• Өнөөдөр 2024-03-28

ТҮНТҮҮЛЭЙГИЙН НАМАР

2022-11-21,   647

    "Энэ хөндийн өвсийг хадаад дуусчих л юм бол Тулгаа явна "гэсэн “Эргэж ирэхгүй намар” киноны Түнтүүлэйгийн бодол

   "...Чамайг эндээс явна гэхээр

  Шаргал талынхаа бүх өвсөөр чөдөр зангидлаа..."гэх Д.Нямсүрэн найрагчийн хоёр мөртийг санагдуулж байв. Мэдээж энэ хоёр өөр хайрын тухай өгүүлж буй.

-ДАСАЛ-

      Гэхдээ хүн хүндээ дасах, дутах, хүн хүнээ хүлээхүйн эгшинг харуулж байгаагаараа бол ижил. Дасах сайхан. Гэхдээ дассан зүйлээсээ салах хэцүү гэдгийг Тулгаа, Түнтүүлэй хоёрын харилцаа бидэнд өгүүлж байна. Кинонд Түнтүүлэйгийн эмээ Тулгаад хоол, цай авчирч өгөхөд, Тулгаа “Би ч танай хоол цайнд хачин дасаж байна шүү” гэхэд, эмээ нь “Хоолонд ч дасах ч ходоодны асуудал. Хүн хүндээ дасах л хэцүү” гээд Түнтүүлэйгийн байгаа зүг рүү ширтэнэ. Үнэхээр ч Түнтүүлэй, Тулгаагийн өөрт нь өгсөн ахын, аавын, найзын хайранд дассан. Хүн хүндээ дасах, хүн хүнээ баярлуулж, зүгээр л хажууд нь суугаад үгийг нь сонсож, гарыг нь гэмтэхэд эм түрхэн, боож өгч, моринд нь мордуулж өгч, хамт давхиж, ганцаардахад нь хань болж, хамгийн их хүссэн зүйлийг нь биелүүлж, баярлуулсныхаа дараа хэрхэн баярлаж байгааг нь харахдаа өөрөө ч баярлана гэдэг хэчнээн том хайр болохыг ямар ч элдэв хачир чимэггүйгээр эл бүтээл бидэнд үзүүлж байна. Эндээс хайр гэдэг магад хүнийг баярлуулахын төлөө хийж байгаа үйлдэл гэсэн санаа урган гарч байгаа юм. Ертөнц ч мөнхүү дасалын нэг хэлбэр. Бид энд үүрд амьдрахгүйгээр үдэлсэн мөртлөө үүрд байх мэт дасаж, буцахдаа гунигтай болдог. Үндсэндээ том агуулгаараа бол үүний нэг хэлбэр нь хүн хүндээ дасах. Дутуу бүхнийг нь дүүргэн өгч, жаргалтай байлгаж байсан бүхэнд хүн дасахгүй гээд ч яах. Дараа нь зовно, дараа нь хэцүүднэ гээд дасахгүй байх ч нөхцөлгүй. Хамгийн гол нь сайхан бүхнийг, сайхан дурсамжаа явуулж чаддаг л байх хэрэгтэй гэсэн хатуу боловч чанга үнэн энд цухалзаж байна. Дасал бол амттай чихэр шиг идэхэд сайхан ч шүд өвтгөх аюултай зүйл.

-ДҮРСЛЭЛТЭЙГЭЭ ЗОХИЦСОН ҮГ ЯРИА-

    Голын эрэг дээр, модон цамхаг дээр, гэрийн хаяанд суугаа, морин дээр яваа Тулгаа, Түнтүүлэй хоёрын хэсгүүд тухайн хэлэх гэсэн үг, санаа, агуулгатайгаа тун ч гоё зохицжээ. Хүний хэл ярианы өнгө хэлбэр өөр. Хэн нэгнийг санаж байгаа тухай ярих, хөгжилтэй дурсамж өгүүлэх, хүсэл мөрөөдлийнхөө тухай ярих, байхгүй, дутуу байгаагийнхаа тухай ярих цөм өөр. Дүрийн сэтгэлийн ийм нэг өнгө аясыг дагуулан, түүнд зохицсон зураг авалт, агшин хормыг барьсан нь ихэд онцгой содон харагдаж байсан. Үндсэндээ модон цамхаг дээр гараад юу ярих, гэрийн хаяанд суугаад юуг өгүүлэхийг найруулагч нарийн бодсон нь илт байв.

