асгат гэх газар өнгөрсөн. Тарагт суманд долдугаар ангиа төгсөөд, 1979 онд Улаанбаатарт шилжиж ирсэн. Аав минь лам байсан болохоор ганданд суудаг байлаа. Би эцэг, эхээсээ 12-уулаа. Тэднээс тав, зургаа нь үлдсэн байна.
-Таныг өөрийнхөө бичлэгийг үзээд хүнд туслах ямар сайхан юм бэ гэдгийг дахин мэдэрсэн болов уу гэж бодсон. Хүнд өгөх юм багаддаггүй гэдэг шүү дээ. Та энэ тухай ямар бодолтой явдаг вэ?
-Хүнд ганц чихэр өгсөн ч баярладаг шүү дээ. Багаасаа хүнд туслаад сурчихвал сайхан байдаг юм.
Заавал баян болчихоод, баян болсныхоо дараа хүнд туслах хэрэггүй. Юмтай ч бай юмгүй ч бай байгаагаа өгчихвөл болдог байхгүй юу. Өмсөхгүй хуучин хувцсаа угаагаад хэрэгтэй хүнд нь өгчихвөл баярлана шүү дээ. Бид хүний хуучин хувцас өмсөж л хүн болсон юм чинь ялгаа юу байх вэ.
Тийм болохоор би өөрийнхөө болон хүүхдүүдийнхээ хуучин хувцсыг угаагаад “Хэрэгтэй хүмүүст нь өгөөрэй” гээд хорооны мэргэжилтэнд аваачаад өгчихдөг юм. Бас хүний өгсөн юмыг голж болохгүй. Би ч гэсэн багш нарын өгсөн хувцсыг цэвэрлэж өмсөөд гялалзаад явдаг л байлаа. Хүний өгсөн юм хэзээ ч багаддаггүй юм.
-Та бичлэгийн үеэр “Хүн хүнээ хайрлах нь хамгийн сайхан. Хүнийг гаднаас нь дүгнэж болохгүй” гэж байсан. Хүнийг хайрлах сайхан сэтгэлийг та юутай зүйрлэх вэ?
-Хүнийг гаднаас нь дүгнэх хэрэггүй. Хүний сэтгэл гэдэг агуу. Дотор нь юу ч багтаж болно.
Сайхан сэтгэл бол диваажин л гэсэн үг. Хүнийг “гуйлгачин, архичин” гэж ялгаж болохгүй адилхан аав, ээжтэй, амраг садантай байгаа.
Тэгэхээр залуучуудыг монгол хүний зан чанар, хайрлаж, энэрэх сэтгэлийг битгий гээгээсэй гэж боддог.
-Тэр залуу тантай таарсандаа баярласан байх даа. Та цэргийн баяраар очиж урмын үг хэлж, бэлэг өгсөн байна лээ.
-Тэр хүү надтай таарсандаа жигтэйхэн их баярласан гэнэ лээ. “Тань шиг хүнтэй өмнө нь таарч байгаагүй, баярлалаа” гэсэн. Тэгээд хүү бид хоёрт пүүз, мөнгө өгсөн. Би цэргийн баяраар очиж, сэтгэлийн үгээ хэлж, баярласнаа илэрхийлчихээд ирсэн. Хүү завгүй байсан болохоор “Дараа тухтай ирээрэй” гэж байна лээ.
-Таны “Сайхан хүүтэй боллоо доо” гэх үг олон хүний сэтгэлд хүрсэн. Хүн бүрийг хүү шигээ бодож, хайрладаг сэтгэлийг тань залуучууд дуурайх байх?
-Би найман хүүхэдтэй байсан. Нэг нь хүүхэд байхдаа, том нь 10 жилийн өмнө бурхан болсон. Би бурхан болсон охиныхоо гурван хүүхэдтэй амьдардаг. Тухайн үед нялхаараа байсан. Одоо бүгд том болчихсон надад туслаад ханьтай сайхан байна. Хүн уулзаж, учирсан хэн бүхнийг хүү шигээ, хань шигээ бодож байх хэрэгтэй. Тэдэнтэй яг ижил хүн байдаг. Залуучууд миний үгийг зүрх, тархиндаа шингээж, ухаарсан байх.
-Таныг бусдын хэлсэн сайхан үг, тэдний баярласан сэтгэлийн хүчээр жаргалтай амьдардаг байх гэж бодсон. Хүмүүс танд баярласан сэтгэлээ хэрхэн илэрхийлдэг вэ?
-Манай сургуулийнхан намайг тэтгэвэрт гарахад уйлж байсан. Би багш нарт хоол хийж өгдөг, тэдэнтэй бүр дасал болчихсон байж. Хүнээс сайхан үг сонсох сайхан байлгүй яах вэ. Хамт олныхоо буянаар өдий зэрэгтэй урамтай сайхан явна. Хүнд сайхан сэтгэл гаргаж, тусалснаараа буруудах юмгүй.
-Та залууст хандаж юу хэлэх вэ?
-Залуучууд минь “Эрдэм ном сайн сурч, хүнийг хайрлаж сураарай” гэж хэлмээр байна. Хүн юу тарина түүнийгээ хураадаг гэдэг юм шүү.
-Танд баярлалаа. Аз жаргал хүсье.
-Баярлалаа.
СААГААД ТУСАЛСАН ЭМЭЭ Ц.ДИЙМАА: Тэр хүүг ухаан алдаад уначихлаа гэж айгаад очтол эрүүл байсанд нь баярлаж, “Гадуур хувцас авч өгөх үү” гэж асуусан |
|
2024-11-09 07:13:27
2024-11-09 07:00:00
2024-11-09 07:00:00
2024-11-09 07:00:00
2024-11-09 07:00:00
2024-11-09 07:00:00
2024-11-09 06:00:00
2024-11-08 18:11:32
2024-11-08 17:53:19
2024-11-08 17:33:48
2024-11-08 17:13:31
2024-11-08 16:32:50
2024-11-08 15:15:32
2024-11-08 14:59:24
2024-11-08 14:19:06
2024-11-08 13:48:24
2024-11-08 13:31:57
2024-11-08 13:17:09
2024-11-08 13:08:44
2024-11-08 12:47:46
2024-11-08 12:40:00
2024-11-08 12:02:14
2024-11-08 11:54:57
2024-11-08 11:48:26
2024-11-08 11:36:58
2024-11-08 11:31:03
2024-11-08 11:21:02
2024-11-08 11:10:29
2024-11-08 11:09:23
2024-11-08 10:40:22
2024-11-08 10:30:40
2024-11-08 10:26:11
2024-11-08 10:12:23
2024-11-08 10:05:51
2024-11-08 09:32:48
2024-11-08 09:00:00
2024-11-08 08:53:37
2024-11-08 07:44:14
2024-11-08 07:00:00
2024-11-08 07:00:00
2024-11-08 07:00:00
2024-11-08 06:00:00
2024-11-08 06:00:00
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц |
7509-1188 |