       Үүгээрээ ажигласан, бодсон, зохиолоо дотроос нь мэдэрсэн, дүр нь оносон найруулгатай бүтээл байв. Хүний сэтгэлийн нарийн холбоосыг гаргаж өгснөөрөө сэтгэлээс сэтгэлийн хооронд нүүснээрээ үзэхэд сайхан бүтээл болжээ. Бид нэг тийм нэгнээ мэдэрч, хайрлах нь багассан энэ цаг үед нэгнээ хайрлах, хүлээхийн том сануулга болсон бүтээлийн нэг “Эргэж ирэхгүй намар” кино болжээ. Юутай ч ийм сайхан бүтээлийг дэлгэсэн баг хамт олонд баяр хүргэе. Бид үргэлж сэтгэлээс сэтгэлийн хооронд нүүж, бууж, айлсаж байдгийг дахин мэдэрч, сэтгэлээ л бусдаас харамлахгүй юм шүү гэсэн бодлыг өөртөө тээснийг энд өгүүлье. Нэг санааг олж, нэгийг авч л байвал тэр муугүй бүтээл байгаа гэдэгт итгэдэг. Хувь үзэгчийнхээ зүгээс авсан зүйл, өөртөө хэлсэн зүйл ч ихтэй бүтээл байсан төдийгүй сэтгэл голлосон ийм бүтээл хэзээ хамгийн сүүлд үзэж, тийм нэг зохиол хэзээ уншсанаа ч мартаж орхиж.Ийм сайхан бүтээлийг сайхан үг шиг удаан тээж, санах бүрдээ Тулгаа, Түнтүүлэй хоёрын хадлангийн талбайд нэгнийгээ өвсөөр хучин тоглож байсан хэсгийг бодон инээж, модон цамхаг дээрээ суугаад хөгжилтэй зүйл ярьж байсныг нь бодоод, хамт инээж, баярыг нв хуваалцах болно.

     Түнтүүлэй одоо намарт дуртай болсон байх аа. Магад тэр урьд намрын сайхныг мэдрээгүй ч байсан байх. Намар намрын дотроос Тулгаатай уулзсан намар л үргэлжийн үргэлж түүний зүрхэнд оршиж, тэр энэ намрыг л мартахгүй байх. Тиймээс энэхүү бэсрэг бичвэрээ би  Түнтүүлэйгийн намар гэж нэрийдлээ. Түүний намар, түүний аав, ах, найзын хайраар хайрлуулсан намар. Хүсэл нь биелэж, ээжтэйгээ хүссэн үедээ утсаар ярих модон цамхагтай болсон намар. Модон цамхаг дээрээ суугаад намрын улирлыг, Тулгаатай хамт хөгжилдөж байсан шаргал хөндийгөө харах, түүний явсан замыг ширтэх дуртай болсон намар. Тэгээд л түүнтэй өнгөрүүлсэн дурсамжаа бодож, магад өвс хадах ч дуртай болох биз. Гэхдээ өвсөө хадаад дуусчих л юм бол намрын улирал дуусчих гээд байх тул удаан, удаан л хадах болов уу. Тэр мэдээж Тулгаа ахыгаа хүлээнгээ шүү дээ.


ТҮНТҮҮЛЭЙГИЙН НАМАР
АНХААР! Та сэтгэгдэл бичихдээ хууль зүйн болон ёс суртахууныг баримтална уу. Ёс бус сэтгэгдлийг админ устгах эрхтэй. Мэдээний сэтгэгдэлд ergelt.mn хариуцлага хүлээхгүй.

Нийт сэтгэгдэл: 0
Шинэ мэдээ
Нийтлэлчид
Монгол Улс, Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг, VIII хороо, "Ардын эрх"-ийн байр, Гуравдугаар давхарт Эргэлт.мн редакц
7509-1188